Te late deponering van de jaarrekening, is de accountant aansprakelijk?

Het opmaken, vaststellen en openbaar maken van jaarstukken zijn verplichtingen van een vennootschap die in de wet zijn vastgelegd. Veel vennootschappen geven voor het opmaken en openbaar maken van jaarstukken een opdracht De overeenkomst waarbij iemand anders dan op grond van een arbeidsovereenkomst diensten verrichten voor een opdrachtgever.
» Meer over opdracht opdracht aan een accountant. In een onlangs door het Hof Den Bosch gewezen arrest lag de vraag voor of een accountant aansprakelijk kan zijn als hij de jaarrekening niet op tijd heeft gedeponeerd, in het geval voor het verstrijken van de deponeringstermijn wel de opdracht tot het opstellen en deponeren daarvan is gegeven. Advocaat Lennard Noordzij zal de uitspraak van het Hof bespreken en de voorliggende vraag beantwoorden.

Opdracht aan accountant en faillissement BV

Door een bestuurder van een BV – tevens enig aandeelhouder – is op 24 november 2017 aan een accountant de opdracht gegeven om de jaarrekening over 2016 op te maken en openbaar te maken door deponering daarvan. De jaarrekening is vervolgens te laat openbaar gemaakt. De BV is vervolgens failliet gegaan en nadien heeft de curator Een door de rechtbank aangewezen persoon die is belast met het beheer en de beschikking over het vermogen van een gefailleerde.
» Meer over curator curator de bestuurder van de BV op grond van artikel 6:248 BW – wegens niet tijdige deponering van de jaarrekening – aansprakelijk gesteld voor het gehele boedeltekort. De curator en de bestuurder hebben in dat kader een regeling getroffen op grond waarvan de bestuurder van de BV een bedrag van € 30.000,- aan de curator heeft voldaan. De bestuurder stelt zich op het standpunt dat de te late deponering aan de accountant te wijten is en vordert zodoende een schadevergoeding van € 30.000,- van de accountant.

Voor de beantwoording van de vraag of de accountant tegenover de bestuurder van de gefailleerde BV schadeplichtig is, is het onder meer van belang dat duidelijk wordt op welk moment de BV de opdracht aan de account verstrekte en de jaarstukken uiterlijk gedeponeerd hadden moeten worden. Ook is van belang dat er een oorzakelijk verband bestaat tussen de te late deponering en de beslissing van de bestuurder om een vaststellingsovereenkomst De overeenkomst waarin partijen bindende afspraken maken ter voorkoming of beëindiging van een bestaande onzekerheid of een bestaand geschil.
» Meer over vaststellingsovereenkomst vaststellingsovereenkomst te sluiten.

Termijnen voor het opstellen, vaststellen en deponeren van jaarstukken

Het bestuur van een vennootschap moet telkens binnen vijf maanden na afloop van het laats afgelopen boekjaar Het boekjaar van een rechtspersoon is het kalenderjaar, indien in de statuten geen ander boekjaar is aangewezen.
» Meer over boekjaar boekjaar, dus uiterlijk op 31 mei van het nieuwe boekjaar, de jaarstukken opmaken. De algemene vergadering Het orgaan binnen verenigingen en vennootschappen met in aandelen verdeeld kapitaal met alle bevoegdheid die niet aan het bestuur of aan anderen is toegekend.
» Meer over algemene vergadering algemene vergadering van aandeelhouders kan besluiten deze termijn met maximaal vijf maanden te verlengen, zodat de jaarrekening uiterlijk op 31 oktober moet zijn opgesteld. Eveneens moet het bestuur binnen voornoemde termijn overgegaan zijn tot ondertekening van de opgestelde jaarrekening.

Vervolgens moet de algemene vergadering van aandeelhouders de jaarrekening vaststellen. Voor het vaststellen van de jaarrekening is in de wet geen termijn bepaalt. In het geval het bestuur en de algemene vergadering van aandeelhouders één en dezelfde (rechts)persoon is – zoals in onderhavige zaak het geval – dan geldt dat ondertekening door het bestuur tevens kan worden aangemerkt als de vaststelling van de jaarstukken.

Tot slot dient de jaarrekening openbaar te worden gemaakt door het deponeren daarvan. De wettelijke termijn daarvoor bedraagt acht dagen na de vaststelling. Indien de jaarrekening niet binnen twee maanden na afloop van de voor het opmaken voorgeschreven termijn door de algemene vergadering is vastgesteld, moet het bestuur de opgemaakte jaarrekening openbaar maken onder vermelding dat de jaarrekening niet is vastgesteld. In elk geval moet uiterlijk op 31 december de jaarrekening zijn gedeponeerd.

Het verweer van de accountant

De account stelt niet tot schadevergoeding gehouden te zijn omdat aan hem pas na het verstrijken van de termijn voor het opstellen, vaststellen en openbaar maken van de jaarstukken, zijnde 31 oktober 2017 voor het opstellen (en vaststellen) en 8 november 2017 voor het openbaar maken, de opdracht is verstrekt. De opdracht is namelijk pas op 24 november 2017 verstrekt.

Hof: de accountant is schadeplichtig

Het gerechtshof gaat niet mee in het verweer van de accountant. Het Hof oordeelt dat de wettelijke termijn voor openbaarmaking van de jaarrekening wordt bepaald aan de hand van het tijdstip van de feitelijke vaststelling daarvan. Op het moment dat de opdracht aan de accountant werd verstrekt waren de jaarstukken nog niet opgemaakt en vastgesteld. Dat op zichzelf is een schending van de wettelijke termijn voor het opmaken, maar lijkt geen rol te spelen voor aansprakelijkheid De gehoudenheid van een persoon of bedrijf om schade ontstaan uit een onrechtmatige daad of wanprestatie te vergoeden.
» Meer over aansprakelijkheid aansprakelijkheid op grond van artikel 2:248 BW. De jaarrekening had derhalve uiterlijk op 31 december 2017 – al dan niet met de vermelding dat deze nog niet was vastgesteld – openbaar moeten zijn gemaakt, hetgeen de accountant heeft nagelaten.

Vervolgens gaat het hof over tot de beantwoording van de vraag of de accountant aansprakelijk is. Deze vraag wordt door het hof bevestigend beantwoord. Daarbij stelt het hof de contractuele zorgplicht De verplichting van een opdrachtnemer om de zorg van een goed opdrachtnemer in acht te nemen.
» Meer over zorgplicht zorgplicht van de accountant voorop. Voor meer informatie over de zorgplicht van een accountant verwijs ik u graag naar een blog van mijn kantoorgenoot Lennard Noordzij, gespecialiseerd in accountantsaansprakelijkheid. Kort samengevat komt de zorgplicht erop neer dat een accountant bij zijn handelen de zorgvuldigheid in acht moet nemen die van een redelijk bekwaam en redelijk handelend vakgenoot mag worden verwacht. Het Hof oordeelt dat een accountant die een opdracht aanneemt tot het opmaken en deponeren van een jaarrekening zich in beginsel ook verbindt om die jaarrekening tijdig op te maken en ervoor te zorgen dat deze ook tijdig wordt gepubliceerd. Dit is alleen anders als de accountant aannemelijk maakt dat de te late deponering niet aan hem kan worden toegerekend. Daarvan was volgens het Hof in onderhavige zaak geen sprake.

Indien u vragen heeft over de termijnen voor het opmaken, vaststellen en deponeren van de jaarstukken dan sta ik graag voor u klaar.