Schrijver niet schadeplichtig voor staking boekverkoop

De Rechtbank Gelderland heeft onlangs geoordeeld dat een schrijver niet schadeplichtig is jegens de uitgever voor de staking van de verkoop van een boek.

Wat was er aan de hand

Een uitgever en een schrijver hadden een auteurscontract gesloten voor de uitgifte van een boek.

Nadat het boek in de verkoop kwam, beklaagde zich de dochter van de schrijver bij zowel de uitgever als de schrijver. Het boek zou namelijk inbreuk maken op haar rechten, omdat het privézaken van de dochter zou behandelen. Zij heeft daarom beide partijen gesommeerd de uitgave en verkoop van het boek te stoppen. De schrijver weigerde dit, maar de uitgever koos er wel voor om de verkoop te staken in afwachting van een aangezegd kort geding door de dochter.

Terzijde merk ik op dat privacy-rechten een machtig middel kunnen zijn om op te treden tegen de inhoud van een boek. Een geheel verbod gaat meestal te ver, maar aanpassing is zeker niet ondenkbaar.

Nadat het kort geding door de dochter was ingetrokken stelde de uitgever de schrijver aansprakelijk voor ruim €18.000,-, in verband met kosten om het boek uit te geven, omzetverlies en advocaatkosten. In de brief van de uitgever staat: Onder druk van een kort geding heeft cliënt moeten besluiten om het verkopen en uitgeven van het voornoemde boek te staken, hetgeen ook met uw advocaat is besproken.

Concreet vond de uitgever dat de schrijver schadeplichtig was, omdat (i) de schrijver zou hebben stilgezeten toen er actie van hem werd gevergd; en (ii) omdat de schrijver de boeken uit de handel zou hebben gehaald.

Geen verplichting schrijver tot actie

De rechtbank wees de vorderingen van de uitgever af. Ten eerste stond in het auteurscontract geen verplichting tot actie van de schrijver zoals de uitgever die voor ogen had. De schrijver schoot dus niet tekort en was daarom niet schadeplichtig. Overigens blijkt uit het vonnis ook niet wat voor actie de uitgever voor ogen had.

Uit deze zaak wordt duidelijk dat bij een beroep op contractuele verplichtingen, wel aannemelijk moet worden dat er ook een contractuele verplichting is.

Schrijver heeft de uitgifte niet gestaakt

Ten tweede was niet gebleken dat de schrijver de boeken uit de handel had gehaald. Integendeel, de uitgever had zelf besloten om de uitgifte van het boek te staken. Dat ligt wat mij betreft ook het meest voor de hand aangezien dat bij uitstek de rol is van de uitgever. Dat de schrijver in die staking door de uitgever berustte, maakte dit niet anders.

Tegenvordering schrijver

De schrijver had echter ook een tegenvordering en die slaagde wel. De schrijver vorderde betaling van contractueel overeengekomen royalty’s van 16% over de verkoopprijs van 514 verkochte exemplaren van het boek. Dit werd door de uitgever niet betwist en dus toewijsbaar.

Geen verrekening door uitgever

De uitgever beriep zich echter nog op zogeheten verrekening Het tegen elkaar wegstrepen van schulden over en weer waardoor een verbintenis teniet gaat.
» Meer over verrekening verrekening met de geleden schade, maar dat slaagde niet. Omdat de geleden schade niet viel toe te rekenen aan de schrijver, viel er namelijk niets te verrekenen. De rechtbank veroordeelde de uitgever aldus in de proceskosten en royalty’s.

Vrijwaring voor aanspraken (in IE-zaken)

Ter voorkoming van deze uitkomst had de uitgever onder andere een vrijwaringsbepaling kunnen overeenkomen met de schrijver.

Met een vrijwaringsbepaling kan de gevrijwaarde partij de ander (eenvoudiger) aanspreken als bijvoorbeeld inbreuk wordt gemaakt op de rechten van derden. Denk bijvoorbeeld aan de situatie dat de schrijver zijn werk heeft ontleend aan het werk van een ander. Er zijn tal van scenario’s te bedenken waarin een vrijwaring De wet biedt de mogelijkheid om in een rechtszaak een derde in vrijwaring op te roepen. Daarmee wordt beoogd om bij een veroordeling direct de schade op de in vrijwaring opgeroepen derde te verhalen.
» Meer over vrijwaring vrijwaring verstandig is. Vrijwaringen voor IE-aanspraken (intellectueel eigendom Het het meest omvattende recht dat men op een zaak kan hebben. Eigendom is het recht om over een zaak (stuk grond, voorwerp, hoeveelheid geld enz.) naar eigen goeddunken te beschikken.
» Meer over eigendom eigendom), zijn heel verstandig, mits goed verwoord.

Heeft u hierover vragen, neem dan gerust contact op.