Schuldeiser houdt bestuurder aansprakelijk na keuze voor turboliquidatie

Een bestuurder dient vooraf goed na te denken als een vennootschap waar hij bestuurder van is komt te beëindigen. Voor een bestuurder liggen er in dit geval diverse aansprakelijkheden op de loer. De kantonrechter zet deze aansprakelijkheden haarfijn uit in een recente uitspraak. Advocaat ondernemingsrecht Sander Schouten legt uit.

Twee opties: faillissement of ontbinding

Het stopzetten of (laten) beëindigen van een vennootschap kent twee smaken: het faillissement of de ontbinding. Ingeval van een faillissement wordt een curator Een door de rechtbank aangewezen persoon die is belast met het beheer en de beschikking over het vermogen van een gefailleerde.
» Meer over curator curator aangesteld die belast wordt met het beheer en de vereffening Liquidatie van een ontbonden rechtspersoon of op de afwikkeling van een nalatenschap
» Meer over vereffening vereffening van de bestanddelen van de failliete vennootschap.

Bestuurder wordt vereffenaar na ontbindingsbesluit

In geval van ontbinding vereffent de bestuurder de bestanddelen zelf nadat de aandeelhouders hebben besloten om tot ontbinding van de vennootschap over te gaan. Voor deze laatste optie wordt vaak gekozen in geval van een vennootschap die niet in een toestand verkeert dat zij opgehouden is met betalen. Als alle baten van de vennootschap door de bestuurder zijn vereffend houdt de vennootschap op met bestaan.

Turboliquidatie als vorm van ontbinding zonder vereffening

De ontbinding kent ook een andere optie: de turboliquidatie. De aandeelhouders van een vennootschap kunnen besluiten dat over wordt gegaan tot een turboliquidatie (alhoewel turbo-ontbinding een preciezere term is). Voor een turboliquidatie kan worden gekozen als de vennootschap geen baten meer heeft om te vereffenen. De vennootschap houdt in dat geval ook per direct op te bestaan en wordt door de bestuurder direct uitgeschreven uit het handelsregister Een register waarin ondernemingen vermeld staan met hun gegevens.
» Meer over handelsregister handelsregister.

Schuldeiser houdt bestuurder aansprakelijk na keuze voor turboliquidatie

In de procedure bij de kantonrechter werd een bestuurder in privé aangesproken door een schuldeiser. Deze schuldeiser stelde zich op het standpunt dat de vennootschap niet via een turboliquidatie mocht worden beëindigd. De vordering van deze schuldeiser kon na turboliquidatie namelijk niet meer door deze schuldeiser worden verhaald. In geval van een normale ontbinding of faillissement vond er namelijk wél vereffening plaats, zo betoogde deze schuldeiser.

Bestuurder enkel aansprakelijk indien baten onterecht niet zijn vereffend

De kantonrechter zet in een heldere uitspraak uiteen dat het achterwege laten van vereffening slechts onrechtmatig Ieder handelen of nalaten dat in strijd is met een wet of met de maatschappelijke betamelijkheid.
» Meer over onrechtmatig onrechtmatig jegens een schuldeiser is indien er op het moment van de ontbinding sprake is van (te verwachten) baten. Alleen in dat geval zou er sprake kunnen zijn van een persoonlijke ernstig verwijt aan het adres van de bestuurder. Het kan zelfs zo zijn dat een aanvraag tot faillissement misbruik van bevoegdheid Misbruik van een op zichzelf bestaande bevoegdheid. Of hier sprake van is hangt af van de concrete omstandigheden.
» Meer over misbruik van bevoegdheid misbruik van bevoegdheid oplevert als een boedel nagenoeg geen activa (waaronder begrepen vorderingen op een bestuurder uit hoofde van onbehoorlijk bestuur) omvat. Ook in dat geval is turboliquidatie de enige optie.

Kantonrechter oordeelt: te hoge schulden, turboliquidatie was terecht

In de procedure werd duidelijk dat de vennootschap een schuldenlast had van € 138.168,- en geen baten. Alleen al hieruit blijkt dat een bestuurder tot turboliquidatie mocht overgaan: er waren simpelweg geen bestanddelen om te vereffenen. Dit was anders geweest als een eventuele curator een vordering zou hebben op deze bestuurder uit hoofde van onbehoorlijk bestuur (2:248 BW).

Heropenen vereffening ook een optie om baten alsnog te verdelen

De kantonrechter maakt wat dit oordeel betreft een kleine misstap (hij overweegt ten onrechte dat het bewijsvermoeden geen rol mag spelen), maar doet wat mij betreft geen afbreuk aan de uiteindelijke uitkomst van deze uitspraak. Voor zover een schuldeiser namelijk van mening is dat onterecht over is gegaan tot turboliquidatie omdat er nog sprake is van aanwezige baten die moeten worden vereffend, kan via een verzoekschriftprocedure de rechtbank worden verzocht de vennootschap te laten herleven. Op deze wijze kan alsnog worden overgegaan tot het vereffenen van deze aanwezige baten.