Bestuurdersaansprakelijkheid: de Beklamel-norm

Op het moment dat een bestuurder een onderneming bindt aan een overeenkomst Een meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen jegens een of meer andere partijen een verbintenis aangaan.
» Meer over overeenkomst overeenkomst , terwijl hij redelijkerwijs weet dat hij deze overeenkomst niet kan nakomen, kan deze bestuurder aansprakelijk worden gehouden voor de schade. Recentelijk kwam dit probleem aan de orde bij de rechtbank Maastricht. Advocaat verbintenissenrecht Sander Schouten bespreekt de uitspraak. 

Bedrijf koop debiteurenportefeuille

In deze zaak verkocht een Maastrichtse advocaat, tevens bestuurder van een advocatenkantoor aldaar aan Infomedics te Almere een debiteurenportefeuille. Dit soort transacties, waarbij vorderingen op derden worden gekocht en verkocht, wordt ook wel factoring genoemd (hoewel met factoring meestal wordt gedoeld op een vorm van financiering op basis van de debiteuren, en een derde – de factor of factormaatschappij – de incasso van die debiteuren verzorgt). De nominale waarde De waarde waarvoor een aandeel is uitgegeven, of de waarde als vermeld op een waardepapier of op geld.
» Meer over nominale waarde nominale waarde van het pakket vorderingen was in totaal € 150.000,-; de koopprijs die Infomedics zou betalen was € 40.000,-. Het verschil tussen de nominale waarde en de koopprijs ligt meestal in de inschatting van het debiteurenrisico door de koper, en de door de koper verwachte te maken kosten om tot incasso te komen.

Koper debiteurenportefeuille betaalt koopsom niet

Kennelijk had de bestuurder van het advocatenkantoor snel geld nodig, want hij oefende de nodige druk uit om snelle betaling te ontvangen. Infomedics betaalde, na herhaalde verzoeken van de bestuurder, in goed vertrouwen € 20.000,- als aanbetaling, nog voordat de portefeuille was geleverd. Het vertrouwen werd echter flink geschonden, want daags nadien bleek de rechtbank te Maastricht het faillissement van Libotte & Diederen Advocaten uitgesproken te hebben.

Curator heeft recht op wanprestatie

Infomedics bleef achter met niks. De betaling van € 20.000,- was in de boedel terecht gekomen. De curator Een door de rechtbank aangewezen persoon die is belast met het beheer en de beschikking over het vermogen van een gefailleerde.
» Meer over curator curator kwam de koopovereenkomst De overeenkomst waarbij de verkoper zich verbindt een zaak te geven aan de koper tegen betaling van een prijs.
» Meer over koopovereenkomst koopovereenkomst echter niet na. Hoewel een faillissement in principe geen gevolgen heeft voor het bestaan van een overeenkomst en de daaruit voortvloeiende verplichtingen, kan de curator niet gehouden worden de overeenkomst ook daadwerkelijk na te komen. De curator heeft het recht op wanprestatie Niet nakomen van verplichtingen uit overeenkomst maakt schadeplichtig.
» Meer over wanprestatie wanprestatie. Infomedics kon haar vordering tot terugbetaling van de € 20.000,- indienen in het faillissement, maar had daarbij geen zich op uitkering.

Koper stelt bestuurder persoonlijk aansprakelijk

Infomedics stelde de advocaat die als bestuurder de koopsom had ontvangen persoonlijk aansprakelijk op grond van onrechtmatige daad Onrechtmatig handelen leidt tot aansprakelijkheid. In sommige gevallen geeft de wet aan dat een derde aansprakelijk is voor door een ander veroorzaakte schade.
» Meer over onrechtmatige daad onrechtmatige daad. De vordering van Infomedics baseerde zich daarbij op de in de rechtspraak ontwikkelde Beklamel-norm.

Wat houdt Beklamel-norm in?

De Beklamel-norm De regel dat een bestuurder van een B.V. onrechtmatig handelt als hij namens de B.V. overeenkomsten aangaat waarvan hij weet dat de B.V. deze niet zal (kunnen) nakomen.
» Meer over beklamel-norm Beklamel-norm houdt in dat een bestuurder aansprakelijk kan worden gehouden op grond van onrechtmatige daad op het moment dat hij namens de rechtspersoon Het BW kent geen algemene definitie van rechtspersoon.
» Meer over rechtspersoon rechtspersoon een overeenkomst aangaat met een derde en hij weet of behoort te weten dat de rechtspersoon de uit die overeenkomst voortvloeiende verplichtingen niet kan nakomen en dat de rechtspersoon ook geen verhaal zal bieden. De bestuurder die onderneming zal dan aansprakelijk worden gehouden voor de schade door de derde geleden.

Bestuurdersaansprakelijkheid

Op basis van deze bovenstaande norm oordeelde de rechtbank Maastricht dat de bestuurder van het advocatenkantoor Infomedics bewust in onwetendheid had gelaten over een omstandigheid die Infomedics er – naar aan zekerheidsrecht Zakelijke rechten die strekken tot ter zekerheid van een vordering, zoals pand en hypotheek.
» Meer over zekerheidsrecht zekerheid grenzende waarschijnlijkheid  – van had weerhouden om (een deel) van haar verplichtingen na te komen. Het feit dat de bestuurder van het advocatenkantoor druk uitoefende op Infomedics om geld over te maken (hoogstwaarschijnlijk om de aanvrager van het faillissement alsnog ter elfde ure te voldoen) deed de rechtbank Maastricht concluderen dat een dergelijke handelwijze in strijd is met de in het maatschappelijk verkeer in acht te nemen zorgvuldigheid. De bestuurder van het failliete advocatenkantoor werd veroordeeld om in privé de € 20.000,- te betalen en werd daarnaast ook veroordeeld tot betaling van de proceskosten.