Wat wordt bedoeld met pluraliteitsvereiste bij een faillietverklaring?

Een schuldenaar die verkeert in de toestand dat hij heeft opgehouden te betalen, kan door de rechter in staat van faillissement worden verklaard. Een van de voorwaarden voor het aannemen van deze toestand is dat de schuldenaar meerdere schuldeisers heeft; er moet zijn voldaan aan het zogenaamde pluraliteitsvereiste. In onderhavige zaak hadden rechtbank en hof geoordeeld dat niet was voldaan aan deze eis, zij wezen daarom het verzoek tot faillietverklaring af. De aanvrager liet het er niet bij zitten en probeerde de Hoge Raad te verleiden terug te komen van het geldende pluraliteitsvereiste. Advocaat insolventierecht Marco Guit bespreekt de zaak.

Wat houdt steunvordering bij faillietverklaring in?

Voor faillietverklaring is vereist dat is voldaan aan het pluraliteitsvereiste, hieraan is voldaan indien summierlijk blijkt van een vordering van een andere schuldeiser van de schuldenaar dan de aanvrager van het faillissement. Dit wordt ook wel een steunvordering genoemd. Daarnaast is vereist dat er sprake is van een toestand waarbij is opgehouden met betalen. Aan dit vereiste werd in onderhavig geschil niet toegekomen.

Advocaat insolventierecht bij faillietverklaring

De aanvrager is om een drietal redenen van mening dat de Hoge Raad dient terug te komen van het volgens vaste rechtspraak geldende pluraliteitsvereiste. Allereerst stelde de advocaat van de aanvrager dat het pluraliteitsvereiste niet in de wet is opgenomen nu deze enkel eist dat de schuldenaar in de toestand verkeert dat hij heeft opgehouden te betalen. Daarnaast voerde de advocaat aan dat het faillissement ook andere doelen kent dan enkel verdeling van het vermogen onder gezamenlijke schuldeisers. Tot slot wees de advocaat van de aanvrager op praktische nadelen van het pluraliteitsvereiste: het is lastig om te achterhalen of er een steunvordering is, terwijl de schuldenaar als zo een vordering eenmaal is gevonden, de faillietverklaring kan voorkomen door die vordering te voldoen.

Is voldaan aan pluraliteitsvereiste?

Deze argumenten vinden geen gehoor bij de Hoge Raad, onder verwijzing naar het doel van het faillissement handhaaft zij het pluraliteitsvereiste. De Hoge Raad oordeelde dat dat de voor een faillietverklaring geldende eis, namelijk dat summierlijk blijkt van het bestaan van een steunvordering, zijn rechtvaardiging vindt in het feit dat het faillissement als doel heeft het vermogen van de schuldenaar te verdelen onder diens gezamenlijke (lees: meerdere) schuldeisers. Met dat doel strookt niet de faillietverklaring van een schuldenaar die slechts één schuldeiser heeft.

Pluraliteitsvereiste en faillissement

Het pluraliteitsvereiste kan op wetshistorische gronden worden verklaard vanuit het doel van het faillissement: verdelen van het vermogen van de schuldenaar onder diens gezamenlijke schuldeisers. Wanneer van een samenloop van schuldeisers geen sprake is, valt er simpelweg niets te verdelen en bestaat voor faillietverklaring geen aanleiding. Voor de individuele schuldeiser rest het leggen van beslag.