Mag deelnemer Miljoenenjacht het spel alsnog afmaken?

In 2013 drukt een deelnemer aan het televisieprogramma Miljoenenjacht per ongeluk op de ‘rode knop’. De deelnemer – een Brabantse banketbakker – sluit hierdoor een deal met de bank voor € 125.000,-. Uiteindelijk blijkt er echter € 5.000.000,- miljoen in de koffer van de deelnemer te zitten. Hij start een procedure tegen producent Endemol om het spel alsnog af te kunnen maken. Afgelopen dinsdag volgde het oordeel van het gerechtshof Amsterdam in hoger beroep Ons burgerlijk procesrecht kent het beginsel dat er onderzocht wordt in twee instanties: een ieder heeft het recht op een nieuwe behandeling van de zaak door een hogere rechter.
» Meer over hoger beroep hoger beroep. Procesrecht advocaat Lennard Noordzij legt uit.

Uitzending Postcode Loterij Miljoenenjacht

De deelnemer deed in 2013 mee aan het programma Postcode Loterij Miljoenenjacht. In de uitzending kiest hij koffer 17 en opent de eerste verplichte 6 koffers. De bank brengt vervolgens een bod uit, waarop de deelnemer niet ingaat. Hij zegt: ‘Ik denk niet dat dit het moment is om te stoppen’ en sluit het (transparante) kastje met daarin de rode knop. In de tweede ronde opent de kandidaat vijf koffers, waarna de bank een bod uitbrengt van € 125.000,-. Daarop opent Linda de Mol de glazen kast met daarin de rode knop. De deelnemer drukt resoluut met een harde klap op de rode knop.

Notaris: ‘Gedrukt is gedrukt’

Linda de Mol vraagt hem direct nadat hij drukt of dit het goede moment is om de deal te sluiten. De deelnemer antwoordt: ‘Nee, nee. Op het moment dat ik sla, heb ik het idee dat ik het fout doe. Meteen dat ik sla.’ Linda de Mol zegt vervolgens: ‘Nou, dan doen we toch net of je het niet gedaan hebt?’. Uiteindelijk geeft de notaris aan dat de spelregels doorspelen niet toelaten, want hij zegt ‘gedrukt is gedrukt’. Het spel stopt en de deelnemer wint € 125.000,-. Er blijkt zoals gezegd echter €5.000.000,- in zijn koffer te zitten.

Wat zeggen de spelregels?

Iedere deelnemer aan Miljoenenjacht ontvangt vooraf een ‘quitclaim’ waarin staat dat een kandidaat kennis zal nemen van de spelregels van het programma, dat deze spelregels onlosmakelijk zijn verbonden met de overeenkomst Een meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen jegens een of meer andere partijen een verbintenis aangaan.
» Meer over overeenkomst overeenkomst tot deelname en dat de deelnemer verklaart op de hoogte te zijn van het format van Miljoenenjacht en met de inhoud van het programma. In de spelregels staat dat een deelnemer het bedrag dat hij in zijn koffer heeft zitten het bedrag is dat hij kan winnen, tenzij de kandidaat op een bod van de bank ingaat. Hij maakt dan een ‘deal met de bank’. De ‘rode knop’ werd tot dit voorval in 2013 niet genoemd in de quitclaim en de spelregels. Hierna voegt Miljoenenjacht in de spelregels een passage toe over de rode knop.

Advocaat: ’Endemol handelt in strijd met overeenkomst’

Volgens de advocaat van de kandidaat handelde Endemol in strijd met de tussen partijen gesloten overeenkomst doordat de deelnemer het spel niet verder mocht spelen. Daarom is volgens de advocaat sprake van een tekortkoming Alle gevallen waarin hetgeen de schuldenaar verricht in enig opzicht achter blijft bij hetgeen de verbintenis vergt, ongeacht of deze handelwijze de schuldenaar toerekenbaar is of niet.
» Meer over tekortkoming tekortkoming in de nakoming van het tussen Endemol en de deelnemer gesloten contract Een akte (schriftelijke vastlegging) van een overeenkomst.
» Meer over contract contract. Aan het drukken op de rode knop is volgens de advocaat van kandidaat achteraf een betekenis gegeven die niet volgt uit de tussen partijen afgesproken regels. Het aanbod van de bank is door de deelnemer om die reden niet aanvaard. De kandidaat wilde niet stoppen en dat was zowel vóór het drukken op de rode knop als direct daarna kenbaar voor Endemol. Bovendien is vrijwel onmiddellijk door Linda de Mol een aanbod gedaan om toch nog door te spelen, dat door de kandidaat is aanvaard.

‘Op rode knop drukken is rechtshandeling’

Het gerechtshof Amsterdam oordeelt dat de keuze van de deelnemer om het bod van de bank al dan niet te aanvaarden als een rechtshandeling kwalificeert. Uitgangspunt is volgens artikel 3:33 Burgerlijk Wetboek dat een rechtshandeling Een rechtshandeling is een feitelijke handeling met rechtsgevolg.
» Meer over rechtshandeling rechtshandeling een op dat rechtsgevolg gerichte wil vereist, die zich door een verklaring heeft geopenbaard. Het hof vindt – ondanks dat dat niet letterlijk stond in de spelregels of de quitclaim – dat vaststaat dat de functie van de rode knop, meer in het bijzonder het gevolg van het daarop drukken, vanaf 2008 op onmiskenbare wijze voor deelnemers voortvloeit uit het programma-format van Miljoenenjacht en dat de kandidaat zich ook nog eens vooraf bekend en akkoord heeft verklaard met dit format.

Deal met de bank, verkopen van koffer

Het hof oordeelt daarom dat het voor de deelnemer duidelijk is geweest dat het drukken op de rode knop in het spel de betekenis had van het maken van een deal met de bank en het verkopen van zijn koffer.

Gerechtvaardigd vertrouwen door Endemol

De deelnemer stelt echter dat zijn wil daartoe ontbrak en er dus geen sprake is van een ‘op rechtsgevolg gerichte wil’ tot het accepteren van het bod van de bank. Dit mag de kandidaat niet baten. Endemol stelt namelijk dat zij gerechtvaardigd heeft mogen vertrouwen dat de deelnemer wilde stoppen, omdat de kandidaat op de rode knop drukte.

Gerechtvaardigd vertrouwen in de wet

Het hof behandelt daarom artikel 3:35 van het Burgerlijk Wetboek. Volgens dit artikel kan tegen Endemol, die de verklaring of gedraging van de deelnemer heeft opgevat als een door de deelnemer tot Endemol gerichte rechtshandeling, geen beroep worden gedaan op het ontbreken van een met deze verklaring overeenstemmende wil. Hiervoor is wel vereist dat die interpretatie van Endemol overeenkomstig de zin was die Endemol daaraan onder de gegeven omstandigheden redelijkerwijze mocht toekennen.

Deelnemer accepteerde bod van de bank

Het hof oordeelt dat Endemol – in deze omstandigheden – er gerechtvaardigd op mocht vertrouwen dat de deelnemer het bod van de bank accepteerde. Dit omdat de deelnemer overtuigend en resoluut, met een harde klap, op de rode knop heeft gedrukt. De kandidaat staat dus met lege handen, althans, met ‘slechts’ € 125.000,-. Hem rest alleen nog de mogelijkheid om cassatie Het beroep dat tegen een arrest van het Hof kan worden ingesteld bij de Hoge Raad
» Meer over cassatie cassatie in te stellen bij de Hoge Raad.

Slag om de arm toekomstige deelnemers

Het oordeel in deze zaak betekent volgens het hof niet dat een druk op de rode knop te allen tijde inhoudt dat Endemol gerechtvaardigd mocht vertrouwen dat de deelnemer het bod van de bank wilde accepteren. Het hof geeft als voorbeeld dat een kandidaat zijn evenwicht verliest of struikelt en in zijn val de rode knop indrukt.