Schending portretrecht: publicatie aangehouden moslim onrechtmatig?

De Volkskrant heeft onlangs op haar voorpagina een foto met een herkenbaar portret van eiser De partij die gedagvaard wordt om te verschijnen in een rechtszaak wordt aangeduid als de gedaagde. Dit in tegenstelling tot de eiser, de partij die het initiatief tot de rechtszaak heeft genomen en daartoe door een gerechtsdeurwaarder een dagvaarding heeft laten betekenen aan de gedaagde.
» Meer over eiser eiser afgebeeld. Hij werd op dat moment aangehouden door de marechaussee bij een verscherpte controle op de toegangsweg naar Schiphol. Bij de foto staat de kop “Is Schiphol nog veilig?”. Heeft De Volkskrant hiermee de privacy van eiser geschonden? Over deze vraag ging het kort geding dat recentelijk plaatsvond. Advocaat mediarecht Thomas van Vugt licht de uitspraak van de voorzieningenrechter toe.

Geen toestemming publicatie: schending portretrecht

De eiser in deze zaak is moslim en was duidelijk herkenbaar op de voorpagina. De foto leidde tot onder meer ongeruste reacties van familieleden van eiser. Eiser, die met zijn auto op weg was naar Schiphol om een vriend op te halen, was vanwege zijn moslim-achtige uiterlijk aangehouden en gecontroleerd op de toegangswegen naar Schiphol. Na de publicatie van de foto heeft eiser een kort geding aangespannen tegen De Volkskrant. In dit kort geding heeft hij rectificatie en een schadevergoeding gevorderd.

Afweging privacy en persvrijheid

In de zaak moet het belang van eiser bij de bescherming van zijn persoonlijke levenssfeer worden afgewogen tegen het belang van De Volkskrant bij persvrijheid en vrijheid van meningsuiting. Tussen deze grondrecht Fundamentele rechten van de mens zoals in Nederland vastgelegd in de Grondwet.
» Meer over grondrecht grondrechten bestaat geen rangorde, benadrukt de kortgedingrechter. Per geval moet worden nagegaan welk grondrecht Fundamentele rechten van de mens zoals in Nederland vastgelegd in de Grondwet.
» Meer over grondrecht grondrecht zwaarder weegt.

Verzet tegen openbaarmaking bij redelijk belang

Eiser stelt dat De Volkskrant zijn portretrecht heeft geschonden. De foto bevat inderdaad een duidelijk portret van eiser en de foto is gemaakt zonder zijn medeweten of toestemming. Eiser kan zich tegen openbaarmaking verzetten als hij hierbij een redelijk belang heeft. De Volkskrant heeft ter verweer aangevoerd dat bij de verscherpte controles rond Schiphol autobestuurders met een moslim-achtig uiterlijk veel vaker -zo niet allemaal- werden gecontroleerd dan anderen. Dit is nu eenmaal de werkelijkheid, of dat nu leuk is of niet. Het is de taak van de krant deze werkelijkheid te laten zien, aldus De Volkskrant.

Inbreuk op persoonlijke levenssfeer

De voorzieningenrechter overweegt dat de foto in combinatie met de tekst “Is Schiphol nog veilig?” de suggestie wekt dat eiser iets te maken heeft met de kwestie of Schiphol nog veilig is. De publicatie van zijn foto bij deze tekst maakt volgens de rechter dan ook inbreuk op zijn persoonlijke levenssfeer. Hierbij weegt de rechter mee dat het gaat om een paginabrede foto in een landelijk dagblad. Het feit dat het juist gaat om een herkenbare man met een moslim-achtig uiterlijk maakt de inbreuk zelfs ernstiger. In deze tijd wordt onveiligheid sterk geassocieerd met terrorisme vanuit islamitische hoek.

Rechter: ‘Schending privacy eiser was onnodig’

Het beroep van De Volkskrant op persvrijheid en vrijheid van meningsuiting kan de krant niet baten. De rechter overweegt dat het De Volkskrant vrijstaat de werkelijkheid, dat bij dergelijke controles personen met een moslim-achtig uiterlijk eruit worden gepikt, weer te geven. Het was volgens de rechter echter niet noodzakelijk om eiser voor dit doel herkenbaar af te beelden. De Volkskrant had het algemene belang van informatievrijheid net zo goed kunnen dienen zonder het belang van eiser bij bescherming aan zijn privacy te schaden.