Reputatieschade bedrijf door heksenjacht op Twitter

Onder het mom van vrijheid van meningsuiting mag veel in het openbaar worden gezegd. Op sociale media zelfs nog ietsjes meer omdat we daar wel wat ironie en provocatie gewend zijn. Vooral uitlatingen op Twitter dienen met een korreltje zout genomen te worden. Maar er zijn gevallen waarin stelselmatige ongenuanceerde berichtgeving kunnen leiden tot ernstige reputatieschade Schade die een persoon lijdt doordat zijn eer of goede naam wordt aangetast
» Meer over reputatieschade reputatieschade. Advocaat mediarecht Thomas van Vugt bespreekt een recente zaak waarin een persoonlijke misse van een Twitteraar de rechter te ver ging.

Beschuldiging van plagiaat op Twitter

eiser De partij die gedagvaard wordt om te verschijnen in een rechtszaak wordt aangeduid als de gedaagde. Dit in tegenstelling tot de eiser, de partij die het initiatief tot de rechtszaak heeft genomen en daartoe door een gerechtsdeurwaarder een dagvaarding heeft laten betekenen aan de gedaagde.
» Meer over eiser Eiser in deze zaak was een producent van de Dopper, een herbruikbare waterfles. Deze fles was het winnende ontwerp van een door de eiser uitgeschreven ontwerpwedstrijd. gedaagde De partij die gedagvaard wordt om te verschijnen in een rechtszaak wordt aangeduid als de gedaagde.
» Meer over gedaagde Gedaagde was een concurrent van eiser. Gedaagde beschuldigde eiser op Twitter van plagiaat. Volgens gedaagde was de Dopper een kopie van een fles die ruim 15 jaar geleden al op de markt was gebracht in Rusland.

Verbod op kwetsende uitlatingen in kort geding

Het zat gedaagde kennelijk erg hoog, want hij begon een uitgebreide campagne tegen de eiser op Twitter. Hij reageerde stelselmatig op alle Twitter berichten die door of over de eiser (de Dopper) verschenen. In deze reacties betichtte de eiser op ongenuanceerde wijze eiser van auteursrechtinbreuk, diefstal, green washing en andere malafide praktijken. Eiser vorderde in een kort geding een verbod op deze negatieve uitlatingen.

Beroep op vrijheid van meningsuiting

Gedaagde deed uiteraard een beroep op de vrijheid van meningsuiting die hem als ‘kritische, publicerende burger’ toekomt. Deze vrijheid houdt ook in dat hem een zekere mate van overdrijven en/pof provoceren is toegestaan. Zeker op social media, aldus gedaagde. De rechter overweegt dat enige overdrijving, afhankelijk van context, en vooral in columns weliswaar een toelaatbaar stijlmiddel is om nadruk op de inhoud te geven. Maar een stellig statement dat iets plagiaat is, terwijl daarvan in werkelijkheid geen sprake van is, kan niet als overdrijving worden beschouwd.

Rechter: geen objectieve berichtgeving maar heksenjacht

Volgens de rechter moeten de uitlatingen van de gedaagde worden gekenschetst als een ongenuanceerd mengsel van suggestieve, grove beweringen en zeer stellige, en als feit geponeerde, beschuldigingen. Door de veelheid van berichten en de specifieke ongenuanceerde woordkeuze (‘Das haben wir nicht gewusst’, Doppergate, oplichters) is er bovendien geen sprake (meer) van een objectieve berichtgeving of persoonlijke mening, maar een persoonlijke misse. Een heksenjacht zoals de rechter het noemt.

Kritisch volgen social enterprise in publiek belang

Een bijkomende factor is het profiel van de eiser als social enterprise. Eiser is een onderneming met een maatschappelijke missie die zich sinds haar oprichting richt op het terugdringen van het grootschalig gebruik van petflessen. Volgens gedaagde proberen ondernemingen die zich met een dergelijk hoog profiel manifesteren, bewust in te spelen op de menselijke behoefte om “goed te doen”. Van die ondernemingen mag volgens gedaagde worden verwacht dat zij zelf ook aan hoge maatstaven voldoen en zij mogen daartoe ook publiekelijk worden uitgedaagd.

Reputatieschade onherstelbaar bij social enterprise

De rechter is het daar wel mee eens. Met het kritisch volgen van die ondernemingen in de oprechtheid van hun drijfveren en de integriteit in en van hun bedrijfsmatige handelen, is inderdaad een maatschappelijk belang gemoeid. Tegelijkertijd zijn social enterprises ook in die zin kwetsbaar. Lichtvaardige beschuldigingen van handelingen in strijd met dat profiel kunnen snel tot aanzienlijke reputatieschade leiden. Deze schade is vervolgens moeilijk goed te maken. In dit kader zijn de gewraakte uitlatingen van gedaagde dus des te schadelijker. Het gevraagde verbod wordt toegewezen.