Let op met een forumkeuze in algemene voorwaarden bij buitenlandse consumenten

De Rechtbank Amsterdam oordeelde recent over een forumkeuze in een internationaal geschil tussen een Nederlandse verkoper van een jacht van € 5.400.000 aan een Australiër. De rechtbank acht zich onbevoegd om over de zaak te oordelen. Advocaat procesrecht en internationaal privaatrecht Lennard Noordzij licht de zaak toe.

Feiten van de zaak

Verkoper heeft een onderneming in Nederland die zich bezighoudt met verkoop van jachten. Koper heeft de Australische nationaliteit en woont in Australië. Hij is de directeur De leidinggevende van een onderneming of organisatie.
» Meer over directeur directeur van een Australische onderneming. De koper koopt op 22 juli 2018 een jacht van € 5.400.000. Partijen spreken af dat het jacht in december 2018 zal worden afgeleverd in een haven in Italië.

In de koopovereenkomst De overeenkomst waarbij de verkoper zich verbindt een zaak te geven aan de koper tegen betaling van een prijs.
» Meer over koopovereenkomst koopovereenkomst worden de algemene voorwaarden van de verkoper van toepassing verklaard. Dat bevat een zogenaamd  forumkeuzebeding Een contractuele bepaling waarin de bevoegde rechter voor beslechting van geschillen door partijen wordt aangewezen.
» Meer over forumkeuzebeding forumkeuzebeding, dat bepaalt dat de rechtbank Amsterdam exclusief bevoegd is om te oordelen over geschillen tussen partijen. In juli 2018 laat de koper weten dat hij de koopprijs van het schip niet kan betalen. De Nederlandse verkoper vordert daarom in deze procedure bij de rechtbank Amsterdam betaling van de overeengekomen contractuele boete van maar liefst € 1.350.000 en vergoeding van buitengerechtelijke incassokosten Kosten die zijn gemaakt bij de incassering van een vordering.
» Meer over incassokosten incassokosten van € 6.775. De verkoper heeft de procedure voor de Nederlandse rechter gestart op grond van het genoemde forumkeuzebeding in haar algemene voorwaarden. Verkoper vindt dat de Nederlandse rechter op die grond bevoegd is over dit geschil te oordelen.

Koper: Nederlandse rechter onbevoegd, want forumkeuze op zwarte lijst

De Australische koper ziet dat anders. Hij vindt dat het forumkeuze in de algemene voorwaarden onredelijk bezwarend is, omdat deze op de zogenaamde zwarte lijst staat van vernietigbare bedingen in algemene voorwaarden (artikel 6:236 onder n Burgerlijk Wetboek). In onze wet zijn twee lijsten opgenomen, de grijze en de zwarte lijst Bedingen in algemene voorwaarden die onredelijk bezwarend worden geacht voorzover gebruikt in een consumentenovereenkomst.
» Meer over zwarte lijst zwarte lijst, met daarin allerlei bedingen die vernietigbaar zijn indien deze in algemene voorwaarden staan. Deze lijsten zijn in principe beperkt tot overeenkomsten die gesloten zijn met consumenten. 

Forumkeuze Nederlandse rechter onredelijk bezwarend

Als een onredelijk bezwarend forumkeuzebeding wordt volgens de wet aangemerkt een in de algemene voorwaarden voorkomend beding dat – kort gezegd – voorziet in de beslechting van een geschil door een ander dan de rechter die volgens de wet bevoegd zou zijn. De hoofdregel is dat de rechter van de woonplaats van de gedaagde De partij die gedagvaard wordt om te verschijnen in een rechtszaak wordt aangeduid als de gedaagde.
» Meer over gedaagde gedaagde partij, dus de Australische rechter, bevoegd is om over dit geschil te oordelen. Een forumkeuzebeding met een consument Een natuurlijke persoon die niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf.
» Meer over consument consument mag wel wanneer in de algemene voorwaarden van de Nederlandse verkoper aan de Australische koper een termijn was gegund van ten minste een maand om alsnog voor de Australische rechter te kiezen nadat de Nederlandse verkoper schriftelijk had aangekondigd in Nederland te willen procederen.

Is een koper van een jacht van € 5.400.000 consument?

Een consument is volgens de wet een  natuurlijk persoon Een mens met rechten en plichten.
» Meer over natuurlijk persoon natuurlijk persoon, die niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf. Dat was hier het geval. De Nederlandse verkoper had namelijk zelf erkend dat de Australische koper de boot voor zichzelf en niet voor zijn onderneming kocht. Dat hier gaat om een luxe jacht van aanzienlijke waarde, doet volgens de rechtbank niet ter zake.

Oordeel rechtbank

De rechtbank vindt daarom dat de Australische koper niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf en dat de forumkeuze voor de Nederlandse rechter in de algemene voorwaarden geen stand houdt. Het forumkeuzebeding bevat niet de genoemde termijn van een maand om alsnog voor de Australische rechter te kiezen en is daarom ongeldig. De Nederlandse verkoper moet zijn gelijk in Australië gaan halen. Deze uitspraak benadrukt het grote belang voor Nederlandse handelaren om in hun algemene voorwaarden de genoemde termijn van een maand op te nemen voor buitenlandse consumenten, hoe duur het verkochte product ook is.