Bakfiets ontwerp: nageaapt van Babboe of nieuw ontwerp?

Bakfietsproducent Babboe daagt concurrent Europe Cycle Company voor de rechter, omdat zij het bakfiets ontwerp van Babboe zou hebben nageaapt. De partijen staan vrijdag voor de rechter in een kort geding. Wanneer is er nu eigenlijk sprake van na-apen van een ontwerp? Advocaat Hidde Reitsma legt uit.

Inspiratie of namaak ontwerp Babboe?

In de industriële vormgeving worden met regelmaat ontwerpen van anderen als inspiratie gebruikt voor een eigen product, maar er is ook vaak sprake van puur namaak. Babboe claimt dat haar concurrent met het model Troy inbreuk maakt op haar ontwerp Babboe Curve, omdat de ronde vormen, de constructie van het frame en de stoere uitstraling nagenoeg identiek zouden zijn en daarmee voor verwarring zorgt bij de consument Een natuurlijke persoon die niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf.
» Meer over consument consument.

Auteurs- en modelrechtelijke bescherming

In het kort geding zal de rechter moeten beoordelen of en in hoeverre aan de Babboe Curve auteurs- of modelrechtelijke bescherming toekomt en zo ja, of Europe Cycle Company met de Troy inbreuk heeft gemaakt op die rechten van Babboe. Om bescherming te genieten komt het aan op de oorspronkelijkheid van het ontwerp van Babboe. Ook zal het ontwerp de persoonlijke stempel van de maker moeten dragen, wat betekent dat de vorm het resultaat moet zijn van creatieve keuzes.

Uitzonderingen bescherming ontwerp

Buiten de bescherming van het auteurs- of modellenrecht valt in elk geval al hetgeen een vorm heeft die zo banaal of triviaal is, dat daarachter geen creatieve keuze van welke aard ook valt aan te wijzen. Technische elementen van een ontwerp of elementen die zijn ontleend aan het ‘vormgevingserfgoed’ zijn evenmin beschermd. Bij een vormgevingserfgoed komt alleen aan het eerste oorspronkelijke ontwerp bescherming toe en aan de daaraan ontleende ontwerpen in principe niet, omdat het ontwerp niet (meer) origineel is. Een combinatie van niet beschermde elementen kan wel weer een creatieve keuze opleveren en oorspronkelijkheid in zich hebben.

Zelfde totaalindruk? Geen auteurs- of modelrechtelijk bescherming

Indien sprake is van een auteurs- of modelrechtelijke bescherming moet worden beoordeeld in welke mate de totaalindruk van de Troy overeenstemt met die van de Babboe Curve. Daarbij zullen dan de beschermde trekken van de bakfiets in aanmerking moeten worden genomen. Is de combinatie van deze trekken niet in zijn geheel gekopieerd, dan zal dit al vrij snel tot een andere totaalindruk leiden.

Advocaat ie-recht over de rechtszaak

De concurrent wekt met de Troy naar mijn oordeel een andere totaalindruk. Mogelijk dat de Babboe Curve wel ter inspiratie heeft gediend voor het overnemen van ronde vormen in het ontwerp van de Troy, maar een ronde vorm komt op zichzelf als stijlkenmerk niet voor bescherming in aanmerking. Eenzelfde gaat op voor ook een stoere uitstraling. Het kopiëren van een stijl of uiterlijk is toegestaan zolang men maar niet 1 op 1 alle elementen na-aapt en dat lijkt hier niet het geval te zijn geweest. Daarnaast heeft de Troy diverse andere in het oog springende elementen gebruikt in het ontwerp, zoals het stuur en de bak, die maken dat het geheel een andere totaalindruk heeft en niet voor verwarring zal zorgen.

Staking en rectificatie bij inbreuk

Mocht de voorzieningenrechter echter toch tot een ander oordeel komen, dan zal dit betekenen dat Europe Cycle Company haar ontwerp uit de markt moet halen en een Rectificatie De schriftelijke mededeling waarin een onrechtmatige publicatie wordt rechtgezet.
» Meer over rectificatie rectificatie zal moeten plaatsen dat haar ontwerp een onrechtmatige kopie van de Babboe Curve was. De uitkomst van het kort geding zal, als dit door Babboe Curve wordt doorgezet, eveneens hier worden besproken.