Context en ratio doorslaggevend bij uitleg sociaal plan

In een recente uitspraak over een geschil tussen werknemer en werkgever over een bepaling uit het sociaal plan, zet de kantonrechter op een rij welke factoren bij de uitleg van doorslaggevende betekenis zijn: de context van de bepaling, de toelichting op het sociaal plan en ratio van de regeling. Advocaat arbeidsrecht Sander Schouten bespreekt de casus.

Werknemer boventallig verklaard: einde dienstverband

De feiten in deze zaak zijn als volgt. Werknemer is sinds 1998 in dienst bij werkgever. Volgens de geldende cao (collectieve arbeidsovereenkomst) Een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) is een schriftelijke overeenkomst waarin afspraken over arbeidsvoorwaarden zijn vastgelegd.
» Meer over cao (collectieve arbeidsovereenkomst) cao geldt een pensioen-richtleeftijd van 62 jaar maar in overleg met werkgever kan een werknemer er ook voor kiezen om door te werken tot zijn 65-ste. Werknemer heeft aangegeven voor uitstel van zijn pensioen te kiezen. Op zijn 62-ste wordt werknemer echter boventallig verklaard en wordt zijn dienstverband door werkgever beëindigd.

Gouden handdruk conform kantonrechtersformule

In het sociaal plan van de werkgever is bepaald dat iedere medewerker die boventallig wordt verklaard een ontslagvergoeding De vergoeding die een werknemer krijgt van de werkgever bij ontbinding van de arbeidsovereenkomst.
» Meer over ontslagvergoeding ontslagvergoeding toekomt conform de kantonrechtersformule. Voorts is aangegeven dat deze vergoeding nooit meer zal bedragen dan het inkomensverlies vanaf het moment van uitdiensttreding tot aan de pensioen-richtleeftijd. In verband met de mogelijkheid om door te werken tot 65 jarige leeftijd, is er op deze vergoedingsbepaling een toelichting gegeven. Deze komt erop neer dat voor boventallig verklaarde werknemers die reeds de pensioen-richtleeftijd hebben bereikt (zoals werknemer in dit geval) het pensioen direct ingaat na beëindiging van het dienstverband. Aangezien dit pensioen conform CAO wordt aangevuld tot 80% van het salaris, resteert er een inkomensverlies van 20%. Dit inkomensverlies wordt door werkgever vergoed door middel van een eenmalige vergoeding.

Aftopping wegens inkomensverlies

Conform deze toelichting ontving werknemer een vergoeding van € 55.000 bruto. Maar werknemer stelt dat hij volgens de grammaticale uitleg van het sociaal plan recht heeft op een vergoeding conform de kantonrechtersformule De formule gebruikt door de kantonrechter bij bepaling van de hoogte van een ontslagvergoeding.
» Meer over kantonrechtersformule kantonrechtersformule, welke in zijn geval neerkomt op ruim € 190.000.-. Hij stapt naar de rechter en vordert aanvulling op zijn ontslagvergoeding.

Niet alleen grammaticale uitleg van belang

De kantonrechter maakt korte metten met de vordering. Bij de uitleg van een bepaling in een sociaal plan zijn in beginsel de bewoordingen van deze bepalingen in de context van de gehele tekst en de eventuele voor derden kenbare toelichting daarop van doorslaggevende betekenis. Hierbij is niet slechts de grammaticale uitleg van de tekst bepalend, maar de betekenis die naar objectieve maatstaven volgt uit de bewoordingen. Hierbij is naast de taalkundige betekenis ook de ratio, strekking en systematiek van het sociaal plan van belang.

AMS arbeidsrecht advocaat bij ontslagvergoeding

Volgens de rechter is het sociaal plan, mede gezien de duidelijke toelichting hierop, maar voor één uitleg vatbaar: de gedachte is dat de beëindigingsvergoeding nooit meer zal bedragen dan het inkomensverlies vanaf het moment van uitdiensttreding tot aan het moment dat de werknemer met pensioen gaat. Overigens is het nog maar de vraag of deze werknemer bij een strikte lezing van de bepalingen überhaupt wel in aanmerking was gekomen voor een ontslagvergoeding. Werknemer heeft immers direct na zijn ontslag een nieuwe baan gevonden waardoor er van inkomensverlies geheel geen sprake is.