Algemene voorwaarden: de IJ van IJzersterke tips voor de ondernemer om te zorgen voor een redelijk annuleringsbeding

Veel ondernemers hebben te maken met consumenten die op het laatste moment of tussentijds een overeenkomst Een meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen jegens een of meer andere partijen een verbintenis aangaan.
» Meer over overeenkomst overeenkomst annuleren. De ondernemer heeft ondertussen al kosten gemaakt. Er is bijvoorbeeld een ruimte gehuurd, een bestelling geplaatst of een docent geregeld. Consumenten weigeren vervolgens de afgesproken vergoeding (of een gedeelte daarvan) te betalen en vernietigen vrij eenvoudig het annuleringsbeding uit de algemene voorwaarden. Advocaat verbintenissenrecht Thomas van Vugt bespreekt het annuleringsbeding en geeft handvatten hoe de ondernemer zoveel mogelijk kan voorkomen dat het annuleringsbeding in zijn algemene voorwaarden als onredelijk wordt bestempeld.

Een onredelijk of oneerlijk annuleringsbeding

Een beding in algemene voorwaarden dat de wederpartij De tegenpartij in een procedure of de partij met wie een contract is gesloten.
» Meer over wederpartij wederpartij verplicht een geldsom te betalen wanneer hij de overeenkomst beëindigd (zonder dat sprake is van een tekortkoming Alle gevallen waarin hetgeen de schuldenaar verricht in enig opzicht achter blijft bij hetgeen de verbintenis vergt, ongeacht of deze handelwijze de schuldenaar toerekenbaar is of niet.
» Meer over tekortkoming tekortkoming) wordt meestal gezien als onredelijk bezwarend, behalve als het een redelijke vergoeding voor door de gebruiker (lees: ondernemer) geleden verlies of gederfde winst betreft.

Wat zegt de rechtspraak?

Uit de rechtspraak volgt dat van een onredelijk annuleringsbeding sprake is, wanneer het beding als een valkuil kan worden beschouwd of dat het beding gekwalificeerd kan worden als een beding dat tot doel of gevolg heeft om aan de consument Een natuurlijke persoon die niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf.
» Meer over consument consument, die zijn verbintenissen niet nakomt, een onevenredig hoge schadevergoeding op te leggen. Een voorbeeld van het eerste geval is bijvoorbeeld wanneer het om jonge studenten gaat die zich voor een studie aanmelden. Een ondernemer dient deze groep nadrukkelijk te wijzen op de nadelige financiële gevolgen van het (voortijdig) annuleren van een cursus of een aankoop. Een voorbeeld van het tweede geval volgt uit mijn eerdere blog. Hierin heb ik een arrest besproken dat ging over een onderwijsinstelling die het volledige cursusgeld vorderde van een cursist die zijn cursus na drie maanden had beëindigd.

Annuleringsbeding wel of niet onredelijk?

Uit de wet volgt dat een annuleringsbeding niet onredelijk is voor zover uit dit beding volgt dat de consument een redelijke vergoeding moet betalen voor het door de ondernemer geleden verlies of de gederfde winst.

Mogelijkheden voor de ondernemer

De ondernemer zal tegenbewijs moeten leveren tegen het vermoeden van onredelijke bezwarendheid. Hij zal zich bijvoorbeeld op de uitzondering moeten beroepen. Hij dient dan te stellen dat het gaat om een redelijke vergoeding voor het door hem geleden verlies of de gederfde winst. Slaagt hij hier niet in, dan dient de ondernemer te bewijzen dat de verplichting om andere redenen niet onredelijk bezwarend is voor de consument. Bijvoorbeeld het geval dat aan de consument bij een langlopend contract Een akte (schriftelijke vastlegging) van een overeenkomst.
» Meer over contract contract een korting wordt verleend bij de volledige betaling van de tegenprestatie in een keer, waarbij de korting vervalt als de overeenkomst tussentijds door de consument wordt opgezegd.

Wat moet ondernemer stellen en bewijzen

De ondernemer zal moeten stellen dat hij door de annulering verlies heeft geleden, winst is misgelopen of andere schade lijdt of heeft geleden, dan wel dat hij recht heeft op redelijk loon. Het gaat hierbij om normaal te verwachten geleden verlies en de normale gederfde winst. Het doet er niet toe of in het concrete geval het geleden verlies meevalt of door bijzondere omstandigheden in dit geval de winst minder zou zijn dan normaal.

Ondernemers trekken vaak aan kortste eind

Veelal vorderen ondernemers de totaal verschuldigde som van de consument wanneer die de overeenkomst beëindigd. Ook zijn er veel ondernemers die bij annulering een vast percentage van de verschuldigde som in rekening brengen. Ondernemers lopen er in procedures vervolgens vaak tegenaan dat ze niet aannemelijk kunnen maken dat het in dat geval gaat om een redelijke vergoeding voor het door hen geleden verlies of de gederfde winst. Het gevolg kan zijn dat een rechter daarom het annuleringsbeding vernietigt.

Maak eventuele schade alvast inzichtelijk!

Een ondernemer zou voor het sluiten van de overeenkomst al zoveel mogelijk inzichtelijk moeten hebben wat de normale kosten/baten zijn per consument met wie een overeenkomst wordt gesloten. Zo is voor de ondernemer bekend wat normaal gesproken ongeveer zijn schade zal zijn, wanneer de consument de overeenkomst (voortijdig) annuleert. Wellicht dat deze kosten/batenafweging in een percentage is uit te drukken of in een vast of variabel bedrag. Dit zal het maximale percentage of bedrag zijn dat de ondernemer vervolgens in het annuleringsbeding kan opnemen. Een lager percentage/bedrag mag altijd en zou de redelijkheidstoets dan ook moeten kunnen doorstaan.

Stellen en bewijzen ondernemer

Mocht de consument dit bedrag bij annulering niet willen betalen en probeert de consument het annuleringsbeding te vernietigen, dan kan de ondernemer veel eenvoudiger stellen en bewijzen dat het hier om een redelijk annuleringsbeding gaat. De ondernemer hoeft dan alleen nog maar zijn (of door een accountant) gemaakte berekening in het geding te brengen waaruit de (hogere) genormeerde schade volgt dan het door de consument te betalen bedrag dat uit het annuleringsbeding volgt.