Conservator museum: gedetacheerd of arbeidsovereenkomst?

In een recent arbeidsgeschil vocht een conservator die werd gedetacheerd bij een museum bij de kantonrechter zijn ontslag aan. De kantonrechter gaf in zijn vonnis een oordeel over de vraag of er tussen de conservator en het museum sprake was van dienstverband. Advocaat arbeidsrecht Sander Schouten licht de zaak toe.

Stichting detacheerde conservator bij museum

Een conservator werkte al jarenlang op basis van een detacheringsovereenkomst bij een klein museum. De conservator had speciaal voor deze baan een arbeidsovereenkomst De overeenkomst waarbij de ene partij, de werknemer, zich verbindt in dienst van de andere partij, de werkgever, tegen loon gedurende zekere tijd arbeid te verrichten.
» Meer over arbeidsovereenkomst arbeidsovereenkomst met een stichting Een stichting is een door een rechtshandeling in het leven geroepen rechtspersoon zonder leden of aandeelhouders.
» Meer over stichting stichting gesloten die op haar beurt de conservator detacheerde bij het museum. Op een gegeven moment heeft het museum besloten de inleenovereenkomst met de stichting op te zeggen. In verband hiermee heeft de stichting wegens bedrijfseconomische redenen toestemming voor opzegging van de arbeidsovereenkomst met de conservator gevraagd. Deze toestemming is verleend en de stichting heeft het arbeidscontract vervolgens opgezegd.

Ontslag wegens bedrijfseconomische redenen

De conservator was het niet eens met de opzegging. Volgens hem moet het museum als werkgever worden aangemerkt en niet de stichting. Hij vorderde daarom in een procedure bij de kantonrechter onder meer een declaratoir vonnis Een vonnis waarmee de rechter door middel van een zogenaamde verklaring voor recht een rechtsverhouding tussen partijen vaststelt.
» Meer over declaratoir vonnis verklaring voor recht dat tussen hem en het museum een arbeidsovereenkomst heeft bestaan en dat deze niet met inachtneming van de opzegtermijn is opgezegd. Het museum is daarom schadeplichtig, aldus de conservator.

Arbeidsrelatie met museum i.p.v. stichting?

De vraag die aan de rechter voorligt is of het museum, ondanks het ontbreken van een formeel arbeidscontract, toch als werkgever van de conservator heeft te gelden. De kantonrechter beantwoordt die vraag ontkennend. Het museum is een kleine organisatie dat wordt bestuurd door een (andere) stichting op afstand. Er is daarom express voor gekozen het museum niet zelf te belasten met werkgeverstaken en verantwoordelijken. In overleg met de gemeente is besloten die verantwoordelijkheden bij een derde partij te leggen, te weten de stichting.

Partijbedoeling en schriftelijke stukken belangrijke indicatie

De rechter stelt vast dat het in ieder geval niet de bedoeling is geweest dat een formele arbeidsrelatie tussen de conservator en het museum zou ontstaan. Er kan dan ook lichtvaardig aan voorbij worden gegaan dat het museum welbewust met de stichting heeft gecontracteerd en niet rechtstreeks met de conservator. Het gaat in deze zaak niet om de vraag of er sprake is van een dienstverband, maar met wie. Hiervoor zijn de aanwezige schriftelijke stukken uiteraard een belangrijke indicatie. Het aannemen van een arbeidsovereenkomst is, mede gelet op de ontstaansgeschiedenis van de gekozen constructie, ongewenst.

Geen werkgeversrelatie met museum

Bovendien is er volgens de rechter, anders dan conservator stelt, wel sprake geweest van een gezagsverhouding tussen de conservator en de stichting. Het is immers op basis van deze gezagsverhouding De ondergeschiktheid van de werknemer ten opzichte van de werkgever.
» Meer over gezagsverhouding gezagsverhouding dat de conservator gehouden was werkzaamheden bij het museum te verrichten. De kantonrechter concludeert dan ook dat er geen werkgeversrelatie bestaat tussen de conservator en het museum en wijst de vorderingen van de conservator af.

Advocaat arbeidsrecht bij geschil arbeidsovereenkomst

In veel arbeidsgeschillen gaat het om de vraag of er sprake is van een arbeidsovereenkomst tussen een werknemer en bv. een opdrachtgever. Er worden namelijk weleens constructies gekozen, zoals die van een overeenkomst Een meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen jegens een of meer andere partijen een verbintenis aangaan.
» Meer over overeenkomst overeenkomst van opdracht De overeenkomst waarbij iemand anders dan op grond van een arbeidsovereenkomst diensten verrichten voor een opdrachtgever.
» Meer over opdracht opdracht, om werkgeverslasten en verantwoordelijkheden te ontwijken terwijl er dan wel sprake is van een feitelijke arbeidsverhouding. In deze zaak lag er echter wel een arbeidsovereenkomst en was de constructie er enkel voor bedoeld om een door niet-professionele vrijwilligers geleid museum niet te belasten met werkgeverstaken maar deze bij de stichting neer te leggen. De rechter vond deze constructie wel toelaatbaar.