Overmars per direct wereldwijd geschorst door de FIFA, maar kan dat eigenlijk wel?

Vanavond werd bekend dat de FIFA technisch directeur De leidinggevende van een onderneming of organisatie.
» Meer over directeur directeur Marc Overmars een wereldwijde schorsing oplegt in verband met seksueel grensoverschrijdend gedrag in zijn tijd bij Ajax. Betekent dit dat Overmars vanaf vandaag moet stoppen als technisch directeur van Royal Anderlecht FC of kan hij hier nog iets tegen doen en zo ja, hoe kansrijk is dat? Advocaat Onno Hennis licht het een en ander toe in deze blog.

Achtergrond van de zaak

Medio november 2023 kreeg Marc Overmars van het Instituut Sportrecht (ISR) een verbod opgelegd om gedurende twee jaar (waarvan één jaar voorwaardelijk) enige functie bij een Nederlandse voetbalorganisatie te vervullen. Het ISR fungeert als tuchtrechter verbonden aan de KNVB. Deze sanctie werd opgelegd omdat het ISR had vastgesteld dat Overmars het Reglement Seksuele Intimidatie had geschonden.

FIFA Code of Ethics

De KNVB heeft de uitspraak vervolgens doorgestuurd aan de FIFA. Daartoe was zij verplicht op grond van de FIFA Code of Ethics. De FIFA heeft dit reglement onlangs, namelijk per 1 februari 2023, grondig herzien, waarbij de verplichting voor nationale voetbalbonden om de FIFA te informeren over opgelegde tuchtmaatregelen vanwege seksuele intimidatie is ingevoerd (artikel 24 lid 7).

FIFA Disciplinary Code

Bij diezelfde herziening heeft de FIFA haar Disciplinary Code aangepast. In dit tuchtreglement werd onder meer een nieuwe verplichting opgenomen voor nationale voetbalbonden om de tuchtcommissie van de FIFA te verzoeken om een opgelegde tuchtmaatregel wereldwijd effect te geven, indien het gaat om serieuze overtredingen, zoals discriminatie, match-fixing, fraude en seksuele intimidatie (artikel 70).

Verzoek KNVB

Uit de verklaring van de FIFA blijkt dat de KNVB inderdaad een dergelijk verzoek heeft gedaan. Dat verzoek wordt vervolgens – conform het tuchtreglement – slechts summierlijk getoetst. De tuchtcommissie gaat namelijk automatisch over tot het geven van wereldwijd effect aan de maatregel, als het verzoek aan een aantal formele vereisten voldoet. Uitdrukkelijk is bepaald dat er geen inhoudelijke toetsing plaatsvindt.

De tuchtcommissie neemt haar beslissing slechts op basis van het papieren dossier dat zij van de eerdere tuchtprocedure ontvangt. Er vindt geen zitting plaats. Partijen worden ook niet gehoord, tenzij zij – in exceptionele situaties – daartoe worden uitgenodigd. Tot slot is het geen beslissing van de voltallige tuchtcommissie, maar slechts van de voorzitter daarvan.

Tuchtcommissie

Aangezien het verzoek van de KNVB aan de formele vereisten voldeed, heeft de tuchtcommissie de schorsing van Overmars omgezet in een wereldwijde schorsing. Deze wereldwijde schorsing treedt direct in werking (artikel 50).

Verplichtingen bij Royal Antwerp FC

Na zijn vertrek bij Ajax is Overmars vrijwel onmiddellijk begonnen als technisch directeur bij Royal Antwerp FC. Overmars zal per direct moeten stoppen met zijn werkzaamheden, hetgeen in een tekortkoming Alle gevallen waarin hetgeen de schuldenaar verricht in enig opzicht achter blijft bij hetgeen de verbintenis vergt, ongeacht of deze handelwijze de schuldenaar toerekenbaar is of niet.
» Meer over tekortkoming tekortkoming jegens zijn werkgever zal resulteren. De timing van de schorsing, tijdens de winterstop waarin de Belgische club waarschijnlijk transfers wil afronden, veroorzaakt een urgent probleem.

Vertrouwelijkheid uitspraak

De tuchtcommissie heeft haar beslissing niet openbaar gemaakt (artikel 48), noch heeft zij of de FIFA er een persbericht aan gewijd. Blijkens de berichtgeving was NRC echter al sinds december 2023 op de hoogte van het verzoek. Na kennelijk aandringen heeft FIFA vanmiddag per e-mail aan NRC de beslissing bevestigd. Daarop is NRC naar buiten gekomen met het nieuws.

Reacties

Gezien de reacties van de betrokken partijen lijken zij door de scoop van NRC te zijn overvallen. Zo lijkt het erop alsof de krant eerder op de hoogte was van de beslissing dan Overmars zelf. De krant ontving de e-mail namelijk al in de middag, terwijl een woordvoerder van Overmars ’s avonds verklaarde “zojuist geïnformeerd [te] zijn”.

Daarnaast kon de FIFA zelf aanvankelijk geen duidelijkheid geven over de ingangsdatum van de wereldwijde schorsing en of er nog mogelijkheid tot beroep was. Tot slot was een persvoorlichter van Royal Antwerp FC aan het eind van de middag nog niet op de hoogte van de uitspraak.

Verrassingsbeslissing?

Het is onwaarschijnlijk dat Overmars niet kon anticiperen op de uitspraak. Conform het tuchtreglement is Overmars over het verzoek van de KNVB geïnformeerd (artikel 70 lid 3). Verder werd Overmars in de tuchtprocedure bijgestaan door ervaren advocaten. Die zullen hem hebben ingelicht over de mogelijkheid van deze beslissing.

Beroep

Overmars kan tegen de beslissing in beroep bij de beroepsinstantie van de tuchtcommissie van de FIFA. Daartoe zal hij binnen drie dagen zijn intentie kenbaar moeten maken bij de beroepsinstantie. Binnen vijf dagen daarna zal hij zijn beroepschrift moeten hebben ingediend. De beroepsmogelijkheid staat ook open voor Royal Antwerp FC.

De beroepsinstantie heeft de vrijheid om de zaak in zijn geheel opnieuw te beoordelen. Overmars kan niet een zwaardere sanctie worden opgelegd door de beroepsinstantie, tenzij nieuwe feiten naar boven zouden komen.

Schorsende werking?

Een eventueel beroep tegen de beslissing heeft in beginsel geen schorsende werking. Overmars (en eventueel Royal Antwerp FC als belanghebbende) zou eventueel wel een verzoek kunnen doen bij de beroepsinstantie om de wereldwijde schorsing voorlopig buiten werking te stellen, althans de uitvoering daarvan tijdelijk uit te stellen.

Proceskansen

Het ziet er op basis van de kenbare informatie somber uit voor Overmars en Royal Antwerp FC. De toepasselijke reglementen van de FIFA bieden sinds kort een juridische basis voor geven van wereldwijd effect aan tuchtmaatregelen van nationale voetbalbonden. Aangezien de reglementen specifiek duidelijk maken dat deze mogelijkheden ook gelden voor handelingen van voor de invoering van de nieuwe regels, kan Overmars ook geen beroep doen op de tuchtrechtelijke variant van het legaliteitsbeginsel.

Handhaving

Het ziet er dus naar uit dat Overmars in ieder geval tot november 2024 geen voetbal gerelateerde werkzaamheden kan uitoefenen. En verder dat Royal Antwerp FC snel op zoek moet gaan naar een vervanger voor haar technisch directeur. Immers, mochten Overmars en Royal Antwerp FC besluiten om de maatregel naast zich neer te leggen, dan riskeert Royal Antwerp FC een boete en kunnen beide partijen ook nadere sancties worden opgelegd.

Bovendien zal dan het voorwaardelijk gedeelte van de tuchtmaatregel (de periode van één jaar) alsnog gaan gelden. Het ziet er dan ook naar uit dat Overmars zich aan de nieuwe maatregel zal gaan houden.