Europees Hof: publicatie foto rapper Rex van P. in Parool inbreuk op privacy

Het Europese Hof van de Rechten van de Mens heeft in een arrest dat plaatsvond op 17 oktober j.l. het oordeel van het Gerechtshof in de zaak van Het Parool tegen Rex van P. bevestigd. Het Parool heeft de foto van de minderjarige rapper Rex van P. (die verdacht werd van doodslag) niet mogen plaatsen. Hoe valt deze uitspraak te rijmen met het recht op vrije meningsuiting en de persvrijheid? Advocaat mediarecht Thomas van Vugt licht de kwestie toe.

Publicatie portret zonder toestemming

Aanleiding voor de procedure bij het EHRM was als volgt. In 2009 publiceerde het Parool een artikel over de strafzaak tegen rapper Rex van P. wegens doodslag. Bij het artikel was een herkenbare foto van Rex van P. geplaatst. Deze foto had het Parool verkregen uit een documentaire welke enkele jaren eerder was uitgezonden. De documentaire ging volledig over het leven van Rex van P., met name in relatie tot de straatbende cultuur waarvan Rex van P. met trots deel uitmaakte. Rex van P. had vrijwillig aan deze documentaire meegewerkt en zijn gezicht en volledige naam waren dan ook herkenbaar in beeld gebracht.

Gerechtshof: inbreuk privacy onrechtmatig

Rex van P. vond dat hierdoor zijn privacy geschonden was en daagde het Parool voor de rechter. In hoger beroep Ons burgerlijk procesrecht kent het beginsel dat er onderzocht wordt in twee instanties: een ieder heeft het recht op een nieuwe behandeling van de zaak door een hogere rechter.
» Meer over hoger beroep hoger beroep kreeg de rapper van het gerechtshof gelijk. Het Parool had inbreuk gemaakt op de persoonlijke levenssfeer van Rex van P. De persvrijheid die met deze inbreuk gediend was, woog volgens het hof niet op tegen het recht op privacy van Rex van P. Het Parool had een minder herkenbaar portret kunnen kiezen of “een balkje over de ogen” kunnen plaatsen. Dat Rex van P. in het verleden actief heeft meegewerkt aan een documentaire, maakt -in dit geval- niet dat hij minder recht op privacy heeft dan een ander. Hij is hierdoor geen (groot) publiek figuur geworden.

Terughoudendheid bij plaatsen portret van verdachte

Bovendien is de foto door het Parool in een geheel andere context gebruikt, te weten in verband van een zeer ernstig strafbaar feit. Volgens het gerechtshof is bij publicatie van portretten van verdachten van strafbare feiten in beginsel terughoudendheid op zijn plaats. Het Parool was het niet eens met deze beslissing en stapte naar het Europese Hof. De krant stelde dat zijn vrijheid van meningsuiting op onrechtmatige wijze was ingeperkt door deze beslissing.

EHRM: inbreuk privacy geoorloofd?

Het Europese Hof heeft het Parool echter in het ongelijk gesteld. Het gaat hier om een afweging tussen twee fundamentele grondrecht Fundamentele rechten van de mens zoals in Nederland vastgelegd in de Grondwet.
» Meer over grondrecht grondrechten: vrijheid van meningsuiting en recht op privacy. Hierbij gelden de volgende, in de Europese rechtspraak ontwikkelde, criteria: de bijdrage aan het publieke debat, de mate van bekendheid van de persoon in kwestie, het nieuwsonderwerp, de inhoud, vorm en gevolgen van de publicaties en -voorzover van belang- de omstandigheden waarin de foto is gemaakt.

AMS Advocaten bij onrechtmatige publicatie

Het Europese Hof meent dat het Parool-artikel inderdaad het maatschappelijk belang raakte. Bovendien genoot Rex van P. een zekere mate van bekendheid. Desalniettemin zijn deze omstandigheden onvoldoende om het recht op privacy van Rex van P. opzij te zetten. Met het gerechtshof is ook het Europese Hof van oordeel dat bij de publicatie van portretten van verdachten van zware misdrijven terughoudendheid geboden is.