Aansprakelijkheid bij misbruik rechtspersonen

De rechtbank Amsterdam heeft op 2 mei 2012 uitspraak gedaan in een zaak waar het ging om beantwoording van de vraag of er onrechtmatig Ieder handelen of nalaten dat in strijd is met een wet of met de maatschappelijke betamelijkheid.
» Meer over onrechtmatig onrechtmatig is gehandeld door een overnemende vennootschap. De schuldeiser met een vordering op de achterblijvende vennootschap kon zijn vordering als gevolg van de overdracht Overdracht is het overdragen van een recht (indien het een recht van eigendom betreft: in eigendom) aan een ander.
» Meer over overdracht overdracht niet meer met succes van die achterblijvende vennootschap incasseren. Wat te doen? Advocaat ondernemingsrecht Hidde Reitsma legt uit.

Bestuurdersaansprakelijkheid?

Schuldeisers worden zo nu en dan geconfronteerd met een schuldenaar die geen verhaal meer biedt. Dat wil niet per definitie zeggen dat de vordering als niet incasseerbaar moet worden afgeboekt. Het kan lonen om een advocaat  te laten beoordelen of er derden aansprakelijk kunnen worden gehouden voor dezelfde vordering. Onderdeel hiervan is het beoordelen of een derde is aan te spreken uit hoofde van onrechtmatige daad Onrechtmatig handelen leidt tot aansprakelijkheid. In sommige gevallen geeft de wet aan dat een derde aansprakelijk is voor door een ander veroorzaakte schade.
» Meer over onrechtmatige daad onrechtmatige daad ingeval een contractspartij geen verhaal biedt. Dat kan zijn uit hoofde van bestuurdersaansprakelijkheid of op andere gronden, bijvoorbeeld zoals hiervoor uiteengezet.

De casus: overgang van onderneming

Voorafgaand aan deze uitspraak van de rechtbank Amsterdam is in een eerder vonnis de vennootschap GCA Special Events B.V. veroordeeld om aan de eisende partij (Engin) een bedrag van circa ca. € 93.000,– te betalen (de Vordering). De bestuurder en aandeelhouder van GCA Special Events zag de bui tijdens de voorgang van de procedure kennelijk al hangen en heeft voordat het eindvonnis werd gewezen alle activiteiten van GCA Special Events overgedragen aan GCA Events B.V. Engin werd bij de (latere) uitwinning van de Vordering  geconfronteerd met een lege vennootschap, aangezien de activa bleken te zijn overgedragen aan GCA Events.

Mogelijkheden verhaal vordering; onrechtmatige daad

eiser De partij die gedagvaard wordt om te verschijnen in een rechtszaak wordt aangeduid als de gedaagde. Dit in tegenstelling tot de eiser, de partij die het initiatief tot de rechtszaak heeft genomen en daartoe door een gerechtsdeurwaarder een dagvaarding heeft laten betekenen aan de gedaagde.
» Meer over eiser Eiser liet het er niet bij zitten en heeft nader onderzoek gedaan. Gebleken is dat: de voormalige klanten van GCA Special Events B.V. werden bediend door GCA Events; veel van de voormalige werknemers van GCA Special Events B.V. werken voor GCA Events; GCA Events feitelijk wordt bestuurd door de bestuurder welke ook jarenlang feitelijk bestuurder zou zijn geweest van GCA Special events B.V. en GCA Events hetzelfde telefoonnummer, faxnummer, bankrekeningnummer en logo gebruikt dat GCA Special Events B.V. destijds gebruikte. Tijdens de procedure is nog komen vast te staan dat de overdracht heeft plaatsgevonden tegen een koopprijs van € 1,-. Volgens Engin zijn de activiteiten van GCA Special Events gestaakt en voortgezet door GCA Events met het oogmerk om het verhaal van de Vordering te frustreren, hetgeen onder deze omstandigheden onrechtmatig is jegens Engin zodat ook de nieuwe entiteit (GCA Events) aansprakelijk is voor de geleden schade, zijnde een bedrag gelijk aan de Vordering op GCA Special Events overeenkomstig het verkregen vonnis.

Misbruik identiteitsverschil; onrechtmatige daad

De rechtbank begint met de overweging dat door degene die (volledige of overheersende) zeggenschap heeft over twee rechtspersoon Het BW kent geen algemene definitie van rechtspersoon.
» Meer over rechtspersoon rechtspersonen, misbruik kan worden gemaakt van het identiteitsverschil tussen deze rechtspersonen, en dat hetgeen met zodanig misbruik werd beoogd, in rechte niet behoeft te worden gehonoreerd. Het maken van zodanig misbruik zal in de regel moeten worden aangemerkt als een onrechtmatige daad, die verplicht tot het vergoeden van de schade die door het misbruik aan derden wordt toegebracht. Deze verplichting tot schadevergoeding zal dan niet alleen rusten op de persoon die met gebruikmaking van zijn zeggenschap de betrokken rechtspersonen tot medewerking aan dat onrechtmatig handelen heeft gebracht, doch ook op deze rechtspersonen zelf, omdat het ongeoorloofde oogmerk van degene die hen beheerst rechtens dient te worden aangemerkt als een oogmerk ook van henzelf (Hoge Raad 13 oktober 2000, LJN: AA7480, ‘Rainbow’).

Aansprakelijkheid bij oogmerk frustreren verhaal

De rechtbank stelt vervolgens vast dat het er op neer komt dat door gebruikmaking van identiteitsverschil tussen GCA Special Events B.V. en GCA Events is bewerkstelligd dat de onderneming is bevrijd van schuldeisers van de vennootschap van GCA Special Events B.V., althans (in ieder geval) is bevrijd van de vordering van Engin. Volgens de rechtbank is ook hier sprake van een situatie die gelijk valt te stellen met de situatie dat één en dezelfde persoon zeggenschap heeft over twee rechtspersonen en gebruik maakt van het identiteitsverschil tussen die twee. De rechtbank overweegt dat verhaal van de Vordering door overgang van de onderneming feitelijk is gefrustreerd terwijl niet kan worden vastgesteld dat er aan die overgang normale handelsovereenkomst Een overeenkomst tussen twee professionele partijen tot het leveren van diensten of goederen tegen betaling.
» Meer over handelsovereenkomst handelsovereenkomst ten grondslag ligt, oftewel; niet kan worden vastgesteld dat er een reële prijs voor de onderneming is betaald zodat er in ieder geval enig (reëel) actief zou zijn achtergebleven waarop Engin zich zou kunnen verhalen. Om die reden komt de rechtbank tot de conclusie dat uitsluitend is overgedragen om de vordering en het verhaal daarvan te frustreren. De rechtbank oordeelt dat op het moment van overdracht er wel degelijk zicht was op toewijzing van de Vordering, althans dat daar in ieder geval rekening mee moest worden gehouden. Onder deze omstandigheden heeft GCA Events dan ook onrechtmatig gehandeld jegens Engin zodat zij is gehouden de geleden schade te vergoeden. De schade is gelijk aan de Vordering. Ten aanzien van de hoogte van de schade werd door GCA Events nog betoogd dat die niet gelijk zou zijn aan de Vordering omdat ook GCA Special Events niet de gehele Vordering zou hebben kunnen voldoen. Gezien de vastgestelde feiten gaat de rechtbank voorbij aan deze stelling.

Advocaat onrechtmatige daad en aansprakelijkheid

De advocaten van advocatenkantoor AMS Advocaten in Amsterdam hebben ruime ervaring op het gebied van incasso, ondernemingsrecht en verbintenissenrecht.