Executie vonnis voorkomen? Start een executiegeschil of vraag schorsing!

In een recente uitspraak probeerde een partij die was veroordeeld om een bedrag aan de eiser De partij die gedagvaard wordt om te verschijnen in een rechtszaak wordt aangeduid als de gedaagde. Dit in tegenstelling tot de eiser, de partij die het initiatief tot de rechtszaak heeft genomen en daartoe door een gerechtsdeurwaarder een dagvaarding heeft laten betekenen aan de gedaagde.
» Meer over eiser eiser te betalen een reeds voltooide executie ongedaan gemaakt te krijgen. In een kort geding vorderde hij terugbetaling van het bedrag dat de deurwaarder via een executoriaal derdenbeslag Beslag onder een partij die buiten de rechtsverhouding tussen schuldeiser en schuldenaar staat, zoals bijvoorbeeld een bank. Derdenbeslag raakt hetgeen de derde is verschuldigd aan de beslagene.
» Meer over derdenbeslag derdenbeslag van zijn bank had verkregen. Wat zijn de mogelijkheden om je tegen de executie van een vonnis te verzetten? Kan je zomaar een nieuw kort geding starten? Advocaat Thomas van Vugt, gespecialiseerd in incasso en executie, legt uit.

Vonnis tot betaling uitvoerbaar bij voorraad

Een rechter had in een uitvoerbaar bij voorraad verklaard vonnis een partij veroordeeld tot betaling van € 60.000. De veroordeelde partij ging in hoger beroep. De eiser wachtte dit hoger beroep Ons burgerlijk procesrecht kent het beginsel dat er onderzocht wordt in twee instanties: een ieder heeft het recht op een nieuwe behandeling van de zaak door een hogere rechter.
» Meer over hoger beroep hoger beroep niet af en gaf de deurwaarder opdracht De overeenkomst waarbij iemand anders dan op grond van een arbeidsovereenkomst diensten verrichten voor een opdrachtgever.
» Meer over opdracht opdracht het vonnis te executeren. De deurwaarder legde executoriaal (derden)beslag onder de bank van de veroordeelde partij en dit beslag trof doel: er was voldoende saldo op zijn rekening. De bank moest daarom gevolg geven aan het vonnis en een bedrag van € 60.000 overmaken naar de eiser. De executie van vonnis was hiermee voltooid.

Eis in kort geding: ongedaanmaking executie?

De veroordeelde partij (ofwel: de geëxecuteerde) was het hier niet mee eens en vorderde in een nieuw kort geding terugbetaling van het bedrag op de grond dat de eiser misbruik had gemaakt van het beslagrecht c.q. zijn bevoegdheid.  De gevraagde voorziening werd afgewezen. De voorzieningenrechter stelt voorop dat de tenuitvoerlegging van het vonnis is voltooid zonder dat de geëxecuteerde voor of tijdens deze executie een executiegeschil is gestart.

Rechter: geen executiegeschil meer als executie is voltooid

Tegen een voltooide executie kan niet in kort geding worden opgekomen met een vordering die in wezen niets anders inhoudt dan de ongedaanmaking van die (rechtmatige) executie. De geëxecuteerde kan zijn bezwaren uitleggen in hoger beroep; als het hoger beroep slaagt, heeft  de betaling (die plaatsvond via executie) onverschuldigd plaatsgevonden. Deze kan dan worden teruggevorderd.

Hoger beroep schorst executoriale werking vonnis niet

Als een rechter iemand in een vonnis veroordeeld om iets te doen (bijv. een bedrag te betalen) en dit vonnis is “uitvoerbaar bij voorraad” verklaard, dan mag de eiser het vonnis executeren ook al stelt de veroordeelde hoger beroep in. Een hoger beroep schorst de werking van een vonnis namelijk alleen als dit vonnis niet uitvoerbar bij voorraad is verklaard. Maar als in hoger beroep het vonnis wordt vernietigd en de eis wordt alsnog afgewezen, dan is de eiser die al tot executie is overgegaan (de executant) verplicht het reeds geïncasseerde bedrag terug te betalen en/of het nadeel van de andere partij op een andere wijze te vergoeden.

Verzoek tot schorsing of starten executiegeschil

Een uitvoerbaar bij voorraad verklaard vonnis kan op verzoek van de geëxecuteerde worden geschorst hangende een hoger beroep (bij incidentele vordering). Daarnaast kan de geëxecuteerde de executie van een vonnis proberen tegen te houden door een executiegeschil aanhangig te maken. In dit kort geding zal de voorzieningenrechter beoordelen of de eiser door het vonnis te executeren misbruik maakt van zijn bevoegdheid (om tot executie over te gaan). Dit criterium wordt strikt toegepast. Alleen in de volgende omstandigheden wordt misbruik van bevoegdheid Misbruik van een op zichzelf bestaande bevoegdheid. Of hier sprake van is hangt af van de concrete omstandigheden.
» Meer over misbruik van bevoegdheid misbruik van bevoegdheid aangenomen:

• als het vonnis klaarblijkelijk op een juridische of feitelijke kennelijke fout berust;
• als er na het vonnis feiten zijn voorgevallen of aan het licht zijn gekomen waardoor er een noodtoestand is ontstaan voor de geëxecuteerde.

Een executiegeschil mag niet dienen als een verkapt rechtsmiddel: voor een herbeoordeling van de zaak moet de geëxecuteerde het hoger beroep afwachten.