Partijen gaan vaak met mooie plannen met elkaar in zee. Achteraf blijkt de samenwerking helaas te vaak toch niet te werken. Verschil van inzicht over het te voeren beleid, onverenigbaarheid van karakters en/of andere gronden leiden vaak tot een onwerkbare situatie. Er ontstaat dan vaak een machtsstrijd tussen aandeelhouders. De wet biedt dan gelukkig uitkomst. In deze blog legt advocaat ondernemingsrecht Onno Hennis uit in welke gevallen een aandeelhouder de gedwongen overname van zijn
aandeel
De gedeelten waarin het kapitaal van een BV of NV is verdeeld.
» Meer over aandeel
aandelen kan bewerkstelligen.
Wanneer een geschil is gerezen tussen aandeelhouders blijkt het vaak lastig om op minnelijke wijze tot een oplossing te komen. In de regel hebben partijen een volstrekt ander idee over de waarde van de aandelen en dus over de overnameprijs: de overnemende partij wil een zo laag mogelijk bedrag betalen, terwijl de uittredende aandeelhouder zoveel mogelijk wil ontvangen.
Indien een aandeelhouder in een dergelijke situatie een minderheidsbelang heeft, kan hij in een benarde positie komen te verkeren. De meerderheidsaandeelhouder heeft namelijk de feitelijke macht om zijn zin door te drukken. Zo kan de meerderheidsaandeelhouder de
minderheidsaandeelhouder
Een aandeelhouder die een minderheid van de aandelen bezit
» Meer over minderheidsaandeelhouder
minderheidsaandeelhouder ‘uitroken’, bijvoorbeeld door de winsten niet als
dividend
Winstuitdeling aan aandeelhouders van een naamloze of besloten vennootschap.
» Meer over dividend
dividend uit te keren maar toe te voegen aan de reserves. Verder kan de meerderheidsaandeelhouder – indien hij ook bestuurder is van de vennootschap – zijn management fees verhogen en zo de uitkeerbare winst drukken.
Het spreekt voor zich dat de minderheidsaandeelhouder in een dergelijk geval de samenwerking wil beëindigen. Over het algemeen bevatten de
statuten
De statuten vermelden bij rechtspersonen met in aandelen vermeld kapitaal het bedrag van het maatschappelijk kapitaal en het soort, aantal en het bedrag van de aandelen. Voorts bevatten de statuten bepalingen over bestuur, aandeelhoudersvergadering, een eventuele raad van commissarissen, ontbinding en vereffening.
» Meer over statuten
statuten of de aandeelhoudersovereenkomst echter een regeling waarin de
overdracht
Overdracht is het overdragen van een recht (indien het een recht van eigendom betreft: in eigendom) aan een ander.
» Meer over overdracht
overdracht van aandelen specifiek is geregeld. De medeaandeelhouders hebben normaal gesproken een eerste recht bij verkoop van de aandelen. Dit is een recht en geen plicht. Verder bevatten de statuten of de aandeelhoudersovereenkomst dikwijls weinig efficiënte bepalingen om de waarde van de aandelen vast te stellen.
Bij gebrek aan een contractuele of statutaire regeling biedt de wet een zogenaamde uittreedprocedure. Indien een aandeelhouder door de gedragingen van de anderen zodanig in zijn belangen is geschaad dat het voortduren van zijn aandeelhouderschap niet meer van hem gevergd kan worden, kan hij de rechtbank verzoeken de overige aandeelhouders te verplichten zijn aandelen over te nemen.
Uit de jurisprudentie volgt dat schadelijke gedragingen die een uittreding rechtvaardigen kunnen zijn: het ontslag van minderheidsaandeelhouder als bestuurder, nadelig dividendbeleid, gebrek aan informatievoorziening, ernstige verstoring van de verhoudingen en het totaal negeren van een aandeelhouder. Let wel, de rechtspraak is vrij casuïstisch: doorgaans moet er sprake zijn van een onhoudbare situatie.
Indien de rechter de vordering tot uittreding toewijst benoemt hij één of drie deskundigen die de waarde voor de aandelen vaststellen. De rechter bepaalt op basis van het
deskundigenbericht
Soms moet er in de procedure advies worden ingewonnen bij een deskundige, bijvoorbeeld een accountant of een makelaar. De rechter kan zo'n deskundigenadvies op verzoek van een partij of ambtshalve bevelen.
» Meer over deskundigenbericht
deskundigenbericht vervolgens de te bepalen prijs. Hij kan daarbij een billijke verhoging van de koopprijs toepassen in verband met de gedragingen van de aandeelhouders. Verder bepaalt de rechter ook of de
gedaagde
De partij die gedagvaard wordt om te verschijnen in een rechtszaak wordt aangeduid als de gedaagde.
» Meer over gedaagde
gedaagde de kosten voor het deskundigenbericht moet betalen. Een belangrijk element van de prijsbepaling betreft de toepasselijke
peildatum
Het omslagpunt waarop een bestuurder mogelijk onrechtmatig handelde door selectieve betalingen te verrichten voorafgaand aan faillissement.
» Meer over peildatum
peildatum. De rechter is in beginsel vrij om een peildatum te kiezen, tenzij de partijen zelf een peildatum overeen zijn gekomen.
Indien u een geschil heeft met uw medeaandeelhouders, AMS Advocaten heeft ruime ervaring in het adviseren en procederen bij aandeelhoudersgeschillen.