Rechter: afwijzing zomerrooster van KLM onredelijk

De Ondernemingsraad (OR) van een bedrijf heeft inspraak bij bepaalde besluiten die de werkgever wil doorvoeren. In sommige gevallen heeft de werkgever zelfs de instemming van OR nodig. De OR mag deze instemming niet op onredelijke gronden onthouden. Weigert de OR instemming te verlenen, dan kan de werkgever de kantonrechter om toestemming vragen. Advocaat arbeidsrecht Sander Schouten licht deze procedure toe aan de hand van een recente uitspraak.

Voorstel nieuwe rooster voorgelegd aan OR

In deze zaak had KLM een nieuw zomerrooster, van toepassing op het personeel dat de bagage afhandelt, aan de OR voorgelegd. Met dit rooster wil KLM een kostenbesparing doorvoeren door efficiënter te werken. Hiermee hoopt zij gedwongen ontslagen te voorkomen. De OR stemde desondanks niet met het voorstel in. Volgens de OR heeft het nieuwe rooster tot gevolg dat er meer moet worden gewerkt tegen minder beloning. KLM wendt zicht tot de kantonrechter en verzoekt haar toestemming te geven het zomerrooster in te voeren.

Rechtsvraag: onthouden instemming onredelijk?

De kantonrechter moet beoordelen of de beslissing van de OR om geen instemming te geven onredelijk is, danwel dat het belang van KLM vanuit bedrijfseconomisch en bedrijfssociaal oogpunt zwaarder moet wegen dan de bezwaren van de OR. De kantonrechter acht dat het zomerrooster weliswaar nadelige gevolgen heeft voor het betreffende personeel, maar dat deze gevolgen beperkt van aard zijn. Zo gaat het personeel er inderdaad qua inkomen op achteruit, doch slechts bruto € 1,50 (!) per maand. Voorts zal het wel twee extra dagen per jaar moeten werken maar deze uren worden gecompenseerd in kortere diensten. Deze omstandigheden wegen niet op tegen de belangen van KLM, waaronder een aanmerkelijke kostenbesparing. De OR heeft met het weigeren van zijn instemming volgens de rechter dus onredelijk gehandeld. Het verzoek van KLM zal worden toegewezen.

Artikel 27 Wet op de Ondernemingsraden

Op grond van artikel 27 Wet op de Ondernemingsraden ( WOR Wet op de Ondernemingsraden waarin o.m. is geregeld hoe een OR wordt gekozen en welke taken en bevoegdheden de OR heeft.
» Meer over wOR WOR) heeft een ondernemer instemming van de OR nodig voor de vaststelling, wijziging of intrekking van bepaalde besluiten. Hieronder vallen besluiten met betrekking tot pensioenregeling, belonings- en functioneringssystemen, arbeidsomstandigheden en arbeidstijden (roosters). Geeft de OR geen toestemming, dan kan de ondernemer dus de kantonrechter toestemming vragen om het besluit te nemen. De kantonrechter geeft slechts toestemming, indien de beslissing van de OR om geen instemming te geven onredelijk is, of het voorgenomen besluit van de ondernemer gevergd wordt door zwaarwegende bedrijfsorganisatorische, bedrijfseconomische of bedrijfssociale redenen.

Geen instemming vereist bij invulling cao-afspraken

Wat ook nog in deze zaak speelde was de vraag of de OR eigenlijk wel een instemmingsrecht had. Volgens artikel 27 lid 3 WOR is de instemming van de OR niet vereist voor zover de betrokken aangelegenheid voor de onderneming reeds inhoudelijk is geregeld in een cao (collectieve arbeidsovereenkomst) Een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) is een schriftelijke overeenkomst waarin afspraken over arbeidsvoorwaarden zijn vastgelegd.
» Meer over cao (collectieve arbeidsovereenkomst) cao of een regeling van arbeidsvoorwaarden vastgesteld door een publiekrechtelijk orgaan. Volgens KLM was het overgrote deel van de kenmerken waaraan een basisrooster moet voldoen al geregeld in de standaard-cao (die op het KLM grondpersoneel van toepassing is). In dit geval was volgens de rechter het onderwerp niet uitputtend vastgelegd door de cao partijen en dus had de OR wel een instemmingsrecht.