Verrekening van vordering met failliete debiteur? Wees alert!

Een crediteur doet er verstandig aan overeenkomsten en afspraken die hij maakt met een debiteur De schuldenaar, iemand die nog moet betalen voor een bepaald product of dienst.
» Meer over debiteur debiteur die op de rand van faillissement staat juridisch te laten toetsen. Er kan namelijk sprake zijn van paulianeus handelen, de onrechtmatige benadeling van andere crediteuren. In dat geval kan de curator Een door de rechtbank aangewezen persoon die is belast met het beheer en de beschikking over het vermogen van een gefailleerde.
» Meer over curator curator de betreffende rechtshandeling Een rechtshandeling is een feitelijke handeling met rechtsgevolg.
» Meer over rechtshandeling rechtshandeling vernietigen. Dit speelde ook in een recente uitspraak. Advocaat insolventierecht Hidde Reitsma licht toe.

Leverancier gaat failliet

eiser De partij die gedagvaard wordt om te verschijnen in een rechtszaak wordt aangeduid als de gedaagde. Dit in tegenstelling tot de eiser, de partij die het initiatief tot de rechtszaak heeft genomen en daartoe door een gerechtsdeurwaarder een dagvaarding heeft laten betekenen aan de gedaagde.
» Meer over eiser Eiser in de procedure is de curator van RTN BV. De gedaagde De partij die gedagvaard wordt om te verschijnen in een rechtszaak wordt aangeduid als de gedaagde.
» Meer over gedaagde gedaagde partij in de zaak is Haller BV. Zij heeft eind 2012 een levering geplaatst bij RTN voor € 15.000. De bestelde producten zijn na het uitspreken van de faillissementen niet door RTN maar rechtstreeks door een aan RTN gelieerde onderneming, BV 2, aan Haller geleverd. BV 2 heeft de producten ook bij Haller in rekening gebracht maar Haller heeft de factuur retour gezonden omdat de bestelling bij RTN was geplaatst en zij een factuur met de juiste tenaamstelling wenste.

Curator start incassoprocedure

De curator heeft Haller vervolgens een factuur verzonden voor € 15.000. Haller weigerde de factuur te voldoen omdat zij stelde nog een vordering te hebben op BV 2 en deze vorderingen met elkaar wilde verrekenen. De curator was het hier niet mee eens en startte een incassoprocedure. De rechter oordeelde dat Haller de vordering niet kan verrekenen omdat Haller geen sprake is van wederkerig schuldenaarschap (een hoofdvereiste voor de bevoegdheid tot verrekening Het tegen elkaar wegstrepen van schulden over en weer waardoor een verbintenis teniet gaat.
» Meer over verrekening verrekening). Immers, Haller is crediteur van BV 2 maar debiteur van een andere partij, namelijk RTN.

Wederkerig schuldenaarschap bij verrekening

Een waterdicht verhaal, zo lijkt het maar Haller gaf zich niet snel gewonnen. Volgens Haller had zij eind 2012 (dus voor het faillissement) een overeenkomst Een meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen jegens een of meer andere partijen een verbintenis aangaan.
» Meer over overeenkomst overeenkomst gesloten met RTN waarin als betaaladres BV 2 was opgegeven. Zodoende had BV 2 haar schuld op Haller verrekend met de vordering van RTN op Haller. Uiterst gelegen kwam dan ook de verklaring van de ex-bestuurder die in oktober 2012 zowel RTN BV als BV 2 bestuurde. Deze verklaring zou het verhaal van Haller bevestigen.

Actio pauliana bij benadeling andere schuldeisers

De ongeloofwaardigheid van deze verklaring en het bestaan van de overeenkomst daargelaten, kan dit verweer niet slagen. De rechtbank overweegt namelijk dat zelfs al zou een rechtsgeldige verrekeningsovereenkomst zijn gesloten, de overeenkomst onverplicht is gesloten en bovendien benadelend is. Immers, met die overeenkomst is voor Haller een verrekenings- c.q. inningsbevoegdheid in het leven geroepen die zonder die overeenkomst niet zou hebben bestaan. Dat leidt tot benadering van de andere schuldeisers van RTN nu de door Haller verschuldigde betaling als gevolg van het beroep op verrekening niet ter beschikking Uitspraak in een verzoekschriftprocedure
» Meer over beschikking beschikking is gekomen van de andere schuldeisers van RTN.

Pauliana: curator heeft bevoegdheid overeenkomst te vernietigen

Nu er evenmin van enig voordeel voor RTN is gebleken, komt deze overeenkomst -als deze al zou zijn bewezen- niet zuiver voor. De vraag is of er sprake is van paulianeus handelen, in welk geval de curator de betreffende rechtshandeling kan vernietigen. Hiervoor is wel vereist dat een schuldenaar bij het verrichten van een onverplichte rechtshandeling wist of behoorde te weten dat daarvan benadeling van een of meer schuldeisers in hun verhaalsmogelijkheden het gevolg zou zijn. Dat is volgens de rechter het geval. Haller wordt dan ook veroordeeld tot betaling van de vordering aan de curator.