Afbeeldingen op internet auteursrechtelijk beschermd?

Bijna iedereen heeft het weleens gedaan: een afbeelding die je ergens op internet hebt gevonden op je eigen (privé)website of Facebook pagina plaatsen. Dit lijkt onschuldig. Er rouleren zoveel vrij toegankelijke foto’s op het internet dat het niet onlogisch is te denken dat deze ook vrij voor het publiek te gebruiken zijn. Maar niets is minder waar. Op de meeste foto’s rust auteursrecht. Deze mogen enkel met toestemming van de fotograaf (of andere auteursrechthebbende) worden gebruikt. Advocaat Hidde Reitsma bespreekt een recente uitspraak waarin dit aan de orde kwam.

Inbreuk op auteursrechten

In deze zaak had een professioneel fotograaf een rechtszaak aangespannen tegen gedaagde De partij die gedagvaard wordt om te verschijnen in een rechtszaak wordt aangeduid als de gedaagde.
» Meer over gedaagde gedaagde omdat gedaagde twee foto’s die de fotograaf had gemaakt, had geplaatst op zijn eigen website en Facebook pagina. Volgens de fotograaf had gedaagde hiermee inbreuk gepleegd op zijn auteursrechten en zijn persoonlijkheidsrechten Rechten van de maker van een werk die de ideële waarde van het werk dienen te beschermen.
» Meer over persoonlijkheidsrechten persoonlijkheidsrechten. De rechter stelt vast dat de foto’s auteursrechtelijke bescherming genieten omdat zij een eigen oorspronkelijk karakter hebben en zijn persoonlijke stempel dragen. Dit betekent dat voor iedere publicatie of verveelvoudiging toestemming van de auteursrechthebbende (de fotograaf) vereist is. Gedaagde heeft deze toestemming niet gevraagd.

Gedaagde: geen toestemming nodig want foto’s al op internet

Gedaagde, die de foto’s in Google Afbeeldingen had gevonden, voert echter aan dat hij gerechtigd was tot het gebruik van de beide foto’s omdat deze in Google het label “voor commercieel hergebruik, inclusief aanpassing” dragen. Dit zou volgens gedaagde inhouden dat de foto’s gebruikt mogen worden zonder de fotograaf hiervan op de hoogte te stellen. De foto’s zijn overigens, zo merkt gedaagde op, nog steeds heel gemakkelijk en openbaar op Google afbeeldingen te vinden. De rechter volgt gedaagde niet in zijn redenering. Volgens de rechter is het een veel voorkomend misverstand dat alles wat online staat, door iedereen gebruikt mag worden. Ook als dat er niet expliciet bij vermeld is, rust op een foto echter vaak een auteursrecht Het exclusieve recht van de maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen.
» Meer over auteursrecht auteursrecht. Een door een zoekmachine zoals Google daaraan gekoppeld label doet daar verder niet aan af.

Schadevergoeding gelijk aan licentievergoeding

Gedaagde heeft het auteursrecht meermalen geschonden omdat hij de foto’s op verschillende sites en ook nog op een uitnodiging heeft geplaatst. Ook heeft hij inbreuk gepleegd op de persoonlijkheidsrechten van de fotograaf door o.m. na te laten zijn naam te vermelden. Gedaagde is op grond van dit onrechtmatig Ieder handelen of nalaten dat in strijd is met een wet of met de maatschappelijke betamelijkheid.
» Meer over onrechtmatig onrechtmatig handelen dus schadeplichtig. De door de fotograaf gevorderde schadevergoeding van € 2.400 is gebaseerd op de gebruikelijke licentievergoeding die hij verschuldigd zou zijn geweest bij rechtmatig gebruik. De rechter vindt het een billijk bedrag en wijst de vordering toe.

AMS Advocaat Auteursrecht

Uit de feiten van deze zaak blijkt trouwens dat het gebruik van de foto’s door gedaagde een (semi)zakelijk doel had. Tegen dit soort inbreuken zal eerder worden opgetreden dan tegen de 14-jarige tiener de een foto van een schattig hondje op haar Facebook pagina plaatst. Maar wees gewaarschuwd: de schadevergoeding die de fotograaf moest betalen was al fors maar daar komen de volledige proceskosten (die in IE-zaken integraal kunnen worden gevorderd) ad € 2.600 nog eens bij.