Exxon Mobil zet juridische strijd tegen Follow This voort. Kan dat wel?

Impact belegger Follow This wenste bij olieproducent Exxon Mobil een voorstel tot verduurzaming in stemming te brengen, die daarop een juridische procedure startte. Vrijwel direct daarna trok Follow This haar voorstel in, maar afgelopen vrijdag werd bekend dat Exxon Mobil de rechtszaak doorzet. In onderstaande blog ga ik in op de vraag of Exxon Mobil nog wel belang heeft bij de rechtszaak en deze überhaupt kan doorzetten.

Follow This

Follow This is een Nederlands non-profit organisatie die door gebruikmaking van aandeelhoudersrechten oliemaatschappijen probeert te dwingen zich aan het Parijs-akkoord te houden. Follow This doet dat met name door via het agenderingsrecht Het recht van aandeelhouders om een onderwerp op de agenda van de aandeelhoudersvergadering te plaatsen.
» Meer over agenderingsrecht agenderingsrecht aandeelhouders van olieproducenten te laten stemmen over aanpassing van het klimaatbeleid.

Exxon Mobil

Follow This had eerder dit jaar voorgesteld dat de aandeelhouders van Exxon Mobil in juni zouden stemmen over een voorstel dat ten doel heeft om de CO2-reductieplannen van Exxon Mobil voor scope 1 tot en met 3 aan te scherpen.

Rechtszaak en intrekking voorstel

Exxon Mobil startte daarop een procedure bij een Texaanse rechtbank om het voorgestelde besluit van tafel te krijgen. De submission van ExxonMobil is te downloaden via deze link. Onder druk van de procedure heeft Follow This haar voorstel ingetrokken. Is er dan nog wel een grond voor voortzetting van de procedure?

Zonder belang, geen actie

In Nederland geldt het adagium: zonder belang, geen actie. Een eiser De partij die gedagvaard wordt om te verschijnen in een rechtszaak wordt aangeduid als de gedaagde. Dit in tegenstelling tot de eiser, de partij die het initiatief tot de rechtszaak heeft genomen en daartoe door een gerechtsdeurwaarder een dagvaarding heeft laten betekenen aan de gedaagde.
» Meer over eiser eiser zal eerst moeten aantonen dat hij bij zijn vordering voldoende belang heeft. Slaagt hij daar niet in, dan kan de rechter hem niet-ontvankelijk Een partij in een gerechtelijke procedure (rechtszaak) is niet-ontvankelijk als er niet is voldaan aan de formele vereisten.
» Meer over niet-ontvankelijk niet-ontvankelijk verklaren. De rechter komt dan überhaupt niet toe aan een inhoudelijke behandeling.

Order

Hoewel de Nederlandse regel in de kwestie tussen Follow This en Exxon Mobil niet van toepassing is, blijkt dat Texaanse rechter ook worstelt met de vraag welk doel de rechtszaak nog dient. Hij heeft Exxon Mobil afgelopen vrijdag in een ‘order’ de opdracht De overeenkomst waarbij iemand anders dan op grond van een arbeidsovereenkomst diensten verrichten voor een opdrachtgever.
» Meer over opdracht opdracht gegeven toe te lichten welk voortdurend belang zij nog bij inhoudelijke behandeling van de zaak heeft.

Federale rechtsmacht

De reden daarvoor is dat de rechter twijfelt of er wel rechtsmacht De bevoegdheid van een rechter van een bepaald land om over een geschil te oordelen. De Nederlandse rechter in Nederland zijn niet bevoegd om over ieder juridisch geschil te oordelen.
» Meer over rechtsmacht rechtsmacht is. Aangezien Exxon Mobil de vordering bij een federale rechter heeft ingesteld (en niet bij de SEC) zal de rechter zijn bevoegdheid moeten baseren op de Amerikaanse Grondwet. Dat kan alleen als er sprake is van een “case or controversy”. Nu het voorstel is ingetrokken is het twijfelachtig of daar sprake van is.

Motion

Exxon Mobil heeft gisteren een ‘motion’ ingediend, waarin zij beargumenteert dat zij een voortdurend belang heeft bij de zaak. Zij stelt dat het onzeker is of Follow This ondanks de intrekking haar voorstel in de (nabije) toekomst niet nogmaals in stemming zal brengen. De motion is te downloaden via deze link.

Principiële uitspraak

Het is lastig te voorspellen in hoeverre de Texaanse rechter zal oordelen of het belang van Exxon Mobil voldoende is. Daar speelt mogelijk nog wel het volgende in mee. Het lijkt Exxon Mobil veel meer te doen om een principiële uitspraak aan de rechter te ontlokken. Zij wil in feite horen in hoeverre partijen als Follow This in het algemeen kunnen gaan bij gebruikmaking van het agenderingsrecht.

De vraag is echter of een individuele rechtszaak daartoe kan dienen. In Nederland is het in ieder geval niet mogelijk om – zonder dat sprake is van een specifiek belang van de eiser – een ‘puur’ principiële uitspraak aan de rechter te ontlokken.

Inhoudelijke behandeling

Voor zover het tot een inhoudelijke behandeling zou komen, appelleert de zaak wel aan enkele fundamentele governance vraagstukken. Exxon Mobil stelde namelijk dat het voorstel zag op “the company’s ordinary business operations” dat als zodanig is voorbehouden aan het bestuur. Voorts stelde het oliebedrijf dat Follow This het voorstel al twee keer eerder in stemming had gebracht en dat toen slechts 28% (2022), respectievelijk 10% (2023) van de aandeelhouders voor stemde.

Bestuursaangelegenheid

Ten aanzien van het eerste bezwaar is het Nederlands recht duidelijk. Het bestuur gaat, behoudens afwijkende wettelijke en statutaire bepalingen, over het beleid en de strategie van de onderneming. Een aandeelhouder kan de vennootschap er bovendien niet toe verplichten een onderwerp dat een aangelegenheid is van het bestuur ter stemming op te nemen in de agenda van de algemene vergadering Het orgaan binnen verenigingen en vennootschappen met in aandelen verdeeld kapitaal met alle bevoegdheid die niet aan het bestuur of aan anderen is toegekend.
» Meer over algemene vergadering algemene vergadering.

Agenderingsrecht

Ten aanzien van het tweede bezwaar geldt dat het agenderingsrecht in Nederland stevig verankerd is. In beginsel dient het bestuur de onderwerpen waarvan behandeling is verzocht op de agenda te plaatsen. Slechts in uitzonderlijke gevallen kan een agenderingsverzoek worden geweigerd. Bijvoorbeeld in geval van misbruik van bevoegdheid Misbruik van een op zichzelf bestaande bevoegdheid. Of hier sprake van is hangt af van de concrete omstandigheden.
» Meer over misbruik van bevoegdheid misbruik van recht. Daarvan zal bij een herhaald verzoek zoals dat van Follow This dat bovendien in het verleden ook niet-marginale steun genoot volgens Nederlandse standaarden niet snel sprake zijn.