Nieuw arbeidsrecht: werkgever moet noodzaak concurrentiebeding onderbouwen

Door de invoering van de Wet Werk en Zekerheid per 1 juli 2015 zijn diverse arbeidsrechtelijke bepalingen in het burgerlijk wetboek aangepast. Eén aanpassing betreft het concurrentiebeding De contractuele beperking voor een werknemer om na beëindiging van het dienstverband werkzaam te zijn in concurrerende functies of in een zekere aan de werkgever gerelateerde branche.
» Meer over concurrentiebeding concurrentiebeding. Het is niet meer mogelijk om bij arbeidsovereenkomsten voor bepaalde duur een concurrentiebeding op te nemen, tenzij de werkgever schriftelijk en gemotiveerd aangeeft welke zwaarwegende bedrijfsbelangen een concurrentiebeding noodzakelijk maken. In een recente uitspraak in een arbeidsgeschil past de kantonrechter deze regel direct toe. Advocaat arbeidsrecht Sander Schouten bespreekt de zaak.

Concurrentiebeding in tijdelijk arbeidscontract

Het geschil dat bij de kantonrechter voorlag was de volgende. Werknemer was sinds 2012 voor bepaalde tijd in dienst geweest bij werkgever als begeleider. Werkgever is een particuliere zorginstelling die zorg voor ADHD patiënten aanbiedt. In het arbeidscontract was een (algemeen) concurrentie/relatie beding opgenomen (dat mocht toen nog). Op grond hiervan was het werknemer niet toegestaan binnen 2 jaar na het einde van het dienstverband werkzaam te zijn bij een onderneming met identieke bedrijfsactiviteiten als van werkgever. Na enkele verlengingen werd in 2014 het contract Een akte (schriftelijke vastlegging) van een overeenkomst.
» Meer over contract contract van werknemer niet meer verlengd. Werknemer besloot als zelfstandige begeleider verder te gaan en heeft diensten aangeboden aan ex-cliënten van werkgever.

Werknemer vordert schorsing beding

In een procedure heeft werknemer schorsing van het concurrentiebeding gevorderd. In reconventie vordert de werkgever nakoming van het concurrentiebeding. Kern van het geschil is of werknemer het overeengekomen concurrentiebeding heeft geschonden en of hij (nog) aan dat beding kan worden gehouden. De eerste vraag beantwoordde de kantonrechter ontkennend. Er is geen sprake van identieke bedrijfsactiviteiten aangezien de dienstverlening van werkgever zich richt op een andere doelgroep dan die van werknemer en is bovendien anders van aard. Kortom, werknemer heeft het concurrentiebeding niet overtreden.

Werkgever geen belang bij handhaving concurrentiebeding

De rechter stelde zich vervolgens de vraag hoe deze zaak moest worden beoordeeld als de bedrijfsactiviteiten van partijen elkaar wel zouden overlappen. Moet werknemer zich dan aan het concurrentiebeding houden of is er grond om dit beding te schorsen? De rechter overweegt dat werkgever onvoldoende heeft onderbouwd en aannemelijk heeft gemaakt welke zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelang zij met het vastleggen en het handhaven van dit concurrentiebeding wenst te beschermen. Werknemer heeft bij werkgever geen belangrijke en exclusieve bedrijfsinformatie kunnen opdoen die hij kan misbruiken, anders dan reguliere werkervaring. En hoewel de kennis over de klantenkring van werkgever een te beschermen belang zou kunnen zijn, neemt dit belang af naarmate de tijd verstrijkt.

Opvatting over concurrentiebeding gewijzigd

Dat van werkgever mag worden verlangd dat hij haar te beschermen zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang onderbouwt en aannemelijk maakt, vloeit voort uit de per 1 juli 2015 gewijzigde wetsbepaling. In deze nieuwe bepaling is immers de mogelijkheid een concurrentiebeding op te leggen in tijdelijke arbeidscontracten beperkt. De rechter overweegt dat weliswaar op deze zaak nog het oude recht van toepassing is, maar dat hij de inmiddels gewijzigde maatschappelijke opvatting die ten grond slag ligt aan de WWZ en de gewijzigde wetsbepaling, wel mag betrekken bij de belangenafweging.

Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd

Voor arbeidscontracten met een bepaalde duur geldt vanaf 1 januari 2015 (toen de eerste fase van de WWZ werd ingevoerd) al dat een concurrentiebeding zonder schriftelijke motivering van de werkgever nietig is. Voor oudere contracten geldt nog dat een reeds overeengekomen concurrentiebeding kan worden geschorst door de rechter als blijkt dat de werkgever geen belang heeft bij de handhaving. De toets vindt onder het oude recht dus achteraf in plaats van vooraf plaats. Deze wijziging heeft tot gevolg dat een standaard concurrentiebeding niet meer volstaat.

Advocaat arbeidsrecht voor juridisch advies

Hoewel we nog moeten afwachten hoe de rechter over de invulling van de nieuwe wetsbepaling zal oordelen, zou het wel zo kunnen zijn dat de onderbouwing van de zwaarwegende bedrijfsbelangen per functie kan verschillen. Wij raden werkgevers daarom aan bij de contracten voor bepaalde tijd juridisch advies in te winnen over de tekst van het concurrentiebeding.