Een erfenis wordt meestal beneficiair door de erfgenamen aanvaard. Dit betekent onder voorbehoud van boedelbeschrijving. Blijkt de boedel negatief, dan is de erfgenaam niet aansprakelijk voor de schulden. Bij een zuivere aanvaarding wordt de erfenis geheel inclusief alle baten en schulden aanvaard. De erfgenaam wordt dan ook aansprakelijk voor de voldoening van schulden. Advocaat erfrecht Hidde Reitsma bespreekt in dit blog een arrest van de Hoge Raad over een stilzwijgende zuivere aanvaarding van een nalatenschap.
De erfgenamen in deze procedure hadden de erfenis van hun moeder beneficiair aanvaard. Een verstandige keuze want er bleken meer schulden in de nalatenschap te zijn dan bezittingen. Toch werden zij aangesproken door een schuldeiser die meende dat de erfgenamen aansprakelijk waren voor de vordering die hij had op de boedel. Volgens de schuldeiser hadden de erfgenamen de erfenis stilzwijgend zuiver aanvaard door bepaalde handelingen te verrichten. Deze zuivere aanvaarding vond plaats voordat zij de keuze voor beneficiaire aanvaarding hadden gemaakt.
In de procedure tussen de erfgenamen en de schuldeiser is de vraag of er sprake is van stilzwijgende zuivere aanvaarding. Volgens de wet aanvaardt een erfgenaam de nalatenschap zuiver door zich ondubbelzinnig en zonder voorbehoud als een zuiver aanvaard hebbende erfgenaam te gedragen. Welke gedragingen hiermee bedoeld worden, hangt af van de omstandigheden. Handelingen die betrekking hebben op de voorbereiding van de begrafenis (beheersdaden) worden niet geacht te leiden tot stilzwijgende aanvaarding.
In deze zaak wijst de schuldeiser erop dat de erfgenamen op de dag van het overlijden van hun moeder gezamenlijk met hun partners een maaltijd hebben genuttigd welke is betaald van de rekening van de overleden moeder. Volgens het hof kan een etentje niet worden gezien als een beheershandeling ten behoeve van de nalatenschap. Volgens het Hof hebben de erfgenamen de gelden van de nalatenschap ten eigen behoeve gebruikt en er als “heer en meester” over beschikt (een daad van zuivere aanvaarding).
De Hoge Raad vindt dit oordeel overtrokken. De Hoge Raad acht het voeren van overleg tussen de erfgenamen als een handeling gericht op het voorbereiden van een passende uitvaart. Het maken van redelijke kosten, waaronder in dit geval een simpele maaltijd, komt ten laste van de nalatenschap en kan niet worden aangemerkt als een daad van aanvaarding. Hierbij neemt de Hoge Raad in aanmerking dat de erfgenamen op de sterfdag de begrafenis vanuit het huis van de moeder hebben geregeld, waar geen eten of drinken voorhanden was en dat de erfgenamen en hun partners te ver van huis waren om terug te rijden voor een maaltijd.
Voor een zuivere aanvaarding is niet vereist dat de erfgenaam expliciet een keuze hiervoor maakt. Als een erfgenaam zijn intrek neemt in de woning van de erflater of diens bankrekening gebruikt ten eigen behoeve dan gedraagt de erfgenaam zich al als een erfgenaam die zuiver heeft aanvaard. Als u met een erfenis te maken krijgt doet u er dus verstandig aan advies in te winnen over de wijze van aanvaarding en de plichten van de executeur. Neem voor meer informatie contact op met ons kantoor.