Kort geding: nabootsen stijlkenmerken auteursrechtelijke beschermd werk mag

Het auteursrecht beschermt de maker van een werk tegen het onrechtmatig Ieder handelen of nalaten dat in strijd is met een wet of met de maatschappelijke betamelijkheid.
» Meer over onrechtmatig onrechtmatig kopiëren of gebruiken van zijn ontwerp. Maar de stijlkenmerken van een werk mogen wel gekopieerd worden, zolang de totaalindrukken van het origineel en de kopie maar wezenlijk verschillend blijven. Zo luidde het oordeel van een Voorzieningenrechter in een recente uitspraak over twee rijstverpakkingen. Advocaat IE-recht Hidde Reitsma bespreekt de casus.

Handhaving IE-rechten in kort geding

In dit geschil heeft Tilda, een producent van rijst, de importeur van het rijst merk Kisaan in kort geding gedagvaard en geëist dat de importeur wordt bevolen om zich te onthouden van verder inbreuk op het auteursrecht Het exclusieve recht van de maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen.
» Meer over auteursrecht auteursrecht van Tilda, dan wel zich te onthouden van slaafse nabootsing Nabootsen van een product waardoor onnodig verwarring bij het publiek kan ontstaan.
» Meer over slaafse nabootsing slaafse nabootsing. Daarnaast heeft Tilda een aantal nevenvorderingen ingesteld waaronder betaling van de volledige proceskosten.

Rijst verpakking schending auteursrecht producent?

In de procedure gaat het om de vraag of de importeur van het rijst merk Kisaan (hierna: Kisaan) inbreuk maakt op het auteursrecht van de producent van het rijst merk Tilda. Volgens Tilda ziet de verpakking van Kisaan basmatirijst er namelijk net zo uit als haar verpakking basmatirijst. Zo hebben beide verpakkingen een blauwe achtergrond kleur en een zilverkleurig omrand frame. Voorts lijkt de tekst op beide pakken op elkaar en zijn er op beide verpakkingen zilverkleurige illustraties te zien die het zaaien, oogsten en nuttigen van rijst uitbeelden. Tot slot prijkt op beide verpakkingen een afbeelding van een Aziatisch (groen) landschap.

Rechter: totaalindrukken verschillen wezenlijk

Na vergelijking van beide verpakkingen komt de rechter tot de conclusie dat van een schending van het auteursrecht geen sprake is. Weliswaar zijn er overeenstemmende trekken en is het zeer wel mogelijk dat de maker van de Kisaan verpakking is geïnspireerd door de Tilda verpakking, de totaalindrukken van beide verpakkingen zijn wezenlijk verschillend. Wat betreft de onrechtmatige daad van slaafse nabootsing is de Voorzieningenrechter van mening dat er hooguit sprake is van nabootsing van bepaalde stijlkenmerken. Maar een stijl is niet auteursrechtelijk beschermd en het kan dus ook niet zo zijn dat de maker via een omweg toch aanvullende bescherming voor een stijl toekomt. De vorderingen van Tilda worden afgewezen.

Stijlelementen niet exclusief recht van maker

Uit deze zaak blijkt weer dat bij de beantwoording van de vraag of sprake is van een inbreuk op de auteursrechten van een maker bepalend is of de totaalindruk van beide producten (het origineel en het kopie) overeenstemt. Hierbij zijn de auteursrechtelijke elementen van het origineel bepalend. De Voorzieningenrechter wijst er op dat het hanteren van een bepaalde stijl niet auteursrechtelijk beschermd is. Wat ook meespeelde in deze zaak is dat de importeur kon aantonen dat andere rijst merken ook die stijl (afbeeldingen van zaaien, oogsten en Aziatisch landschap en zelfs blauwe achtergrond kleur) hanteren. De stijl van Tilda is dan ook niet bepaald origineel. In een eerder op dit blog behandeld kort geding betreffende een auteursschending van de maker van My Little Pony, kwamen de totaalindrukken wel overeen. In die zaak werden de vorderingen van de maker wel toegewezen.