Bestuurdersaansprakelijkheid voor belasting- en pensioenschulden

Als een onderneming in betalingsonmacht verkeert, moet een bestuurder dat melden aan het pensioenfonds en de Belastingdienst. Procureur-generaal Assink concludeerde in een zaak waarin de rechtbank een bestuurder aansprakelijk achtte voor pensioenschulden. Het hof zag dat in hoger beroep anders en de P-G is het daarmee eens. Advocaat procesrecht Lennard Noordzij licht toe.

Bestuurdersaansprakelijkheid voor pensioenschulden

Als een onderneming niet in staat is tot betaling van pensioenbijdragen aan een pensioenfonds, moet een bestuurder binnen 14 dagen nadat een pensioenbetaling verschuldigd is daarvan schriftelijk mededeling doen aan het pensioenfonds en, indien het pensioenfonds daarom vraagt, nadere inlichtingen verstrekken en stukken overleggen. Ook moet de bestuurder inzicht geven in de omstandigheden die ertoe hebben geleid dat de pensioenbijdrage niet kan worden betaald.

Indien de bestuurder de melding op tijd heeft gedaan, is een bestuurder slechts hoofdelijke aansprakelijkheid schuldenaren gezamenlijk aansprakelijk voor een en dezelfde schuld. Betaling van de een werkt bevrijdend voor de ander, jegens de schuldeiser.
» Meer over hoofdelijke aansprakelijkheid hoofdelijk aansprakelijk als het niet betalen van de pensioenschuld het gevolg is van kennelijk onbehoorlijk bestuur in de drie jaar voor het tijdstip van de melding. De stelplicht en bewijslast rusten dan op het pensioenfonds. Dit is een goede bewijspositie voor een bestuurder. Worden de betalingsproblemen echter niet door de bestuurder op tijd gemeld, dan wordt vermoed dat de niet-betaling zijn schuld is. De bestuurder moet dan aantonen dat de niet-betaling van de pensioenschulden van de BV niet aan hem te wijten is. Dit is een moeilijke bewijspositie voor de bestuurder.

Bestuurdersaansprakelijkheid voor belastingschulden

De regeling voor bestuurdersaansprakelijk voor pensioenbijdragen toont grote gelijkenissen met de aansprakelijkheid De gehoudenheid van een persoon of bedrijf om schade ontstaan uit een onrechtmatige daad of wanprestatie te vergoeden.
» Meer over aansprakelijkheid aansprakelijkheid van bestuurders ingeval van onbetaald gebleven belastingschulden. Ook in dat geval rust op de bestuurder een meldingsplicht om binnen 14 dagen nadat de belasting had moeten worden betaald de betalingsonmacht te melden. Doet de bestuurder dat, dan heeft hij de genoemde goede bewijspositie. Laat hij dat na, dan staat hij er slecht voor, omdat vermoed wordt dat de non-betaling door hem komt.

Feiten van de zaak

In deze zaak was A BV verplicht aangesloten bij een pensioenfonds. In maart 2008 komt A BV in de problemen met de betaling van de pensioenpremies. In mei 2008 sluit A BV door Tussenkomst Wanneer een derde een zelfstandige procespartij wil innemen in een reeds aanhangig geschil.
» Meer over tussenkomst tussenkomst van haar voormalige bestuurder een mondelinge betalingsregeling met het pensioenfonds voor meerdere pensioenbijdragen. Pas eind januari 2009 meldt de nieuwe bestuurder van A BV de betalingsproblemen schriftelijk aan het pensioenfonds. Het pensioenfonds houdt de nieuwe bestuurder in kwestie persoonlijk aansprakelijk voor meer dan € 600.000 aan premieachterstand vanwege het niet naleven van de meldingsplicht. De rechtbank geeft het pensioenfonds gelijk: zij acht de bestuurder hoofdelijk aansprakelijk.

Oordeel hof en P-G

Het hof ziet dat om meerdere redenen anders. Onder meer omdat het pensioenfonds weldegelijk tijdig op de hoogte is gekomen van de betalingsproblemen bij A BV. Dit omdat A BV een betalingsregeling sloot eind mei 2008. Hiermee is de P-G van de Hoge Raad het eens. De P-G concludeert dat indien een pensioenfonds of de Belastingdienst op een andere manier dan een melding van de bestuurder weet van betalingsonmacht, dat een extra schriftelijke mededeling niet nodig is. Het gaat er uiteindelijk om dat het pensioenfonds in staat was een redelijk oordeel te vormen over de oorzaken van de betalingsonmacht van de onderneming. Dat was in deze kwestie het geval.

Conclusie

De zaak ligt nu voor aan de Hoge Raad. Deze uitspraak maakt duidelijk dat bestuurders van ondernemingen die in financiële problemen raken, dit zo spoedig mogelijk moeten melden bij zowel het pensioenfonds als de Belastingdienst. Doet een bestuurder dat niet, dan is het risico op persoonlijke aansprakelijkheid groot.