Verlengde vakantie vanwege reisbeperking als gevolg van corona komt voor rekening van werkgever

Tot 1 januari 2020 luidde de hoofdregel: “geen arbeid, geen loon”. Dat betekende dat als een werknemer niet werkte omdat hij bijvoorbeeld te laat kwam of deelnam aan een staking, hij in principe geen recht had op loon. Het risico en de bewijslast lag dan ook bij de werknemer. De werknemer moest kunnen aantonen dat hij wel recht had op loon omdat het niet werken voor rekening van de werkgever behoorde te komen. Dit vond de wetgever onwenselijk waardoor de wet is gewijzigd. Vanaf 1 januari 2020 luidt de relevante hoofdregel: “geen arbeid, wel loon tenzij het niet werken voor rekening van de werknemer moet komen.” Dat betekent dat nu juist de werkgever moet aantonen dat de reden waarom de werknemer niet werkt in redelijkheid voor rekening van de werknemer moet komen. In een niet-gepubliceerde uitspraak waarin een werknemer vanwege de reisbeperkingen door de wereldwijze gezondheidscrisis niet kon werken, stond deze hoofdregel centraal. Arbeidsrecht advocaat Sander Schouten bespreekt deze uitspraak.

Op vakantie naar Turkije

De werknemer is al geruime tijd in dienst bij DAF als truckassembleur. De werknemer is van 9 tot 22 maart 2020 op vakantie gegaan naar Turkije om zijn familie te bezoeken.

Terugvlucht geannuleerd

Vanwege de coronapandemie werd zijn terugvlucht geannuleerd. Op 11 juni 2020 werd het internationaal luchtverkeer hervat en op 21 juni 2020 keerde de werknemer weer huiswaarts.

Quarantaine bij thuiskomst

Vanaf het moment dat de werknemer in Nederland aankwam, verbleef hij (conform de maatregelen) twee weken in quarantaine. Pas na afloop van deze quarantaineperiode hervatte hij zijn werkzaamheden bij DAF.

Geen salaris ontvangen

DAF merkte de periode van 2 tot en met 21 juni 2020 aan als ‘onbetaald vakantieverlof’ en keerde over die periode dan ook geen salaris uit aan de werknemer. De werknemer was het daar niet mee eens en startte de onderhavige loonvorderingsprocedure. 

Geen arbeid, wel loon

De vraag die partijen verdeeld houdt is of de werknemer recht heeft op betaling van zijn loon over de periode 2 tot en met 21 juni 2020. De kantonrechter oordeelt dat die vraag moet worden beantwoord aan de hand van de per 1 januari 2020 geldende hoofdregel: geen arbeid, toch loon behalve als het niet werken voor rekening en risico van de werknemer komt.

Niet werken komt niet voor rekening van werknemer

DAF stelt zich op het standpunt dat de oorzaak voor het niet kunnen werken in redelijkheid voor rekening van de werknemer dient te komen. De kantonrechter is het daar niet mee eens. Er is namelijk onvoldoende aanleiding om van het uitgangspunt dat de oorzaak van het niet-werken in beginsel voor rekening van de werkgever dient te komen af te wijken. Een gezondheidscrisis zoals COVID-19 heeft zich nooit eerder voorgedaan en dat brengt met zich dat de daaraan verbonden gevolgen voor beide partijen niet voorzienbaar waren. Helemaal niet, nu de werknemer op de datum van vertrek niet had kunnen voorzien dat er geen (reële) mogelijkheid zou zijn om op of omstreeks zijn geplande retourdatum terug te vliegen. Bovendien heeft de werknemer er alles aan gedaan om zo snel mogelijk een terugvlucht te regelen. De werkgever heeft de stelling van de werknemer dat de grenzen van de stad waar hij verbleef door de politie werden bewaakt en dat het niet was toegestaan om in en/of uit te reizen niet weersproken. Het was voor de werknemer – mede gelet op zijn Duitse paspoort – ook niet mogelijk om via een ander vervoersmiddel (waaronder een repatriëringsvlucht) eerder terug te keren naar Nederland.

Ook een deel van afwezigheid komt niet voor rekening van werknemer

DAF stelt zich subsidiair op het standpunt dat de zeer bijzondere situatie ertoe dient te leiden dat in ieder geval een deel van de afwezigheid voor rekening van de werknemer dient te komen. De kantonrechter verwerpt ook dit standpunt. Weliswaar overstijgt COVID-19 het normale ondernemingsrisico, maar daar staat tegenover dat de werkgever aanspraak kon maken op compenserende maatregelen (zoals de NOW-regeling). Om die reden acht de kantonrechter het redelijk om dit risico bij DAF te houden. DAF erkent namelijk ook dat zij een beroep heeft gedaan op de NOW-regeling. Het doel van die regeling is om werkgevers in staat te stellen personeel in dienst te houden en de salarissen door te betalen. Als het niet kunnen werken voor rekening van de werknemer zou komen, dan mist de NOW-regeling in deze situatie haar werking. DAF zou dan immers een vergoeding ontvangen zonder dat DAF een loonbetalingsverplichting De verplichting van de werkgever om een werknemer die arbeidsongeschikt is wegens ziekte, zwangerschap of bevalling loon door te betalen.
» Meer over loonbetalingsverplichting loonbetalingsverplichting ten opzichte van de werknemer heeft.

Loonvordering toegewezen

De kantonrechter wijst de loonvordering van de werknemer dan ook toe. Hij heeft recht op betaling van het achterstallig loon, te vermeerderen met 10% wettelijke verhoging en wettelijke rente.