Uitkoop van minderheidsaandeelhouders: hoe wordt de uitkoopprijs bepaald?

Uit een uitspraak van de ondernemingskamer Een afdeling van het Gerechtshof te Amsterdam dat bevoegd is kennis te nemen van diverse ondernemingsrechtelijke en sociaal- of financieel-economisch georiënteerde zaken.
» Meer over ondernemingskamer Ondernemingskamer blijkt goed dat bij een uitkoopprocedure de discussie vaak draait om het waarderingsrapport van de door de Ondernemingskamer aangewezen deskundige. In deze blog licht advocaat Ondernemingsrecht Onno Hennis dat verder toe.

Uitkoop Jumbo supermarkt

In deze uitkoopprocedure ging het om een vennootschap van waaruit een Jumbo supermarkt in Lichtenvoorde werd geëxploiteerd. Aandeelhouders waren (indirect) vader (5%) en zoon (95%). Tussen vader en zoon boterde het al een tijdje niet meer en de zoon heeft op een goed moment een uitkoopvordering tegen zijn vader ingesteld.

Toewijzing van de uitkoopvordering

De mogelijkheden om met succes een uitkoopvordering af te weren, indien de 95%-drempel is gehaald zijn zeer beperkt. In de regel worden de uitkoopvorderingen dan ook toegewezen. De enige discussie die overblijft is dan welke prijs moet worden betaald. 

Koopprijs van 2014?

In de procedure stelde de zoon dat moest worden aangesloten bij een prijs per aandeel die was bepaald in 2014 toen vader 95% van zijn aandeel De gedeelten waarin het kapitaal van een BV of NV is verdeeld.
» Meer over aandeel aandelen overdroeg aan zijn zoon. De zoon betoogde dat de enige reden dat vader destijds nog 5% van de aandelen behield erin gelegen was dat vader op die manier nadien het winkelpand (dat nog in zijn eigendom Het het meest omvattende recht dat men op een zaak kan hebben. Eigendom is het recht om over een zaak (stuk grond, voorwerp, hoeveelheid geld enz.) naar eigen goeddunken te beschikken.
» Meer over eigendom eigendom) was op fiscaal aantrekkelijke wijze aan zijn zoon kon overdragen. Nu dat plan vanwege het conflict tussen vader en zoon niet meer zou doorgaan, zouden de resterende 5% van de aandelen tegen de oorspronkelijke prijs moeten worden overgedragen, aldus de zoon. 

Aanwijzing deskundige

De Ondernemingskamer overweegt echter op basis van vaste jurisprudentie dat als peildatum Het omslagpunt waarop een bestuurder mogelijk onrechtmatig handelde door selectieve betalingen te verrichten voorafgaand aan faillissement.
» Meer over peildatum peildatum voor de waardering de datum van het arrest waarin de uitkoopvordering wordt toegewezen geldt. Dat vader destijds 5% van de aandelen heeft behouden louter vanuit fiscaal (opvolgings)motief maakt dat niet anders. De aandelen zijn immers al die tijd voor rekening en risico van vader gebleven. De Ondernemingskamer bepaalt dan ook dat de waarde van de aandelen moet worden bepaald door een onafhankelijke deskundige.

Discussie over kwijt te schelden lening

Tijdens de waardering ontstaat er discussie tussen de zoon en de waarderingsdeskundige over hoe een aanzienlijke lening van het moederbedrijf van Jumbo aan de vennootschap moet worden betrokken. Volgens de zoon moet deze lening worden afgetrokken van de ‘enterprise value’ om tot ‘equity value’ te komen.

Commitment franchisenemer

Volgens de deskundige is deze lening in feite een niet in de branche ongebruikelijke ‘tekenbonus’. Vanwege de supermarktoorlog geven supermarktketens individuele franchisenemers een lening die gelijkloopt met de looptijd van het franchisecontract. Die lening wordt niet afgelost, maar in gelijke delen kwijtgescholden, zolang het franchisecontract wordt uitgediend. Daarmee creëren de supermarktketens commitment van de franchisenemer.

Oordeel deskundige

De deskundige brengt om deze reden de lening niet in aftrek van de ondernemingswaarde. De deskundige stelt namelijk dat het de bedoeling en verwachting is dat het franchisecontract wordt uitgediend (en de lening dus niet hoeft te worden terugbetaald). Daarmee vloeien er geen liquide middelen uit de onderneming en hoeft de lening dus ook niet te worden afgetrokken.

Leidt ‘tekenbonus’ dan wel tot hogere waarde?

Omgekeerd had vader gesteld dat nu bij ommekomst van de looptijd van het franchisecontract er opnieuw een kwijt te schelden lening – als ‘tekenbonus’ – door Jumbo zou worden verstrekt. Volgens vader zou deze dan ook een positieve invloed moeten hebben op de waardering. De deskundige gaat daar echter ook niet in mee. Hij stelt dat het op dit moment onzeker is of een dergelijke ‘tekenbonus’ in de toekomst nog steeds zal gelden. Dat hangt immers van de concurrentiestrijd van de supermarktketens af.

Ondernemingskamer volgt deskundige

Uit het arrest volgt dat de Ondernemingskamer de denklijn van de deskundige volgt en stelt de uitkoopprijs conform zijn rapport vast. Naar aanleiding van de uitspraak zal vader zijn aandelen voor de vastgestelde prijs hebben overgedragen aan zijn zoon.

AMS Advocaten: assistentie bij uitkoopprocedures

Bent u betrokken in een uitkoopprocedure. Aarzel dan niet om contact met ons op te nemen. Wij hebben ervaring bij het begeleiden van cliënten in dit soort processen.