Krakers van Amsterdamse villa van Russische oligarch mogen van Nederlandse rechter blijven zitten

De voorzieningenrechter van de rechtbank Amsterdam heeft gisteren de vordering van de oprichter van de Russische zoekmachine Yandex, Araki Volozj, tot ontruiming van zijn gekraakte woning in Amsterdam afgewezen. Advocaat procesrecht Onno Hennis licht de uitspraak toe.

Achtergrond

Volozj, volgens Europese ambtenaren een medestander van Poetin, is sinds 2018 voor een bedrag van EUR 3,4 mio. (indirect) eigenaar geworden van een pand aan het Amsterdamse Vondelpark. Vrijwel direct na verkrijging begint Volozj met een omvangrijke verbouwing.

Sancties

Vanwege de inval van Rusland in de Oekraïne is Volozj begin juni 2022 op de Europese sanctielijst gezet. De vennootschap op de Britse Maagdeneilanden is niet op de sanctielijst gezet. Gevolg van de sanctiewetgeving is onder meer dat de financiële tegoeden en economische middelen van Volozj binnen de Europese Unie zijn bevroren. Bovendien kan Volozj niet de Europese Unie kan inreizen.

Krakers

Op een goed moment kraakt een kleine groep personen het pand. De sloten worden veranderd en er worden spandoeken gehesen met pacifistische en anti-kapitalistische leuzen. De woning waar geen stromend water of elektriciteit is volgens een verklaring van een voormalig gemeenteambtenaar als verblijfsfunctie veilig voor ongeveer 10 mensen.

Standpunt Volozj

Volozj stelt dat de woning moet worden ontruimd, zodat de verbouwing kan worden afgerond en hij met zijn gezin het pand kan gaan bewonen. Hij geeft daarbij aan dat het eigendomsrecht met zich meebrengt dat hij vrij over zijn woning moet kunnen beschikken. kraken Het zonder recht of titel in gebruik nemen van een leegstaande onroerende ruimte.
» Meer over kraken Kraken is strafbaar gesteld en daarmee onrechtmatig Ieder handelen of nalaten dat in strijd is met een wet of met de maatschappelijke betamelijkheid.
» Meer over onrechtmatig onrechtmatig jegens hem. Bovendien staat de woning op naam van een vennootschap uit de Britse Maagdeneilanden en die staat niet op de sanctielijst, zodat de beperkingen niet op die vennootschap van toepassing zijn.

Standpunt krakers

De krakers menen evenwel hun woonrecht dient te prevaleren boven het eigendomsrecht van Volozj. Bovendien stellen zij zolang de sancties gelden geen renovatiewerkzaamheden mogen worden uitgevoerd en het onwaarschijnlijk is dat Volozj en zijn gezin zelf het huis gaan bewonen, omdat Volozj als gevolg van het inreisverbod niet naar Nederland kan komen.

Oordeel rechter

De rechter geeft de krakers gelijk. Zij overweegt dat het onder de sanctiewetgeving niet is toegestaan dat de bezittingen van Volozj die zich in Nederland bevinden in waarde toenemen. Door de verbouwing zou dat wel gebeuren, zo overweegt de rechter. Het argument dat niet Volozj, maar de vennootschap uit de Britse Maagdeneilanden eigenaar is veegt de rechter van tafel. De sancties zijn ook van toepassing op bezittingen waarover Volozj indirect zeggenschap heeft.

Eigen gebruik

Voorts acht de voorzieningenrechter het onaannemelijk dat Volozj de woning zelf zal gebruiken. De woning is immers nog niet afgebouwd en voorts geldt een inreisverbod. Hoewel Volozj kennelijk een ‘gouden’ Maltees paspoort heeft (waarmee nog wel te reizen is), is het de verwachting dat de Europese Unie hier binnenkort een einde aan maakt. Verder heeft Volozj zijn hoofdverblijf in Rusland en is hij onlangs afgetreden als CEO van het in Amsterdam gevestigde Yandex, zodat hij ook geen economische noodzaak heeft in Nederland te zijn.

Voorlopige voorziening

Met de uitspraak van de rechter zitten de krakers voor nu veilig. Het oordeel van de rechter is echter een voorlopige voorziening. Volozj zou eventueel een ontheffing van de sanctiewetgeving kunnen verzoeken bij de Nederlandse overheid om in ieder geval zijn verbouwing af te maken. Dat hij die zal krijgen is twijfelachtig. Gronden voor ontheffing zijn doorgaans humanitair van aard of omwille van studie- of andere objectief gerechtvaardigde redenen.