Hof: NRC mag toch naam hoogleraar vermelden in #metoo-artikel!

In dit blog bespraken wij eerder dit jaar de uitspraak in een kort geding tussen NRC en een hoogleraar die in een artikel werd beschuldigd van seksueel overschrijdend gedrag. De voorzieningenrechter verbood NRC om de naam van de hoogleraar te noemen. Deze week sprak het hof zich in hoger beroep Ons burgerlijk procesrecht kent het beginsel dat er onderzocht wordt in twee instanties: een ieder heeft het recht op een nieuwe behandeling van de zaak door een hogere rechter.
» Meer over hoger beroep hoger beroep uit over dit verbod. Advocaat mediarecht Thomas van Vugt bespreekt het arrest.

Kort geding: verbod noemen naam

In het vonnis van 13 mei 2019 besliste de voorzieningenrechter dat NRC de naam van de hoogleraar niet mocht noemen. De rechter achtte het belang van NRC onvoldoende om de hoogleraar met volledige naam (en mogelijk ook met foto) in het artikel te vermelden. Dit zou zijn naam te veel beschadigen. Daarnaast sprak de rechter dat iedereen een tweede kans verdient. NRC heeft het artikel in overeenstemming met die beslissing gepubliceerd, op 14 mei 2019 op de website en op 15 mei 2019 in de krant.

Hof vernietigt kg-vonnis

Het hof heeft deze week echter dit kort geding-vonnis vernietigd. Anders dan het voorzieningenrecht, valt volgens het hof de belangafweging van de botsende grondrecht Fundamentele rechten van de mens zoals in Nederland vastgelegd in de Grondwet.
» Meer over grondrecht grondrechten (vrijheid van meningsuiting enerzijds en recht op privacy anderzijds) in het voordeel van NRC. Bij deze belangafwegingen gaat het hof op heldere wijze het rijtje van in de (Europese) rechtspraak ontwikkelde gezichtspunten af.

Bijdragen aan publiek debat

Wanneer het gaat om bijdragen van journalisten aan het publieke debat, bestaat er volgens Europese rechtspraak weinig ruimte voor beperkingen op de vrijheid van meningsuiting. Dat heeft te maken met de taak van de pers om informatie te verspreiden (de waakhondfunctie van de pers), maar ook met het recht van het publiek om informatie te ontvangen. Dit artikel draagt volgens het hof onmiskenbaar bij aan dit publieke debat.

Publiek figuur

Omdat de hoogleraar een publiek figuur is, mag de pers (volgens vaste rechtspraak) kritischer over hem zijn dan over een niet-publiek figuur. In dit geval geldt dat volgens het hof nog sterker omdat de hoogleraar zich, als arbeidsrecht-expert, ook heeft uitgesproken over relaties op de werkvloer en over het #metoo-debat.

Voldoende steun in de feiten

Het artikel is gebaseerd op een groot aantal beschuldigingen welke niet door de hoogleraar zijn ontkend. Bovendien heeft de decaan van de UvA de feiten bevestigd. Daarnaast acht het hof het voldoende aannemelijk dat NRC een grondig en behoorlijk onderzoek heeft verricht voor dit artikel. Tot slot voldoet het artikel aan de binnen de journalistiek geldende ethische regels en gedragscodes.

De ernst van de misstand

Tot slot noemt het hof als omstandigheid die meeweegt in het voordeel van het recht op vrije meningsuiting, dat er sprake is van een ernstige misstand. Het ging om langdurig seksueel grensoverschrijdend gedrag waarbij meerdere vrouwen betrokken waren. Wat de kwestie (nog) ernstiger maakt, is het feit dat deze misstanden kennelijk al bekend waren bij de UvA.

Belang NRC prevaleert

Volgens het hof maken de hiervoor genoemde gezichtspunten dat er vanuit NRC een groot belang bestaat bij publicatie van het artikel, met vermelding van de naam van de hoogleraar. Het kort geding-vonnis wordt op dat punt dan ook vernietigd. Zoals ik ook voorspelde in mijn eerdere blog over deze zaak, zal het debat over het noemen van een naam in de media niet over zijn. Uit het arrest van het hof valt in ieder geval op te maken dat per geval zal moeten worden beoordeeld of het noemen van de naam gerechtvaardigd is of niet.