Wanneer is een enquêteverzoek op onredelijke grond gedaan, waardoor de verzoeker in de kosten wordt veroordeeld?

Bij gegronde redenen om aan een juist beleid te twijfelen biedt het enquêterecht benadeelde partijen een effectieve rechtsingang om problemen binnen een onderneming op te lossen. Soms wordt het enquêterecht echter uitsluitend gebruikt als drukmiddel. In dat geval kan de ondernemingskamer Een afdeling van het Gerechtshof te Amsterdam dat bevoegd is kennis te nemen van diverse ondernemingsrechtelijke en sociaal- of financieel-economisch georiënteerde zaken.
» Meer over ondernemingskamer Ondernemingskamer oordelen dat het verzoek niet op redelijke gronden is gedaan en de verzoeker in de kosten veroordelen. Advocaat Ondernemingsrecht Onno Hennis licht aan de hand van een recente uitspraak van de Hoge Raad toe wanneer daarvan sprake is.

Achtergrond geschil

Aanleiding was een geschil binnen CAI, een Nederlandse holding De hiërarchisch gezien hoogste vennootschap binnen een concern.
» Meer over holding holding met belangen in Indiase ondernemingen die zich bezighouden met kredietverlening aan Indiase werklieden zonder bankrekening. CAI heeft een uitgebreide statutaire governance regeling. Daarover ontstond tussen in ieder geval twee aandeelhouders een geschil in verband met een voorgenomen beursgang.

Tegenverzoek

In de procedure heeft een van de aandeelhouders, Olympus, een tegenverzoek gedaan. Ter onderbouwing daarvan stelde Olympus onder meer dat het bestuur niet zelfstandig opereerde en er enkele minderheidsaandeelhouders zouden samenspannen. Ook stelt Olympus dat zij over de voorgenomen beursgang door het bestuur niet op de hoogte is gehouden.

Afwijzing OK vanwege onredelijke gronden

De Ondernemingskamer wijst het verzoek van Olympus af. Zij overweegt daarbij dat het berust op ongefundeerde veronderstellingen en speculaties. Specifiek over de stelling van Olympus dat aandeelhouders onderling zouden samenspannen oordeelt de Ondernemingkamer hard. Dergelijke verstrekkende aantijgingen vergen een gedegen en concrete onderbouwing, welke ontbrak. Om die reden heeft de Ondernemingskamer Olympus veroordeeld in de kosten van de procedure.

Cassatie

Olympus ging in cassatie Het beroep dat tegen een arrest van het Hof kan worden ingesteld bij de Hoge Raad
» Meer over cassatie cassatie tegen dit oordeel. Zij betoogde dat een enquêteverzoek pas op onredelijke grond is gedaan, wanneer er sprake is van misbruik van procesrecht. Daarvoor geldt een zeer hoge drempel. Daarvan is namelijk alleen sprake als de verzoeker zijn verzoek tot enquête baseert op feiten en omstandigheden waarvan hij de onjuistheid kende dan wel behoorde te kennen of op stellingen waarvan hij op voorhand moest begrijpen dat deze geen kans van slagen hadden. Olympus stelde dat de Ondernemingskamer deze maatstaf niet had toegepast, althans onvoldoende had gemotiveerd dat daarvan sprake was.

Hoge Raad

De Hoge Raad stelde voorop dat de gestelde maatstaf ( misbruik van bevoegdheid Misbruik van een op zichzelf bestaande bevoegdheid. Of hier sprake van is hangt af van de concrete omstandigheden.
» Meer over misbruik van bevoegdheid misbruik van recht) inderdaad de juiste is. Tegelijkertijd overweegt hij dat uit de motivering van de Ondernemingskamer wel volgt dat daarvan sprake was. Wel overweegt de Hoge Raad uitdrukkelijk dat bij het aannemen van misbruik van procesrecht door het doen van een enquêteverzoek terughoudendheid past, gelet op het recht op toegang tot de rechter dat mede gewaarborgd wordt door art. 6 EVRM. Volgens de Hoge Raad had de Ondernemingskamer in deze zaak echter de in acht te nemen terughoudendheid niet miskend.

AMS Advocaten: specialist in geschillen binnen de onderneming

Heeft u problemen met het bestuur of uw mede-aandeelhouders? Bij AMS Advocaten kunt u terecht voor juridisch advies en begeleiding. Wij hebben jarenlange ervaring en expertise om u adequaat en oplossingsgericht bij te staan.