Krediet opgezegd door bank zonder waarschuwing: mag dat?

Een opmerkelijke uitspraak van de kantonrechter in een zaak tussen een bank en een kredietnemer. Vanwege een overschrijding van de kredietlimiet ging de bank over tot opzegging van de kredietovereenkomst. Mocht de bank dit doen of had de bank eerst moeten waarschuwen?  De rechter heeft zich erover uitgelaten. Thomas van Vugt, advocaat verbintenissenrecht, licht toe.

Overschrijding kredietlimiet: krediet opgezegd

Tussen de bank en de kredietnemer was een kredietovereenkomst gesloten voor € 25.000. Toen op de rekening een negatief saldo van € 25.349 ontstond, sommeerde de bank de kredietnemer regelmatig deze overschrijding van het toegestane krediet aan te zuiveren. De kredietnemer ging hiertoe niet over. Na een klein jaar van schriftelijke sommaties, gaf de bank de vordering ter incasso uit handen aan een incassobureau. Dit bureau stuurde een incassobrief waarin tevens het krediet met onmiddellijke ingang werd opgezegd. In verband met de opzegging vorderde het incassobureau het gehele krediet op vermeerderd met incassokosten.

Opzegging kredietovereenkomst door bank: onrechtmatig?

De kredietnemer betaalde nog een bedrag van € 5.000 maar dat mocht niet baten. De bank legde conservatoir beslag en startte een incassoprocedure. In deze procedure voerde de kredietnemer aan dat de bank “rauwelijks” en onrechtmatig Ieder handelen of nalaten dat in strijd is met een wet of met de maatschappelijke betamelijkheid.
» Meer over onrechtmatig onrechtmatig heeft opgezegd. De bank had de situatie (de overschrijding van zijn limiet) zo lang geaccepteerd dat de kredietnemer erop mocht vertrouwen dat hij correct handelde. Indien de bank de situatie niet meer accepteerde, had zij de kredietnemer tijdig moeten waarschuwen, aldus de kredietnemer.

Een bank heeft een zorgplicht: niet zomaar krediet opzeggen

De kantonrechter vindt dat de kredietnemer een punt heeft. Weliswaar had de kredietnemer de overschrijding van het krediet lang laten bestaan, hetgeen een overtreding van de contractuele kredietbepalingen opleverde, de bank had daarentegen telkens slechts om aanzuivering van de debetstand gevraagd. In geen enkele sommatie Een schriftelijke aanmaning om binnen een bepaalde termijn een contractuele of wettelijke verplichting na te komen.
» Meer over sommatie sommatiebrief wordt gewaarschuwd voor opzegging van de kredietovereenkomst.  De rechter vindt dit in strijd met de bijzondere zorgplicht van de bank.

Opzegging of tussentijds opeising hoofdsom?

Hoewel bij de overschrijding van een krediet de bank ook bevoegd is om –zonder opzegging- de lening terstond en in zijn geheel tussentijds op te eisen, heeft de bank haar vordering in deze procedure gegrond op opzegging. Omdat de opzegging naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid Een bron van ongeschreven objectief recht waaraan mensen zich moeten gedragen jegens elkaar.
» Meer over redelijkheid en billijkheid redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is geweest, kan de vordering niet worden toegewezen. Dit heeft tot gevolg dat ook het beslag onrechtmatig is en zal moeten worden opgeheven.

Opeising van krediet bij niet nakoming debiteur

In de kleine lettertjes van de algemene voorwaarden bij kredietovereenkomsten staat altijd vermeld dat in geval de kredietnemer een verplichting niet (tijdig) nakomt, de bank bevoegd is een lening terstond en in zijn geheel tussentijds op te eisen zonder dat enige sommatie Een schriftelijke aanmaning om binnen een bepaalde termijn een contractuele of wettelijke verplichting na te komen.
» Meer over sommatie sommatie of ingebrekestelling Een schriftelijke aanmaning waarbij de schuldenaar die tekortschiet in gebreke wordt gesteld en hem een redelijke termijn voor nakoming wordt gesteld.
» Meer over ingebrekestelling ingebrekestelling is vereist. In deze zaak merkte de kantonrechter nog op dat de bank op grond van deze bevoegdheid in principe bevoegd was het gehele krediet op te eisen. Dan had de bank wel hiervan gebruik moeten maken en dat heeft zij niet gedaan. De aanvankelijk coulante houding van de bank is haar in deze zaak dus duur komen te staan.