Opheffing van een VOF: ontbinding, verdeling en waardering

De Vennootschap onder Firma (VOF) is een samenwerkingsvorm die nogal eens tot ruzie leidt, met name als de vennoten besluiten de VOF op te heffen. Zie dan maar eens tot verdeling van de VOF te komen. In zo’n situatie is het belangrijk duidelijke afspraken te maken. Zonder heldere afspraken zal ook de rechter niet makkelijk meewerken, zo blijkt uit een recente uitspraak in kort geding van de Rechtbank Arnhem. Advocaat ondernemingsrecht Hidde Reitsma legt uit.

Vennoten gezamenlijk eigenaar vermogen

De VOF is een ondernemingsvorm waarbij twee of meer (rechts)personen onder gemeenschappelijke naam een onderneming drijven op basis van een samenwerkingsovereenkomst. De vennoten van de VOF zijn gezamenlijk eigenaar van het vermogen van de VOF. Dat vermogen is afgescheiden van het privévermogen van de vennoten: er wordt gezegd dat de VOF een afgescheiden vermogen kent.

Verdeling van de VOF bij opheffing

De vennoten zijn gezamenlijk gerechtigd tot het vermogen van de VOF. Als een vennoot uittreedt moet de gemeenschap van goed Goederen zijn alle zaken en alle vermogensrechten.
» Meer over goed goederen van de VOF gewaardeerd worden en krijgt de vennoot die uittreedt een vergoeding voor de waarde van zijn aandeel. Dat wordt ook wel onderbedeling genoemd: de uittredende vennoot krijgt bij de verdeling van het vermogen geen goederen toegedeeld, en moet daarvoor in geld worden gecompenseerd.

Voortzetting en waardering van de VOF

In de zaak waarover onlangs een kort geding diende bij de rechtbank Arnhem waren de feiten als volgt. Een echtpaar had in tijden van voorspoed samen een VOF opgericht. Als de klad in de relatie komt en de echtscheiding wordt aangevraagd, lukt samenwerken ook niet meer. Ze spreken af dat de man de dagelijkse leiding overneemt van de VOF en de vrouw voorlopig nog een maandelijkse toelage krijgt. Op termijn zal de vrouw uittreden. Het lukt ze echter niet om tot definitieve afspraken te komen over de waardering van de VOF en uittreding van de vrouw. In de vennootschapsovereenkomst is een clausule opgenomen waarin staat dat geschillen in bindend advies door ‘scheidsmannen’ worden belegd.

Waardering van de VOF

De man vordert dat de rechtbank een door hem aangewezen adviseur benoemt die de VOF moet waarderen. De VOF heeft geld nodig en zonder duidelijkheid over de uittreding van de vrouw, zal hij geen nieuw krediet aan kunnen trekken. De rechtbank stelt echter vast dat de man en vrouw het niet eens zijn geworden over de wijze waarop de VOF moet worden gewaardeerd, en evenmin over de datum per wanneer de  VOF moet worden gewaardeerd. De rechtbank wijst de vordering van de man af: gelet op deze geschilpunten is er volgens de rechtbank onvoldoende basis – zeker in kort geding – om tot benoeming van een deskundige over te gaan.

Maak duidelijke afspraken!

Het lijkt erop dat de afspraak in de vennootschapsovereenkomst dat geschillen bij wege van bindend advies zouden worden beslecht, de oplossing juist heeft bemoeilijkt. De rechtbank kan namelijk altijd vaststellen hoe de verdeling van een VOF moet plaatsvinden, en wijst daartoe meestal een deskundige aan. Deze casus onderstreept dan ook eens te meer hoe belangrijk het is afspraken goed in een overeenkomst Een meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen jegens een of meer andere partijen een verbintenis aangaan.
» Meer over overeenkomst overeenkomst vast te (laten) leggen.

Advocaat bij uitkoop of uittreding vennoot uit VOF

Als u te maken heeft met een vennoot die wil uittreden of indien u zelf overweegt uit te treden uit een VOF, zorg dan dat u duidelijke afspraken maakt over de waardering van de VOF en de peildatum Het omslagpunt waarop een bestuurder mogelijk onrechtmatig handelde door selectieve betalingen te verrichten voorafgaand aan faillissement.
» Meer over peildatum peildatum van waardering. Het beste is om – als de VOF-overeenkomst hier niet reeds in voorziet – deze afspraken vast te leggen in een vaststellingsovereenkomst. Hierin moet ook een vrijwaringsclausule worden opgenomen die inhoudt dat de uittredende vennoot, gevrijwaard wordt jegens de schuldeisers van de VOF vanaf het moment dat hij uitgetreden is.