Een positieve referentie van een vorige werkgever kan de doorslag geven voor een werkgever om iemand aan te nemen. Maar dit hoeft niet. Een negatieve referentie daarentegen leidt bijna altijd tot een afwijzing. Een referentie mag dan ook niet onwaarheden bevatten. Dan zou de referent weleens aansprakelijk kunnen zijn jegens de sollicitant voor schade. Wat zijn de wettelijke voorwaarden voor een referentie? Advocaat arbeidsrecht Sander Schouten licht toe.
In een recente zaak had een sollicitant zijn ex-werkgever als referent opgegeven bij een sollicitatie. De potentiële werkgever nam contact op met de referent. De referent heeft toen aangegeven dat zij zelf geen negatieve ervaring had met de sollicitant tijdens het korte dienstverband. Maar zij had wel van de vorige werkgever van de sollicitant negatieve berichten gehoord. Hij zou zijn ontslagen en had nooit de vereiste verklaring van goed gedrag aangeleverd.
De sollicitant werd afgewezen voor de baan. Hierop nam hij een advocaat in de arm die de referent voor de rechter sleepte wegens onrechtmatige daad en vorderde schadevergoeding. In
hoger beroep
Ons burgerlijk procesrecht kent het beginsel dat er onderzocht wordt in twee instanties: een ieder heeft het recht op een nieuwe behandeling van de zaak door een hogere rechter.
» Meer over hoger beroep
hoger beroep gaat het om de vraag welke feitelijke informatie bij het afgeven van een referentie is en (niet) mocht worden verstrekt.
Het hof overweegt dat als een sollicitant in een sollicitatieprocedure zijn ex-werkgever aanwijst als referent, hij daarmee toestemming geeft in het afgeven van gegevens over zijn persoon en over zijn functioneren. Deze informatie kan zowel positief als negatief uitpakken. Wanneer een sollicitant bepaalde negatieve informatie van de referentie over zijn persoon of functioneren wil uitsluiten, dient hij dat expliciet bij de referent aan te geven. In dat geval kan de referent ook beslissen om geen referentie af te geven. Immers, hij zal een juist beeld van de betrokken persoon aan de ‘potentiële’ werkgever moeten verstrekken. Het achterhouden van negatieve informatie kan onzorgvuldig handen (en daarmee
aansprakelijkheid
De gehoudenheid van een persoon of bedrijf om schade ontstaan uit een onrechtmatige daad of wanprestatie te vergoeden.
» Meer over aansprakelijkheid
aansprakelijkheid voor de schade) jegens nieuwe werkgever opleveren.
Bij het verstrekken van een referentie geldt daarom als uitgangspunt dat zoveel mogelijk relevante informatie aan de potentiële werkgever mag -en zelfs moet- worden verstrekt. Wat relevant is hangt af van de inhoud van de gestelde vragen door de potentiële werkgever, de ernst van bepaalde gedragingen, het tijdsverloop nadat zich bepaalde negatieve gebeurtenissen hebben voorgedaan en de eventueel getoonde verbetering.
Ook informatie die is verkregen van een derde, zoals een vorige werkgever, mag worden meegenomen in de referentie. Dit mag alleen niet als de referent twijfelt aan de juistheid van die informatie. Heeft de referent geen reden om te twijfelen, dan handelt hij niet onzorgvuldig als deze informatie achteraf onjuist blijkt te zijn. Dit was in deze zaak was het geval. De referent mocht de informatie van de ex-werkgever in de referentie opnemen. Het hof acht dat de referent niet onzorgvuldig heeft gehandeld en kan dus niet aansprakelijk worden gehouden voor de schade van de sollicitant (het mislopen van een baan).
In de wet staat niets geschreven over een referentie. Een voormalige werkgever is niet verplicht deze af te geven aan een potentiële nieuwe werkgever. Uit vaste rechtspraak volgt echter dat een gegeven referentie een juiste weergave van de feiten moet bevatten. Uiteraard kan de referentie wel enige subjectieve elementen bevatten maar als de ex-werknemer altijd positieve beoordelingen heeft gehad, mag de referent niet meedelen dat de ex-werknemer ondermaats heeft gepresteerd.