Concurrent kopieert product, wat kan de ontwerper doen? Advocaat IE over auteursrecht en modellenrecht

Het is de nachtmerrie van iedere ontwerper. Je ontwerpt een product met een kenmerkende of specifieke vorm en een concurrent produceert een gelijksoortig product. Althans, probeert daarbij aan te haken. In een recent geschil tussen H&M en Yves Saint Laurent ging het Gerecht van de Europese Unie, als onderdeel van het Europese Hof, nogmaals de criteria langs wanneer er nou wel en niet inbreuk is op een model. Advocaat Hidde Reitsma legt uit.

Bescherming model: deponeren

Een vorm kan vaak zowel bescherming genieten onder zowel het auteursrecht, als onder het modellenrecht De bescherming van het uiterlijk van een gebruiksvoorwerp.
» Meer over modellenrecht modellenrecht. Wil deze vorm bescherming genieten onder het modellenrecht dan moet er sprake zijn van een ‘uit het depot blijkend’ uiterlijk van een voortbrengsel. Dus enkel hetgeen gedeponeerd is als model en als zodanig is omschreven in het depot kan bescherming verkrijgen.

Voortbrengsel:vereist voor bescherming

Als voortbrengsel wordt beschouwd elk op industriële of ambachtelijke wijze vervaardigd voorwerp. Een model komt slechts voor bescherming in aanmerking wanneer het een eigen karakter heeft en nieuw is. Om dit te toetsen wordt het te deponeren model met oudere soortgelijke en gedeponeerde modellen vergeleken.

Nieuw eigen karakter ook belangrijk

Het eigen karakter in modelrechtelijke zin houdt in dat de algemene indruk die het model wekt bij de geïnformeerde gebruiker moet verschillen van de algemene indruk die wordt gewekt door oudere modellen. Daarbij moet rekening worden gehouden met de aard van het voortbrengsel en de mate van vrijheid van de ontwerper.

H&M: inbreuk op een reeds gedeponeerde handtas

Met betrekking tot deze kwestie bij het Gerecht van de Europese Unie meende H&M dat de door Yves Saint Laurent ingeschreven tas geen eigen karakter heeft in de zin van artikel 6 van de verordening nr. 6/2002 en teveel leek op een eerder ingeschreven tas van H&M. Op deze grond mocht Yves Saint Laurent de handtas niet als model worden gedeponeerd en diende het depot nietig te worden verklaard.

Toets voor inbreuk: geïnformeerde gebruiker

Uiteindelijk vergelijkt het Gerecht van de Europese Unie beide modellen en toetst deze door als ware in de huid te kruipen van “een geïnformeerde vrouw die als mogelijke gebruikster belangstelling voor tassen heeft”. Deze geïnformeerde vrouw, zo blijkt uit het landmark arrest PepsiCo/Grupo Promer Mon Graphic, is niet slechts gemiddeld geïnteresseerd, maar in hoge mate aandachtig, hetzij door haar persoonlijke ervaring, hetzij door haar uitgebreide kennis van de betrokken sector.

Vergelijking modellen

Met betrekking tot vergelijkbare modellen concludeerde het Gerecht van de Europese Unie onder andere dat de mate van vrijheid van de ontwerper van modeartikelen dermate groot is, de kans geringer is dat verschillen tussen deze modeartikelen een andere algemene indruk wekken. Omgekeerd, hoe kleiner de vrijheid van de ontwerper bij de ontwikkeling van een model, hoe groter de kans dat kleine verschillen tussen de modeartikelen volstaan om bij de geïnformeerde gebruiker een algemene indruk te wekken.

Sprake van inbreuk op een model?

Op basis van bovenstaande concludeert het Gerecht van de Europese Unie dat de handtas (i) niet op speciale kenmerken (waaronder het gebruik van leer en siermotieven) inbreuk maakt op die van H&M. Evenmin kan er (ii) op basis van het verschil waarin de handtas dagelijks door de geïnformeerde wordt gebruikt, sprake van zijn dat de tas van Yves Saint Laurent inbreuk maakt.

Advocaat bij inbreuk op auteursrecht

Het is interessant om te zien dat toch twee redelijk overeenkomstige tassen uiteindelijk geen inbreuk op elkaar maken. Deze toets lijkt dan ook redelijk overeen te komen met de toch wel zware toets die gebruikt wordt om te bepalen of er sprake is van inbreuk op het auteursrecht van iemand. Dit is natuurlijk wel afhankelijk van de omstandigheden van het geval, waarbij specifiek moet worden gekeken naar het soort model en de gebruiker daarvan in kwestie. Mocht u echter vragen hebben over soortgelijke modellen en of andere zaken op het gebied van intellectueel eigendom Het het meest omvattende recht dat men op een zaak kan hebben. Eigendom is het recht om over een zaak (stuk grond, voorwerp, hoeveelheid geld enz.) naar eigen goeddunken te beschikken.
» Meer over eigendom eigendom, aarzel dan niet om contact op te nemen.