Inbreuk Bol.com op auteursrecht Henk Westbroek en Henk Temming?
Nog even en Sinterklaas rijdt weer over de daken. Reden voor veel verkopers van speelgoed om daar nu al reclame voor te maken. Zo ook Bol.com die onlangs reclame maakte voor haar speelgoedcatalogus en daarbij de volgende kop gebruikte: “Sinterklaas, wie scant ‘m niet?”
Bol.com heeft zich daarbij ongetwijfeld laten inspireren door de titel van het sinterklaaslied “Sinterklaas, wie kent hem niet”. Een lied geschreven door Henk Westbroek en Henk Temming.
Henk Westbroek schreef over deze reclame-uiting van Bol.com op Twitter:
Vorig jaar bedacht Albert Heijn om schijt aan mijn auteursrecht Het exclusieve recht van de maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen.
— henk westbroek (@henkwestbroek) October 15, 2022
» Meer over auteursrecht auteursrecht te hebben. En kwam het bedrijf er vanaf met een schenking De overeenkomst om waarbij de schenker uit zijn eigen vermogen de begiftigde verrijkt zonder dat de begiftigde hiervoor een tegenprestatie verschuldigd is.
» Meer over schenking schenking van 5000 euro aan de voedselbank. Plus superveel gratis reclame. Dit jaar zet ik wat hoger in. Recidivisme immers. #bolcom pic.twitter.com/13cNtsEF4A
In de discussie op Twitter schrijft Henk Westbroek ook:
Hij is ook leuk, maar dat is ie omdat ik de oorspronkelijke zin bedacht waar het grapje evident naar verwijst. Humor rechtvaardigt diefstal niet.
— henk westbroek (@henkwestbroek) October 15, 2022
Auteursrecht
De titel van het sinterklaaslied “Sinterklaas, wie kent hem niet” is mogelijk auteursrechtelijk beschermd. Veronderstellenderwijs ga ik daar ook van uit.
De hoofdregel is dat de auteursrechthebbende een uitsluitend recht heeft om te bepalen op welke wijze zijn werk wordt openbaargemaakt of verveelvoudigd. Toestemming is dus als hoofdregel nodig.
Afgaande op de tweet van Henk Westbroek, had Bol.com geen toestemming. Als toestemming ontbreekt, dan bepaalt de hoofdregel dat sprake is van inbreuk. Maar er bestaan ook uitzonderingen op de hoofdregel die deze zaak mogelijk anders maakt.
Uitzondering op het auteursrecht?
De Auteurswet kent diverse uitzonderingen op het auteursrecht. In dit geval kan men denken aan de parodie-exceptie. De Auteurswet bepaalt hierover in art. 18b:
“Als inbreuk op het auteursrecht op een werk van letterkunde, wetenschap of kunst wordt niet beschouwd de openbaarmaking of verveelvoudiging ervan in het kader van een karikatuur, parodie of pastiche mits het gebruik in overeenstemming is met hetgeen naar de regels van het maatschappelijk verkeer redelijkerwijs geoorloofd is.”
De vraag is dus of het maatschappelijk redelijkerwijs geoorloofd was voor Bol.com om op deze manier gebruik te maken van het werk van Henk Westbroek en Henk Temming.
De aard, duur en omvang van het gebruik kunnen daarbij van belang zijn. Als sprake is van concurrentie en/of belediging of verwarringsgevaar, dan is denkbaar dat dat niet geoorloofd is. Dat humor – zoals Henk Westbroek schrijft – geen diefstal rechtvaardigt is evident, maar een parodie is nog geen diefstal. Voor beide partijen is vast nog iets te zeggen.
Tot een procedure komt het vast niet. Bol.com heeft op Twitter inmiddels de hand uitgestoken en verzocht om overleg met de auteurs.
