Hoofdaannemer niet altijd aansprakelijk voor fout onderaannemer!

In het bouwrecht geldt de regel dat een aannemer jegens zijn opdrachtgever aansprakelijk is voor fouten van zijn hulppersonen (zoals onderaannemers). Maar is deze hoofdregel ook onverkort van toepassing als een opdrachtgever dwingend aan de aannemer heeft voorgeschreven welke onderaannemer hij moet inschakelen? Deze vraag lag ter beantwoording voor aan de rechtbank in een recente bouwzaak. Advocaat bouwrecht Marco Guit bespreekt de uitspraak.

Opdrachtgever draagt specifieke onderaannemers aan

In deze zaak had de aannemer een offerte gegeven voor een werk van een opdrachtgever. De opdrachtgever had hiervoor al zelf aan verschillende aannemers voor een aantal specifieke werkzaamheden offertes gevraagd. Zo ook aan een onderaannemer die verantwoordelijk zou zijn voor de gevelbepaling. Tussen hem en opdrachtgever was, in het bijzijn van de architect van opdrachtgever, een goede prijs uitonderhandeld. Het werk van deze onderaannemer alsmede de te gebruiken materialen waren in detail beschreven in een werkplan. Aan de aannemer die het hele werk kreeg opgedragen, werd verzocht om deze onderaannemer “onder zich te nemen” en de kosten in zijn offerte mee te nemen als stelpost. Dit deed hij vervolgens.

Onderaannemer maakt fouten in het werk

De onderaannemer leverde echter gebrekkig werk af en opdrachtgever hield de aannemer hiervoor aansprakelijk. Opdrachtgever weigerde verder betalingen te verrichten aan aannemer en beriep zich op zijn opschortingsrecht Het recht van een schuldenaar de nakoming van zijn verbintenis op te schorten totdat de schuldeiser zijn opeisbare vordering op schuldenaar heeft voldaan.
» Meer over opschortingsrecht opschortingsrecht. De aannemer startte vervolgens een procedure waarin de vraag centraal stond of hij aansprakelijk was voor de fouten van de onderaannemer.

Ratio hoofdregel: aannemer profijt van inschakeling hulppersoon

De rechtbank overweegt dat het enkele feit dat een aannemer op verzoek van de opdrachtgever een bepaalde hulppersoon/onderaannemer inschakelt, in beginsel niet aan de hoofdregel afdoet. De gedachte achter de hoofdregel is dat een hoofdaannemer door het inschakelen van hulppersonen zijn bedrijfsactiviteiten uitbreidt en daar dus profijt van heeft. Hiertegenover staat dat de hoofdaannemer dan ook aansprakelijk is voor deze hulppersoon en zodoende een zorgvuldige keuze maakt van de in te schakelen persoon. Bij deze selectie heeft de hoofdaannemer dus invloed op de beperking van het risico van fouten. Maar soms is toepassing van de hoofdregel in strijd met de redelijkheid en billijkheid Een bron van ongeschreven objectief recht waaraan mensen zich moeten gedragen jegens elkaar.
» Meer over redelijkheid en billijkheid redelijkheid en billijkheid.

Afwijking hoofdregel wegens bijzondere omstandigheden

In deze zaak is er volgens de rechter sprake van bijzondere omstandigheden zodat van de hoofdregel moet worden afgeweken. Ten eerste heeft de opdrachtgever niet alleen de onderaannemer voorgeschreven maar over alle parameters van de opdracht De overeenkomst waarbij iemand anders dan op grond van een arbeidsovereenkomst diensten verrichten voor een opdrachtgever.
» Meer over opdracht opdracht met de onderaannemer zelf vooraf onderhandeld. De aannemer is op geen enkele wijze betrokken geweest bij de keuze van de onderaannemer. De opdrachtgever heeft de zorgvuldige selectie van de onderaannemer van de aannemer als het ware overgenomen en alle beslissingen genomen die normalitair aan de hoofdaannemer zouden zijn. Nu de aannemer enkel in juridische zin als hoofdaannemer is opgetreden, is de rechtbank van oordeel dat hij niet aansprakelijk kan worden gehouden voor fouten van de onderaannemer.

Advocaat bouwrecht en aansprakelijkheid

aansprakelijkheid De gehoudenheid van een persoon of bedrijf om schade ontstaan uit een onrechtmatige daad of wanprestatie te vergoeden.
» Meer over aansprakelijkheid Aansprakelijkheid in de bouw kan tot veel discussie leiden. Er zijn immers vele partijen betrokken bij een (omvangrijk) bouwproces. In sommige gevallen rust de aansprakelijkheid voor fouten bij de (hoofd)aannemer, maar in andere gevallen, bijvoorbeeld als er een bouwdirectie is, bij de opdrachtgever. Heeft u vragen over bouwgeschillen, neem dan gerust contact op met ons kantoor.