Frauderend echtpaar moet de kerk tonnen terugbetalen! 

Luxe dineetjes, bonbons van Leonidas, wintersportreisjes, schoolboeken voor de kinderen en grote aankopen bij de Mediamarkt. Dit is slechts een kleine greep uit de tallozen privébestedingen die een penningmeester van een kerkgenootschap jarenlang financierde uit de kas van de kerk. In een procedure tegen de penningmeester en zijn vrouw vorderde de Doopsgezinde Gemeente in Den Haag ruim € 800.000 terug van het echtpaar. Advocaat incassorecht Hidde Reitsma licht de uitspraak in deze opmerkelijke zaak toe.

Penningmeester onttrok gelden uit kas voor privé aankopen

De aanleiding voor de rechtszaak was als volgt.  gedaagde De partij die gedagvaard wordt om te verschijnen in een rechtszaak wordt aangeduid als de gedaagde.
» Meer over gedaagde Gedaagde was in de periode 2001-2009 penningmeester bij de Doopsgezinde Gemeente. In deze periode heeft hij grote bedragen onttrokken aan de rekening voor privédoeleinden. Vanaf 2010 was de echtgenote van gedaagde penningmeester. Ook hierna hebben er zich onregelmatigheden voorgedaan werden onttrokken. De onrechtmatigheden hadden ook betrekking op twee andere (aan het kerkgenootschap verbonden) rechtspersoon Het BW kent geen algemene definitie van rechtspersoon.
» Meer over rechtspersoon rechtspersonen waarvan gedaagde eveneens penningmeester was. Na onderzoek bleek de omvang van de totale fraude: ruim 8 ton.

Sprake van bestuurdersaansprakelijkheid echtgenote?

In de procedure legt de Doopsgezinde Gemeente als grondslag aan haar vordering dat de penningmeester en zijn echtgenote hoofdelijk aansprakelijk waren op grond van onrechtmatige daad Onrechtmatig handelen leidt tot aansprakelijkheid. In sommige gevallen geeft de wet aan dat een derde aansprakelijk is voor door een ander veroorzaakte schade.
» Meer over onrechtmatige daad onrechtmatige daad. Wat betreft de penningmeester is de rechter snel klaar: hij heeft een deel van de onttrekkingen erkend, waardoor vaststaat dat hij onrechtmatig Ieder handelen of nalaten dat in strijd is met een wet of met de maatschappelijke betamelijkheid.
» Meer over onrechtmatig onrechtmatig heeft gehandeld. Enkel de omvang van de onrechtmatige onttrekkingen staat ter discussie. Wat betreft de echtgenote is de zaak iets complexer. De Doopsgezinde Gemeente houdt de echtgenote aansprakelijk op grond van bestuurdersaansprakelijkheid ex artikel 2:9 BW (oud) voor de periode dat zij penningmeester was. Op grond van voornoemd artikel is iedere bestuurder tegenover de rechtspersoon Het BW kent geen algemene definitie van rechtspersoon.
» Meer over rechtspersoon rechtspersoon gehouden tot een behoorlijke vervulling van zijn taak.

Bestuurder aansprakelijk bij ernstig en persoonlijk verwijt

Voor aansprakelijkheid De gehoudenheid van een persoon of bedrijf om schade ontstaan uit een onrechtmatige daad of wanprestatie te vergoeden.
» Meer over aansprakelijkheid aansprakelijkheid op de voet van artikel 2:9 BW is vereist dat aan de bestuurder een ernstig verwijt kan worden gemaakt. De rechtbank wijst erop dat bij een meerhoofdig bestuur een eventuele taakverdeling tussen bestuurders niet wegneemt dat het algemene beleid van een rechtspersoon, waartoe met name ook het financiële beleid behoort, een zaak is van het gehele bestuur: iedere bestuurder draagt hiervoor verantwoordelijkheid.

Rechtbank: echtgenote bestuurstaak verzaakt!

De rechtbank is van oordeel dat de echtgenote onvoldoende invulling aan haar bestuurstaak heeft gegeven en als penningmeester het risico van onregelmatigheden en onttrekkingen niet afdoende heeft onderkend. Zij heeft onvoldoende toezicht gehouden op de pinopnames, overboekingen en rekening-courant transacties. Hiervan valt haar een persoonlijk ernstig verwijt te maken. Ook heeft zij er simpelweg te weinig aan gedaan om de risico’s te voorkomen en de gevolgen daarvan zoveel mogelijk te beperken.

Wetenschap fraude had bekend moeten zijn bij echtgenote

Volgens de rechter kon het niet anders dan dat de vrouw wist dat haar echtgenoot onverklaarbare transacties deed waarbij er geld tussen de rechtspersonen werd rondgesluisd en uiteindelijk in zijn zak terecht kwam. Een markant voorbeeld is de pinbetaling van de rekening van de Doopsgezinde Gemeente van ruim € 1.300 in een hotel in ski-resort Engelberg. Gedaagde was daar toen met zijn echtgenote op vakantie. Ook had de echtgenote als penningmeester toch op zijn minst vraagtekens moeten zetten toen de privé creditcard van haar man werd afbetaald van de kerkrekening. De rechtbank acht de echtgenote hoofdelijke aansprakelijkheid schuldenaren gezamenlijk aansprakelijk voor een en dezelfde schuld. Betaling van de een werkt bevrijdend voor de ander, jegens de schuldeiser.
» Meer over hoofdelijke aansprakelijkheid hoofdelijk aansprakelijk voor vergoeding van de schade die haar man heeft aangericht.