Groepen gedupeerden kunnen zich alleen tot de rechter wenden om te vragen of de veroorzaker van de schade aansprakelijk is. De rechter kan niet bepalen hoeveel schade aan een groep gedupeerden moet worden toegekend. Om dit probleem op te lossen is op 7 juli 2014 een nieuw wetsvoordeel ingediend. Dat voorstel behelst invoering van een collectieve schadevergoedingsactie. Advocaat en incassospecialist Hidde Reitsma licht dit wetsvoorstel toe.
Het wetsvoorstel heeft als doel om tot een efficiënte en effectieve collectieve afwikkeling van massaschades te komen. Dit voorstel zou het voor gedupeerden makkelijker moeten maken om schade collectief te verhalen, terwijl aan de andere kant de positie van de aangesproken partij niet in het gedrang komt. Tot op heden bestaat er nog een verbod op het vorderen van collectieve schadevergoeding in geld. De rechter kan nu dus niet bepalen óf en zo ja, hoeveel schadevergoeding aan een groep gedupeerden moet worden toegekend. Het nieuwe wetsvoorstel voorziet wel in deze mogelijkheid.
De nieuwe procedure kan worden ingezet als partijen niet met elkaar willen onderhandelen over een collectieve afwikkeling of er niet in slagen een schikking te bereiken. Het uiteindelijk doel van deze nieuwe regeling is dat in gezamenlijkheid tot afwikkeling van massaschade kan worden gekomen door middel van een collectieve vaststellingsovereenkomst. In uiterste nood kan echter ook voorzien worden in een rechtelijke regeling voor een collectieve afwikkeling. Het voordeel van deze regeling is dat niet van alle individuele gevallen de schade hoeft te worden vastgesteld.
De vordering kan ingesteld worden door een representatieve belangenorganisatie. De voorgestelde procedure kan worden ingezet bij allerlei soorten schade. Als eenmaal is vastgesteld dat er
aansprakelijkheid
De gehoudenheid van een persoon of bedrijf om schade ontstaan uit een onrechtmatige daad of wanprestatie te vergoeden.
» Meer over aansprakelijkheid
aansprakelijkheid is komt het dus altijd tot een afwikkeling, het zij door middel van een collectieve
overeenkomst
Een meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen jegens een of meer andere partijen een verbintenis aangaan.
» Meer over overeenkomst
overeenkomst, het zij door middel van collectieve afwikkeling. De voorgestelde collectieve schadevergoedingsprocedure bestaat uit vier stappen.
Eerst zal de rechter zich moeten uitspreken over de ontvankelijkheid van de organisatie die de vordering instelt. Daarna zal de rechter zich uitspreken over de vraag of de
wederpartij
De tegenpartij in een procedure of de partij met wie een contract is gesloten.
» Meer over wederpartij
wederpartij
onrechtmatig
Ieder handelen of nalaten dat in strijd is met een wet of met de maatschappelijke betamelijkheid.
» Meer over onrechtmatig
onrechtmatig gehandeld heeft. Als de rechter dat laatste inderdaad vaststelt moeten partijen proberen een collectieve schikking tot stand te brengen binnen een door de rechter te bepalen termijn. Desgewenst kan een zitting (
comparitie
Een zitting waar de rechter vragen aan partijen kan stellen.
» Meer over comparitie
comparitie) plaatsvinden waarbij onder regie van de rechter kan worden geprobeerd een schikking te bereiken.
Ook kan er een mediator aangesteld worden. Pas als dat allemaal nergens toe heeft geleid, kan de rechter uiteindelijk zelf voorzien in een collectieve schadeafwikkeling. Die laatste stap zou voor partijen een stok achter de deur moeten vormen om hen ertoe te bewegen zelf tot een collectieve schikking te komen. Schadevergoedingszaken zouden daardoor sneller kunnen worden opgelost.
Deze procedure zou wel alleen kunnen worden aangespannen als er voldoende band is met de Nederlandse rechtssfeer. Als die band er niet is, heeft de rechter de mogelijkheid om de zaak om die reden niet in behandeling te nemen. Een voordeel van deze regeling zou tevens zijn dat de collectieve schadevergoedingsacties kunnen worden ondergebracht bij een daarin gespecialiseerde rechtbank.
Deze collectieve schadevergoedingsactie zou een verrijking kunnen betekenen voor de belangen van gedupeerden. Met name het feit dat bij partijen wordt aangedrongen op een collectieve schikking lijkt jarenlang juridisch getouwtrek te kunnen voorkomen. Dat zou winst zijn. Of en hoe dit voorstel in de praktijk gaat uitwerken is in dit stadium nog lastig te voorspellen. AMS Advocaten zal deze ontwikkeling op de voet blijven volgen.