“Zo. Nu eerst een Bavaria.”; auteursrechtelijk beschermd werk?

In een interessant kort geding tussen bierbrouwerij Bavaria en internetbedrijf Yourhosting, ging het om de vraag of de alom bekende slogan “Zo. Nu eerst een Bavaria.” een auteursrechtelijk beschermd werk was. Yourhosting zou volgens Bavaria inbreuk maken op haar auteursrecht met de slagzin “Zo. Nu eerst naar de cloud.” Hoe oordeelde de voorzieningenrechter in deze zaak? Advocaat intellectueel eigendomsrecht Hidde Reitsma vat de uitspraak samen.

Eigen, oorspronkelijk karakter en persoonlijke stempel

Kern van het geschil tussen Bavaria en Yourhosting was de vraag of de slogan van Bavaria auteursrechtelijk beschermd was. De rechter heeft allereerst onderzocht of de slogan van Bavaria kan worden aangemerkt als een werk dat een eigen, oorspronkelijk karakter heeft en het de persoonlijke stempel van de maker draagt. Hierbij moet het volgens vaste rechtspraak gaan om een eigen intellectuele schepping van de auteur van het werk.

Creatieve keuzes gemaakt bij bedenken Bavaria slogan

Volgens Bavaria zijn bij het bedenken van de slogan (in 1985!) inderdaad creatieve keuzes gemaakt en daardoor is de slogan origineel en herkenbaar. Yourhosting betwist dit en voert aan dat de slogan gangbaar Nederlands is en niet meer dan een “eenvoudige aansporing om een inspanning af te sluiten met het nuttigen van een biertje van Bavaria”.

Rechter: slogan is auteursrechtelijk beschermd werk

De rechter is van oordeel dat er wel degelijk sprake is van een werk in auteursrechtelijke zin. De slagzin is inderdaad kernachtig en “pakkend” met een zekere kwinkslag waarvoor door de maker ervan vrije en eigen creatieve keuzes zijn gemaakt. De omstandigheid dat de zin in gangbaar Nederlands is gesteld maakt niet dat daaraan geen creativiteit toekomt. Hierbij wreekt zich dat door Yourhosting geen voorbeelden zijn aangedragen van uitingen voorafgaand aan het bedenken van de slagzin (in 1985) waarin deze (of zeer vergelijkbare) zin al voorkwam, al dan niet ter aansporing om een inspanning af te sluiten met het nuttigen van bijvoorbeeld een biertje.

Pauze in slogan origineel element

Daarbij komt dat Bavaria heeft aangegeven dat na een onderdeel van de slagzin, na het woord “Zo”, een duidelijk pauze wordt gehanteerd. Dit (voornamelijk auditieve) element draagt bij aan het originele karakter van de slagzin. Vervolgens dient de vraag te worden beantwoord of Yourhosting op dat auteursrecht Het exclusieve recht van de maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen.
» Meer over auteursrecht auteursrecht met haar uiting “Zo. Nu eerst naar de cloud.” inbreuk maakt.

Sprake van schending auteursrecht?

Voor deze vraag dienen de totaalindrukken de slagzinnen te worden vergeleken. Daarbij is van belang welke elementen van een werk auteursrechtelijk beschermd zijn. Volgens de rechter is het kenmerkende en auteursrechtelijk te beschermen deel van de slagzin van Bavaria “Zo. Nu eerst…” met daarin een duidelijke pauze na “Zo”. Dat auteursrechtelijk te beschermen deel wordt geheel overgenomen in de uiting van Yourhosting “Zo. Nu eerst naar de cloud.” Yourhosting maakt volgens de rechter aldus inbreuk op het auteursrecht van Bavaria en wordt veroordeeld om binnen 2 dagen na het vonnis alle uitingen waarin de slagzin “Zo. Nu eerst naar de cloud” te verwijderen en verwijderd te houden.