Werkgevers let op: motiveer concurrentiebeding of het is ongeldig!

Een concurrentiebeding De contractuele beperking voor een werknemer om na beëindiging van het dienstverband werkzaam te zijn in concurrerende functies of in een zekere aan de werkgever gerelateerde branche.
» Meer over concurrentiebeding concurrentiebeding beperkt een werknemer aanzienlijk in zijn mogelijkheden om een andere baan te vinden. Daarom zijn er strikte wettelijke eisen gesteld aan de geldigheid hiervan. Worden deze eisen niet nageleefd, dan is het concurrentiebeding nietig. Vooral de motiveringsplicht bij een concurrentiebeding in tijdelijke contracten wordt streng beoordeeld. Advocaat arbeidsrecht Sander Schouten licht dit toe aan de hand van een recente uitspraak.

Meerderjarig en schriftelijk

De wettelijke eisen die aan een concurrentiebeding zijn gesteld staan in artikel 7:653 BW. Een concurrentiebeding moet gesloten zijn met een meerderjarige werknemer en het moet schriftelijk zijn vastgelegd. Ten aanzien van contracten voor bepaalde tijd geldt een extra vereiste. Bij een tijdelijk contract Een akte (schriftelijke vastlegging) van een overeenkomst.
» Meer over contract contract moet de werkgever ook een schriftelijke motivering opnemen waaruit blijkt dat het beding noodzakelijk is vanwege zwaarwegende bedrijfsbelangen.

Motiveringsplicht bij tijdelijke contracten

De ratio hiervan is als volgt. Werknemers met een arbeidsovereenkomst De overeenkomst waarbij de ene partij, de werknemer, zich verbindt in dienst van de andere partij, de werkgever, tegen loon gedurende zekere tijd arbeid te verrichten.
» Meer over arbeidsovereenkomst arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd waarin een concurrentiebeding staat, worden belemmerd om -na afloop van hun arbeidscontract- ergens anders aan de slag te gaan terwijl dit juist noodzakelijk is vanwege de tijdelijkheid van hun contract. Zij ondervinden dus dubbel nadeel van een concurrentiebeding ten opzichte van werknemers in vaste dienst.  Er gelden daarom hoge eisen aan de motiveringsplicht van de werkgever.

Schending concurrentiebeding?

In een recent arbeidsgeschil was een ex-werknemer voor de rechter gesleept door zijn ex-werkgever. De ex-werknemer zou zijn concurrentiebeding hebben geschonden door na afloop van zijn contract een baan aan te nemen bij een concurrent. De werknemer stelde dat het concurrentiebeding nietig was.

Werkgever voldaan aan motiveringsplicht?

De kantonrechter stond voor de vraag of de werkgever aan zijn motiveringsplicht had voldaan. Het ging in deze zaak immers om een contract voor bepaalde tijd dus gold de eis dat de noodzaak van het concurrentiebeding gemotiveerd moest zijn door de werkgever. Het concurrentiebeding, althans de motivering, luidde als volgt:

“Werknemer beschikt over bijzondere en bedrijfsspecifieke kennis, gegevens en vaardigheden welke, indien deze worden ingezet in strijd met artikel 15, zwaarwegende nadelige gevolgen kunnen veroorzaken voor werkgever en daarmee het bedrijfsbelang. Werknemer heeft zeer veel klantcontact, beschikt over klant- en prospectgegevens, heeft inzage in prijsstellingen, het marktbewerkingsplan en financiële gegevens inzake omzet, marge, winst c.q. verlies. Wanneer deze informatie bij concurrerende bedrijven terecht komt […] zal dit werkgever direct schaden doordat de concurrent met deze informatie prijsbeleid en marktbewerking kan afstemmen.”

Zwaarwegende bedrijfsbelangen niet concreet

De kantonrechter vond deze motivering niet goed genoeg. De werkgever had haar zwaarwegende bedrijfsbelangen bij het aangaan van de arbeidsovereenkomst onvoldoende geconcretiseerd. Ook is de noodzakelijkheid van het beding onvoldoende toegelicht. De opsomming van de bedrijfsgegevens waarmee werknemer tijdens het dienstverband bekend zou raken, is te algemeen en daarnaast onvoldoende specifiek toegesneden op de werknemer persoonlijk. 

Motivering achteraf is te laat

De rechter wijst erop dat er niet is omschreven welke concrete klant- en prospectgegevens en over welk marktbewerkingsplan het nu precies gaat. Werkgever heeft tijdens de zitting de noodzaak van  het concurrentiebeding nader onderbouwd. Maar tevergeefs. De kantonrechter wijst erop dat de werkgever bij het aangaan van het beding aan de motiveringsplicht moet voldoen. Achteraf is te laat. De kantonrechter oordeelt dat het beding nietig is en het staat de werknemer dus vrij te werken waar hij wil.