Vijf opmerkelijke vonnissen

Vonnissen zijn vrijwel zonder uitzondering degelijk en nogal taai om te lezen. Hooguit krijgt de de eiser De partij die gedagvaard wordt om te verschijnen in een rechtszaak wordt aangeduid als de gedaagde. Dit in tegenstelling tot de eiser, de partij die het initiatief tot de rechtszaak heeft genomen en daartoe door een gerechtsdeurwaarder een dagvaarding heeft laten betekenen aan de gedaagde.
» Meer over eiser eiser of de gedaagde De partij die gedagvaard wordt om te verschijnen in een rechtszaak wordt aangeduid als de gedaagde.
» Meer over gedaagde gedaagde er  flink van langs, of laat de rechtbank er geen misverstand over bestaan dat de kwaliteit van een betrokken advocaat onder de maat was. Maar soms is een uitspraak opmerkelijk vanwege het onderwerp, of vanwege de uitspraken of de opstelling van de rechter. Advocaat Hidde Reitsma bespreekt 5 opmerkelijke vonnissen.

Kantonrechter Sittard: “een manege is net een bordeel”

In het huurrecht bedrijfsruimte speelt vaak de vraag of sprake is van winkelbedrijfsruimte of van “overige bedrijfsruimte Een gebouwde onroerende zaak bestemd voor de uitoefening van een winkelbedrijf, horeca of ambachtsbedrijf en waar een voor het publiek toegankelijke ruimte aanwezig is voor rechtstreekse levering van roerende zaken of voor dienstverlening.
» Meer over bedrijfsruimte bedrijfsruimte”: die laatste categorie heeft nauwelijks huurbescherming. Gesteld voor de vraag of een manege kwalificeert als “overige bedrijfsruimte”, vergeleek de Kantonrechter te Sittard de manege in 2000 met een bordeel (waarvan naar vaste rechtspraak vaststaat dat daarbij geen sprake is van winkelbedrijfsruimte”). De kantonrechter permitteerde zich in het vonnis een opmerkelijke vergelijking. In het – verbazingwekkend genoeg niet gepubliceerde – vonnis vergeleek hij de manege met een bordeel: “je kunt er tegen betaling een uurtje of zo lekker paardrijden”.

Kantonrechter Sittard, 25 februari 2000, PRG  2000, 5465, LJN  AJ0055

De omgangsregeling met Punkie het konijn

In 2010 vorderde een vrouw in een kort geding de verblijfplaats van haar konijn Punkie, op straffe van een dwangsom De veroordeling om een geldsom te betalen wegens het niet voldoen aan een vonnis.
» Meer over dwangsom dwangsom. De vrouw had eerst zeven konijnen, maar omdat Punkie door de andere konijnen niet werd geaccepteerd, had zij Punkie afgestaan aan de verzorgster. Ruim een jaar later, nadat zij van de dierenverzorgster het bericht kreeg dat Punkie betrokken was bij een vechtpartij (maar het inmiddels weer goed maakte) deed de vrouw vergeefse pogingen om te achterhalen waar Punkie verbleef. De verzorgster weigerde uit privacyoverwegingen de informatie te geven; zij stelde afstand was gedaan van de eigendom Het het meest omvattende recht dat men op een zaak kan hebben. Eigendom is het recht om over een zaak (stuk grond, voorwerp, hoeveelheid geld enz.) naar eigen goeddunken te beschikken.
» Meer over eigendom eigendom van Punkie. De voorzieningenrechter oordeelde dat de vrouw inderdaad afstand had gedaan van de eigendom van Punkie: “eens gegeven, blijft gegeven”, en wees de eis af. Daarbij merkte de voorzieningenrechter nog op dat hij zich verbaasde over het feit dat een toevoeging was afgegeven om over Punkie te procederen. De Raad voor Rechtsbijstand heeft op de “zaak-Punkie” gereageerd: de toevoeging was een vergissing die is veroorzaakt door de summiere aanvraag. Daarop zijn de werkinstructies voor advocaten die over huisdieren willen procederen aangescherpt.

Rechtbank Haarlem, 6 mei 2010, LJN BM4040

Wraking van alle rechters in Nederland

Wraking – een procedure om een partijdige rechter van de zaak te halen – komt de laatste jaren steeds meer voor. Verreweg de meeste wrakingsverzoeken worden afgewezen. Een gedaagde partij in een civiele procedure met een zorgverzekeraar maakte het echter wel heel bont (hoewel “out-of-the-box”- denken hem niet kan worden ontzegd): hij diende een verzoek in tot wraking van alle rechters in Nederland. Volgens hem waren hebben “alle benoemingen van rechters plaatsgevonden door een onbevoegde koningin en een onbevoegde minister, zodat (…) alle rechters in Nederland dientengevolge onbevoegd zijn en een eigen belang hebben bij de instandhouding van dit systeem.” In een oersaaie uitspraak – heel degelijk, maar wat meer humor of  sarcasme had volgens ons best gekund – maakte de rechtbank korte metten met het wrakingsverzoek. De rechtbank overwoog dat een wrakingsverzoek moet zijn gericht tegen de rechter of rechters die de betreffende zaak behandelen, en  gebaseerd dient te zijn op concrete feiten en omstandigheden waardoor de rechterlijke onpartijdigheid in het gedrang zou kunnen komen. Een wrakingsprocedure leent zich niet voor beantwoording van de vraag of alle rechters in Nederland onbevoegd zijn.

Rechtbank Almelo, 17 januari 2011, LJN BP9480

Sinterklaas heeft ruime artistieke vrijheid

In 2006 wilde een klant een ingehuurde Sinterklaas slechts deels betalen omdat deze er een potje van zou hebben gemaakt. Zou had de Sint de kinderen niet mogen aanmoedigen om pepernoten naar het publiek te gooien, was het ongepast om de kinderen “sexy meisjes” te noemen, en kreeg een vader een jute zak over zijn hoofd. De rechter oordeelde echter dat een ingehuurde Sinterklaas een ruime mate van artistieke vrijheid toekomt. “Dat de ene ingehuurde Sinterklaas de voorkeur geeft aan de vertolking van Bram van der Vlugt en de andere aan die van de vader van Toon Hermans doet daar niet aan af. Dat is een kwestie van smaak.”, aldus de rechter. Ook staat het volgens de rechter de Sint- solidair met de kinderen en minder met de ouders – soms vrij de kinderen aan te sporen gezagsondermijnende dingen te doen die ze thuis niet mogen, zoals het strooien en gooien met snoep. In dat kader past – daargelaten of de betreffende scene een cultureel hoogtepunt was – het heel goed dat een stoute vader in de zak van Sinterklaas wordt gestopt. De opdrachtgever moest de Sint dus gewoon betalen.

Kantonrechter Groningen, 17 oktober 2007

Wraking grappende rechter: “een schop kun je krijgen”

Een andere (nu wel geslaagde) wrakingsuitspraak ging over het volgende . Tijdens een zitting over de verdeling van een huwelijksgemeenschap maakte de rechter een (volgens hem: grappig bedoelde) opmerking. De verzoekende partij had kenbaar gemaakt dat door hem prijs werd werd gesteld op toedeling van een schop (in de zin van tuingereedschap) omdat die voor verzoeker van bijzondere waarde was. De rechter reageerde hierop met de opmerking: “een schop kun je krijgen!”. De wrakingskamer van de rechtbank heeft uiteindelijk mede hierom de rechter van de zaak gehaald (gewraakt). Mede hierom zijn vonnissen vaak zo degelijk en saai: de rechter wil niet het risico lopen van de zaak te worden gehaald.

Rechtbank Maastricht, 23 mei 2012