Nieuwsgierigheid alcoholverslaafde ambtenaar naar BN’ers leidt tot ontslag

Een ambtenaar in dienst van de gemeente Rijswijk kon zijn nieuwsgierigheid niet bedwingen en bestudeerde de financiële gegevens van enkele collega’s en BN’ers. De gemeente ontsloeg hem. De ambtenaar was het hier niet mee eens en ging in bezwaar en vervolgens in beroep. Werd het beroep gegrond verklaard? Advocaat ambtenarenrecht Sander Schouten bespreekt het vonnis.

Plichtsverzuim leidt tot ontslag

plichtsverzuim Het doen of nalaten van iets dat een goed ambtenaar in gelijke omstandigheden behoort na te laten of te doen
» Meer over plichtsverzuim Plichtsverzuim is een grond voor ontslag. Daarvan is sprake als de ambtenaar zich niet gedraagt zoals van hem of haar mocht worden verwacht. Een hele ruime norm. Dat is nodig omdat de ambtenaar een bijzondere positie heeft, omdat hij – in tegenstelling tot de gemiddelde burger – toegang heeft tot vertrouwelijke gegevens van anderen. Hij mag de toegang tot deze vertrouwelijke gegevens niet inzien uit pure nieuwsgierigheid. Doet hij dat wel, dan is sprake van plichtsverzuim. De CAR-UWO is de cao (collectieve arbeidsovereenkomst) Een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) is een schriftelijke overeenkomst waarin afspraken over arbeidsvoorwaarden zijn vastgelegd.
» Meer over cao (collectieve arbeidsovereenkomst) cao voor gemeenteambtenaren. Daarin staat dat de ambtenaar ontslagen kan worden, als sprake is van plichtsverzuim.

Ambtenaar heeft toegang tot privégegevens

De ambtenaar in kwestie was al ruim 2 jaar aangesteld als Senior juridisch medewerker Belastingen. Hij beoordeelde complexe bezwaarschriften tegen WOZ-aanslagen. Hij had toegang tot de gegevens  van de gemeentelijke basisadministratie en het Kadaster. Daarmee kon hij financiële gegevens  en adresgegevens van anderen inzien. Die gegevens had hij nodig voor zijn werk als gemeenteambtenaar.

Neuzen in financien BN’ers mag niet

De ambtenaar echter snuffelde gedurende zijn 2-jarige dienstverband ruim 1.200 keer in de systemen naar gegevens van anderen. Soms omdat hij wilde weten wat huiseigenaren voor hun huis betaald hadden omdat hij overwoog een nieuwe woning te kopen. Ook omdat hij nieuwsgierig was naar de financiële huishouding van BN’ers en enkele collega’s. De werkgever van de ambtenaar ontsloeg hem vervolgens op basis van plichtsverzuim.

Ambtenaar gaat in bezwaar en beroep

De advocaat van de ambtenaar ging binnen 6 weken nadat de ambtenaar het ontslagbesluit ontving in bezwaar. Toch handhaafde de gemeente het ontslag. De advocaat van de ambtenaar ging vervolgens in beroep bij de rechtbank Den Haag. Ook daar ving hij bot. Uiteindelijk stelde hij hoger beroep Ons burgerlijk procesrecht kent het beginsel dat er onderzocht wordt in twee instanties: een ieder heeft het recht op een nieuwe behandeling van de zaak door een hogere rechter.
» Meer over hoger beroep hoger beroep in bij de Centrale Raad van Beroep (de hoogste rechtsprekende macht in het ambtenarenecht) en stelde dat het plichtsverzuim de ambtenaar niet toegerekend kon worden omdat hij leed aan een alcoholverslaving.

Alcoholverslaving geen rechtvaardiging

Bij de vraag of het plichtsverzuim is toe te rekenen aan de ambtenaar is volgens vaste rechtspraak van belang of de ambtenaar kon weten dat zijn handelen niet door de beugel kon. Dat de ambtenaar door zijn alcoholverslaving zichzelf moeilijk grenzen kon stellen doet daaraan niet af. De Centrale Raad van Beroep oordeelde dat het gedrag de ambtenaar verweten kon worden, ondanks zijn alcoholverslaving, mede gezien de mate (1.200 keer!) en de lange periode waarin het plichtsverzuim plaatsvond. Het ontslag bleef gehandhaafd.