Verliest Sanderink binnenkort de zeggenschap over Centric?

Het OM verzocht afgelopen maandag de ondernemingskamer Een afdeling van het Gerechtshof te Amsterdam dat bevoegd is kennis te nemen van diverse ondernemingsrechtelijke en sociaal- of financieel-economisch georiënteerde zaken.
» Meer over ondernemingskamer Ondernemingskamer om een enquête en onmiddellijke voorzieningen bij Centric. Volgens het OM is ingrijpen noodzakelijk in het belang van de werknemers en de maatschappelijke impact als gevolg van de onrust bij het bedrijf. Advocaat Ondernemingsrecht Onno Hennis licht de zaak nader toe en werpt een blik vooruit op de uitkomst ervan.

Achtergrond

Centric is een IT-dienstverlener opgericht en groot gemaakt door de Twentse ondernemer Gerard Sanderink. Centric biedt een groot aantal overheidsinstellingen IT-oplossingen. Daarmee heeft het een belangrijke rol bij de bewaking van het functioneren van kritische systemen en het verwerken van grote hoeveelheden persoonsgegevens van burgers. Centric heeft meer dan 4.000 werknemers.

Structuur

Alle aandeel De gedeelten waarin het kapitaal van een BV of NV is verdeeld.
» Meer over aandeel aandelen in Centric worden gehouden door de holding De hiërarchisch gezien hoogste vennootschap binnen een concern.
» Meer over holding holding Sanderink Investments BV, waarvan Sanderink enig bestuurder is. Sanderink is dus feitelijk degene die het stemrecht op de aandelen in Centric uitoefent. De aandelen van Sanderink Investments BV zijn gecertificeerd. Sanderink houdt nagenoeg alle certificaten en is economisch gezien dus ‘ultimate beneficial owner’ van Centric. Centric heeft een one-tier board bestaande uit één of meer uitvoerend bestuurders en ten minste drie niet-uitvoerende bestuurders.

Vechtscheiding

Tussen Sanderink en zijn ex-geliefde Van Egten woedt al jaren een bittere juridische strijd. Volgens sommigen is Sanderink in de ban geraakt van zijn nieuwe vriendin, Rian van Rijbroek, en bepaalt zij grotendeels het handelen van Sanderink. Zo zou Van Rijbroek vanuit de account van Sanderink e-mails in zijn naam hebben verstuurd.

Onrust en bemoeienis OM

Sinds 2020 raakt Centric steeds meer betrokken bij de privékwesties van Sanderink, wat zijn weerslag heeft op de onderneming. Nadat Sanderink begin 2021 onder grote druk zelf als bestuurder van Centric opstapt, vertrekken in juli 2022 twee uitvoerend bestuurders na een mislukte poging om executie van dwangsommen door Van Egten te frustreren. Hierna gaat ook het OM zich met de zaak bemoeien. Recentelijk benoemde Sanderink zichzelf opnieuw als niet-uitvoerend bestuurder bij Centric. Wij schreven over deze achtergrond eerder blogs, die hier en hier te vinden zijn.

Redenen van openbaar belang

Maandag diende het OM het enquêteverzoek in. Het OM meent dat om redenen van openbaar belang moet worden ingegrepen. Het verzoek past binnen de doelstellingen van het enquêterecht. Volgens de wetgever beoogt het enquêterecht namelijk opening van zaken te geven en herstel van gezonde verhoudingen door maatregelen van reorganisatorische aard.

Gegronde redenen

Voor toewijzing van het verzoek van het OM moet er sprake zijn van gegronde redenen om aan een juist beleid te twijfelen. Doorgaans zijn die gegronde redenen gelegen in verstoorde verhoudingen binnen de vennootschap. Het gaat dan bijvoorbeeld om geschillen tussen aandeelhouders en/of bestuurders, waardoor er bijvoorbeeld een impasse Een situatie waarbij partijen in een conflictsituatie vast zitten omdat geen van hen wil of kan bewegen.
» Meer over impasse impasse is ontstaan. Bij Centric gaat het volgens het OM echter om belangen van betrokkenen die geen orgaan zijn van de vennootschap, zoals werknemers, en klanten. Ook is er volgens het OM een maatschappelijk belang; waarschijnlijk doelt zij daarmee op de belangen van de burgers wiens persoonsgegevens Centric verwerkt.

Jurisprudentie

Zoals het OM al aangeeft is haar verzoek dan ook naar haar aard uitzonderlijk. Ingrijpen door de Ondernemingskamer op verzoek van het OM komt zelden voor. In de schaarse jurisprudentie gaat het vaak om financiële malversaties of bewuste misleiding in jaarstukken bij beursgenoteerde ondernemingen. Eén zaak (uit 1983) heeft echter wel raakvlakken met Centric. In die zaak overwoog de Ondernemingskamer dat ingrijpen vanwege redenen van openbaar belang gerechtvaardigd was, omdat de continuïteit van een onderneming, die op dat moment nog winstgevend was, vanwege een conflict tussen aandeelhouder en bestuur in gevaar was. Daarmee was ook de bestaanszekerheid van het personeel in het geding. Bovendien bestond het risico dat bij niet-ingrijpen specifieke kennis binnen het bedrijf verloren zou gaan. Tot slot lukte het, net als bij Centric, de direct bij de vennootschap betrokkenen niet om hun eigen problemen op te lossen (bijvoorbeeld via het enquêterecht), waardoor het verzoek door het OM de enige aangewezen weg was.

Onmiddellijke voorzieningen

Als de Ondernemingskamer een enquête gelast, dan zal zij naar verwachting ook de verzoeken van het OM om alle aandelen in Centric tijdelijk over te dragen aan een onafhankelijk beheerder toewijzen. Sanderink zal dan naar verwachting ook worden geschorst als niet-uitvoerend bestuurder van Centric en er zal een onafhankelijke interim-bestuurder met doorslaggevende stem worden benoemd. Sanderink is dan zijn zeggenschap binnen Centric kwijt en Rian van Rijbroek kan dan uiteraard ook geen invloed meer uitoefenen op het reilen en zeilen binnen Centric. Het verzoek zal op donderdag 3 november 2022 worden behandeld. De Ondernemingskamer kan direct mondeling uitspraak doen.

Endspiel

Is dat dan ook meteen een einde aan de Centric-saga? Dat niet. De maatregelen van de Ondernemingskamer zijn per definitie slechts tijdelijk van aard. Er zal een onderzoek komen naar het beleid en de gang van zaken binnen Centric. Mogelijk volgt daarna nog een nieuwe procedure ter vaststelling van wanbeleid. Maar zelfs bij de vaststelling van wanbeleid heeft de Ondernemingskamer niet de middelen om een definitieve oplossing op te leggen. Verder geldt dat de Ondernemingskamer geen bevoegdheid heeft ten aanzien van de privébeslissingen van Sanderink. Dat betekent dat hij (al dan niet aangestuurd door Van Rijbroek) zijn strijd tegen zijn ex-geliefde op persoonlijke titel kan voortzetten. Ook staat het hem vrij om over zijn overige vermogen (zoals de aandelen in Strukton en Oranjewoud) te beschikken. Kennelijk zou Sanderink al hebben bepaald dat zijn vermogen na zijn dood toekomt aan Van Rijbroek. Het boek zal pas echt dicht kunnen, wanneer Sanderink zelf met alle betrokken partijen tot een oplossing komt.