Rechter: zeer grote mate meningsvrijheid op Facebook

Op Facebook mag je zéér ver gaan in het delen van een persoonlijke mening over iemand anders. Een nieuwe uitspraak over vrijheid van meningsuiting op Facebook heeft de grens van wat mag nog verder opgerekt. Dat blijkt uit het vonnis in een recent kort geding voor de rechtbank Amsterdam. Advocaat mediarecht Thomas van Vugt licht de zaak toe.

Gedaagde uit frustratie op zijn Facebook-pagina

De feiten in deze zaak zijn redelijk bijzonder. Eiseres is de adoptiemoeder van kind Y. Zij is getrouwd met X, de biologische moeder. De biologische vader is een bekende van het lesbische stel en heeft ingestemd met spermadonatie. De vader, die geen contact meer heeft met het kind, heeft een bericht op zijn Facebookpagina geplaatst. De strekking van het bericht was dat hij het onrechtvaardig vindt dat hij zijn eigen kind niet meer mag zien en dat hij zelfs niet weet waar het kind zich nu bevindt. Hij vraagt op Facebook of iemand informatie over X en zijn kind heeft.

Post wordt gedeeld door ander op Facebook

Een vriend van de vader heeft het bericht op zijn eigen Facebook-pagina gedeeld en heeft de namen van de moeders en de vader genoemd. Ook zijn zij getagd in de post. Vervolgens heeft de vriend een Facebook-pagina opgericht met als doel het terugvinden van het kind. Op deze pagina heeft hij een bericht gepost waarin wordt vermeld dat de adoptiemoeder zich -volgens de vriend- ten onrechte voordoet als de (biologische) moeder van het kind en dat zij hiermee geld verdient. Verwezen wordt naar een aankondiging op internet van een nieuw (kunst)project van de adoptiemoeder waarin de naam van het kind genoemd staat.

Vordering tot verwijdering berichten in kort geding

De vader en de vriend worden in kort geding gedagvaard. Eiseres beschuldigt gedaagden van smaad en laster. Zij stelt dat zij wordt aangetast in haar eer en goede naam en dat de beweringen ook niet juist zijn. Eiseres vordert onder meer verwijdering van alle berichten op straffe van een dwangsom De veroordeling om een geldsom te betalen wegens het niet voldoen aan een vonnis.
» Meer over dwangsom dwangsom. De Voorzieningenrechter stelt voorop dat de vorderingen in beginsel een beperking inhouden van het in artikel 10 lid 1 van het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens (EVRM) neergelegde grondrecht Fundamentele rechten van de mens zoals in Nederland vastgelegd in de Grondwet.
» Meer over grondrecht grondrecht op vrijheid van meningsuiting. Dit recht wordt enkel in uitzonderlijke situaties beperkt, bijvoorbeeld als de uitlatingen onrechtmatig zijn.

‘Facebook bij uitstek medium om meningen te delen’

Volgens de rechter hebben gedaagden niet onrechtmatig Ieder handelen of nalaten dat in strijd is met een wet of met de maatschappelijke betamelijkheid.
» Meer over onrechtmatig onrechtmatig gehandeld. Daarbij weegt hij mee dat Facebook bij uitstek een medium is waarop mensen, niets steeds even genuanceerd, hun meningen en opinies met elkaar delen. Alhoewel dat niet betekent dat elke mening via Facebook ongestraft kan worden gedeeld, moet daarbij wel een zeer grote mate van vrijheid worden aangenomen. De mening van de vriend overschrijdt, zelfs ondanks het feit dat die (deels) ongefundeerd is, niet de grenzen van het betamelijke, aldus de rechter.