Onderaannemer kan aansprakelijk zijn jegens opdrachtgever van hoofdaannemer

In de bouw schakelt de hoofdaannemer vaak een onderaannemer in. Die onderaannemer voert dan (een gedeelte van) de werkzaamheden uit die de opdrachtgever met de hoofdaannemer heeft afgesproken. Hierdoor ontstaat er dus geen contractuele relatie tussen de opdrachtgever en de onderaannemer, zodat de onderaannemer niet rechtstreeks wanprestatie Niet nakomen van verplichtingen uit overeenkomst maakt schadeplichtig.
» Meer over wanprestatie wanprestatie kan plegen jegens de opdrachtgever. Toch kan in sommige gevallen de onderaannemer aansprakelijk zijn jegens de opdrachtgever, en wel door onrechtmatig Ieder handelen of nalaten dat in strijd is met een wet of met de maatschappelijke betamelijkheid.
» Meer over onrechtmatig onrechtmatig handelen. Advocaat bouwrecht Marco Guit legt uit. 

Onrechtmatig handelen onderaannemer

In een arrest van 20 januari 2012 komt de vraag aan de orde of een onderaannemer (een dakdekker) onrechtmatig handelt jegens de uiteindelijke opdrachtgever. De hoofdaannemer heeft zich verbonden tot het bouwen van een kapverdieping, inclusief een dak op een bestaande woning van de opdrachtgever. De aannemer heeft in dit kader een dakdekker ingeschakeld voor het aanbrengen van een leien dak en dakgoten. Het dak blijkt echter een veelvoud aan gebreken te vertonen en volgens een ingeschakelde deskundige schiet de dakdekker ook nog eens tekort in het bevorderen van het herstel. Tussen de aannemer en de opdrachtgever wordt een regeling getroffen, maar daarmee is nog niet alle schade vergoed. Voor de resterende schade probeert de opdrachtgever de dakdekker in een rechtszaak aan te spreken.

Aannemer aansprakelijk stellen

De Hoge Raad oordeelt dat het feit dat een onderaannemer rekening heeft te houden met de belangen van de uiteindelijke opdrachtgever, nog niet betekent dat een wanprestatie van de onderaannemer jegens de hoofdaannemer automatisch een onrechtmatige daad Onrechtmatig handelen leidt tot aansprakelijkheid. In sommige gevallen geeft de wet aan dat een derde aansprakelijk is voor door een ander veroorzaakte schade.
» Meer over onrechtmatige daad onrechtmatige daad richting de opdrachtgever oplevert. De Hoge Raad vernietigt dan ook het arrest van het Gerechtshof. De Hoge Raad lijkt de ernst van de wanprestatie (en dan vooral het niet bevorderen van herstel) aan de dakdekker toe te rekenen en oordeelt dat de dakdekker “mede jegens opdrachtgever onzorgvuldig te werk is gegaan en aldus heeft gehandeld in strijd met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer jegens opdrachtgever betaamt”.

Onderaannemer vs opdrachtgever

De opdrachtgever heeft geen andere mogelijkheid dan de dakdekker aan te spreken uit hoofde van onrechtmatige daad. Een dergelijke aanpak kan soms aantrekkelijker zijn dan het uitsluitend aan spreken van haar contractspartij (de hoofdaannemer), bijvoorbeeld als de hoofdaannemer niet of niet voldoende verhaalsmogelijkheden biedt of de aansprakelijkheid heeft beperkt.  Het is echter niet zonder meer mogelijk om met succes een beroep op onrechtmatig handelen te doen. Dat kan alleen in specifieke gevallen.

Aansprakelijkheid onderaannemer

De Hoge Raad heeft op 21 december 2004 ook geschetst in welke gevallen een onderaannemer kan worden aangesproken en sluit daar in het recente arrest in feite bij aan:

“Wanneer iemand zich contractueel heeft gebonden, waardoor de contractverhouding waarbij hij partij is in het rechtsverkeer een schakel is gaan vormen waarmee de belangen van derden, die aan dit verkeer deelnemen, in allerlei vormen kunnen worden verbonden, staat het hem niet onder alle omstandigheden vrij de belangen te verwaarlozen die derden bij de behoorlijke nakoming van het contract Een akte (schriftelijke vastlegging) van een overeenkomst.
» Meer over contract contract kunnen hebben (vgl. HR 3 mei 1946, NJ 1946, 323).

Indien de belangen van een derde zo nauw zijn betrokken bij de behoorlijke uitvoering van de overeenkomst Een meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen jegens een of meer andere partijen een verbintenis aangaan.
» Meer over overeenkomst overeenkomst dat hij schade of ander nadeel kan lijden als een contractant in die uitvoering tekortschiet, kunnen de normen van hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt, meebrengen dat die contractant deze belangen dient te ontzien door zijn gedrag mede door die belangen te laten bepalen.

Bij de beantwoording van de vraag of deze normen zulks meebrengen, zal de rechter de ter zake dienende omstandigheden van het geval in zijn beoordeling dienen te betrekken, zoals de hoedanigheid van alle betrokken partijen, de aard en strekking van de desbetreffende overeenkomst, de wijze waarop de belangen van de derde daarbij zijn betrokken, de vraag of deze betrokkenheid voor de contractant kenbaar was, de vraag of de derde erop mocht vertrouwen dat zijn belangen zouden worden ontzien, de vraag in hoeverre het voor de contractant bezwaarlijk was met de belangen van de derde rekening te houden, de aard en omvang van het nadeel dat voor de derde dreigt en de vraag of van hem kon worden gevergd dat hij zich daartegen had ingedekt, alsmede de redelijkheid van een eventueel aan de derde aangeboden schadeloosstelling.”

Advocaat bouwrecht en aansprakelijkheid

De bouwrecht advocaat van AMS Advocaten richt zich niet alleen op advisering maar procedeert ook voor zijn cliënten indien dat nodig is. Zowel voor particulieren als voor bedrijven.