Het is in Nederland nog altijd betrekkelijk makkelijk om voordat een rechter zijn oordeel over een zaak heeft gegeven conservatoir beslag te leggen. De Hoge Raad heeft in 2003 uitgemaakt dat de beslaglegger risico-aansprakelijk is jegens de beslagene, als in rechte komt vast te staan dat de vordering waarvoor het beslag is gelegd geheel ongegrond is. Soms kan een beslaglegger echter ook als zijn vordering niet (geheel) ongegrond is, misbruik van zijn bevoegdheid maken. Advocaat Hidde Reitsma legt uit.
misbruik van bevoegdheid
Misbruik van een op zichzelf bestaande bevoegdheid. Of hier sprake van is hangt af van de concrete omstandigheden.
» Meer over misbruik van bevoegdheid
Misbruik van bevoegdheid levert een onrechtmatige daad op, zodat degene die misbruik maakt van zijn bevoegdheid aansprakelijk kan zijn voor de schade die hij daarmee heeft veroorzaakt. Misbruik van bevoegdheid bij beslaglegging vereist in principe dat degene die van zijn bevoegdheid gebruik maakt bekend is (of redelijkerwijze zou moeten zijn) met de onevenredigheid tussen zijn belang en dat van degene die door de uitoefening van zijn recht wordt geschaad. Dat betekent dus dat de beslagene zelfstandig moet laten weten welk (nadelig) gevolg het beslag voor hem heeft. Als een beslagene meent dat het beslag moet worden opgeheven of verminderd, ook al staat niet onherroepelijk vast dat de beslaglegger geen vordering op hem heeft, dient hij dus nadrukkelijk zijn belang onder de aandacht van de beslaglegger te brengen.
In een zaak die leidde tot een recent vonnis van de rechtbank Den Haag was dat niet gebeurd. De gemeente Leiden had haar medewerking geweigerd aan het vrijgeven van een gelddepot dat onder een notaris was gestort, terwijl de beslagene ook vervangende, hypothecaire
zekerheidsrecht
Zakelijke rechten die strekken tot ter zekerheid van een vordering, zoals pand en hypotheek.
» Meer over zekerheidsrecht
zekerheid kon stellen. De beslagene betoogde dat de gemeente
onrechtmatig
Ieder handelen of nalaten dat in strijd is met een wet of met de maatschappelijke betamelijkheid.
» Meer over onrechtmatig
onrechtmatig had gehandeld door op alle onroerende zaken van de beslagene beslag te leggen, en vervolgens niet mee te werken aan het beschikbaar stellen van een bij de notaris aanwezig gelddepot, terwijl er voor de gemeente een minder belastend alternatief voor het gelddepot was, namelijk hypothecaire zekerheid. De gemeente werd vervolgens aansprakelijk gehouden, maar voerde als verweer aan dat zij niet bekend was met het belang dat de beslagene had bij het vrijgeven van het depot (welk belang was gelegen in een kooptransactie, die moest worden nagekomen).
Dit soort zaken zijn vaak heel feitelijk van aard, maar uit de uitspraak kan worden geleerd dat een partij die zich geconfronteerd ziet met een voor hem belastend beslag, en die wil dat dit wordt opgeheven, of die overweegt de beslagene later aansprakelijk te houden voor het geval niet wordt meegewerkt aan opheffing of wijziging van het beslag, gedetailleerd dient aan te geven waarom het in zijn belang is dat hij kan beschikken over het beslagene, en hoe zich dit verhoudt tot alternatieve
zekerheidsrecht
Zakelijke rechten die strekken tot ter zekerheid van een vordering, zoals pand en hypotheek.
» Meer over zekerheidsrecht
zekerheden die kunnen worden gesteld, ook als die zekerheden zelfs minder waard zijn of minder zekerheid bieden. Als de beslagene bijvoorbeeld aangeeft dat hij een boete verschuldigd zou worden jegens de verkoper van een goed, welke boete kan worden voorkomen doordat de beslaglegger meewerkt aan vrijgave van het beslagen goed, kan dat bijzonder gewicht in de schaal leggen dat, als die medewerking niet wordt verleend, leidt tot
aansprakelijkheid
De gehoudenheid van een persoon of bedrijf om schade ontstaan uit een onrechtmatige daad of wanprestatie te vergoeden.
» Meer over aansprakelijkheid
aansprakelijkheid van de beslaglegger (zelfs als de beslaglegger wel een vordering op de beslagene bleek te hebben).
Indien een partij wordt geconfronteerd met een gelegd
conservatoir beslag
Een maatregel waarmee een schuldeiser kan voorkomen dat een schuldenaar zijn vermogensbestandelen verkoopt voordat de schuldeiser tot executie kan overgaan.
» Meer over conservatoir beslag
conservatoir beslag, valt daar in veel gevallen het nodige aan te doen. Zo kan opheffing in kort geding gevraagd worden. Uit het bovenstaande blijkt in elk geval dat het zaak is de belangen die spelen nadrukkelijk aan de beslagene mede te delen en te verzoeken om minder vergaande maatregelen, indien die voor de hand liggen. Bij aansprakelijkheidsvraagstukken naar aanleiding van gelegde beslagen kunnen deze mededelingen later een belangrijke rol spelen.
Hoewel het als beslaglegger dus altijd oppassen geblazen is met de mogelijke aansprakelijkheden die met een beslaglegging gepaard gaan, blijft het leggen van conservatoir beslag in de praktijk een uitstekend drukmiddel en een goede manier om zekerheid te krijgen dat, als de zaak gewonnen is, de vordering ook daadwerkelijk kan worden geïncasseerd. De incasso advocaten van advocatenkantoor AMS hebben veel ervaring in het op een kostenefficiënte manier oplossen van zaken waarin sprake is van opeisbare vorderingen. Onze incasso advocaat kan u adviseren over de beste aanpak en strategie, en is daarbij altijd gericht op het voorkomen van problemen.