Vloggen versus portretrecht: waar liggen de grenzen

Door de overlast van jongeren in de wijk Poelenburg in Zaandam is het vloggen weer eens goed op de kaart gezet. Los daarvan is het een enorme rage onder jongeren. Het kan voorkomen dat je als persoon ongevraagd onderdeel uit bent gaan maken van een vlog of een andere publicatie die vervolgens ‘viraal’ gaat. Kun je bezwaar maken tegen het ongevraagd opnemen van jouw ‘portret’ en waar liggen de grenzen bij het filmen daarvan? Advocaat Hidde Reitsma geeft aan hoe het zit.

Openbare ruimte is in beginsel vrij

In de meeste gevallen worden vlogs opgenomen op plekken die kunnen worden aangemerkt als ‘openbare ruimte’. Het uitgangspunt is dat iemand die zich in de openbare ruimte bevindt, gefilmd mag worden. Wel zijn er daarbij natuurlijk grenzen te stellen.

Redelijk belang versus belangenafweging

Wanneer iemand veel nadeel ondervindt of zal gaan ondervinden van de vlog of publicatie, kan diegene bezwaar maken tegen de publicatie ervan. Er moet een zogeheten ‘redelijk belang’ zijn van de ‘geportretteerde’ die zich tegen de openbaarmaking verzet De gedaagde die door de rechter bij verstek is veroordeeld, kan daar in verzet tegen komen.
» Meer over verzet verzet. Diegene die wil publiceren kan aan de andere kant aanspraak maken op vrijheid van meningsuiting (artikel 10 EVRM). Er dient daarom in alle gevallen een ‘belangenafweging’ plaats te vinden. In beginsel is er een redelijk belang bij het bezwaar als een portret voor een commercieel doel gebruikt wordt, bijvoorbeeld voor een reclame.

Privacy belang en commercieel belang

Daarnaast zijn er nog twee te onderscheiden belangen: het ‘privacy belang’ (artikel 8 EVRM) en het ‘commercieel belang’. Als iemand bijvoorbeeld zelf steeds in de openbaarheid treedt zal diegene daardoor minder snel in zijn privé-sfeer geraakt worden. Intieme verfilmingen zijn daarentegen al vrij snel als inbreuk aan te merken. Ook als een portret in een smadelijke context wordt gebruikt maakt deze eveneens sneller een inbreuk op het privacy-belang van de geportretteerde. Van een commercieel belang is verder sprake als diegene zijn of haar portret had kunnen verzilveren en de publicatie afbreuk doet aan die zakelijke belangen. Het zijn veelal alleen de bekende(re) Nederlanders die op dit belang een beroep kunnen doen.

Blurren

Om een beroep te kunnen doen op het portretrecht Het recht van een geportretteerde om zich te verzetten tegen openbaarmaking of verveelvoudiging van zijn portret.
» Meer over portretrecht portretrecht moet het wel steeds gaan om een persoon wiens ‘portret’ duidelijk herkenbaar in de vlog op publicatie is opgenomen en niet bijvoorbeeld als voorbijganger op de achtergrond zichtbaar is. Om die reden worden gefilmde personen in vlogs dan ook ‘geblurd’ en zodoende onherkenbaar gemaakt om een discussie over eventuele portretrechten te voorkomen.

AMS Advocaten bij portretrecht

Mocht u vragen hebben over het gebruik van jouw portret in een vlog of andere publicatie dan kunt u contact opnemen met AMS Advocaten.