Onrechtmatig verkregen bewijs in civiele zaak: geldig?

Als de Officier van Justitie in een strafzaak gebruik maakt van onrechtmatig Ieder handelen of nalaten dat in strijd is met een wet of met de maatschappelijke betamelijkheid.
» Meer over onrechtmatig onrechtmatig verkregen bewijs In het Nederlandse procesrecht geldt als hoofdregel dat de rechter alleen die feiten of rechten aan zijn beslissing ten grondslag mag leggen, die in de rechtszaak aan hem ter kennis zijn gekomen of zijn gesteld en die zijn komen vast te staan.
» Meer over bewijs bewijs, dan zal de rechter daaraan doorgaans een sanctie verbinden, zoals het uitsluiten van dat bewijs of niet-ontvankelijk Een partij in een gerechtelijke procedure (rechtszaak) is niet-ontvankelijk als er niet is voldaan aan de formele vereisten.
» Meer over niet-ontvankelijk niet-ontvankelijk verklaring van het Openbaar Ministerie. In een civiele zaak is dat anders: daarin is het gebruik van onrechtmatig verkregen bewijs in beginsel toegestaan, zoals de rechtbank Noord-Holland onlangs bevestigde. Advocaat procesrecht Thomas van Vugt bespreekt het recente vonnis.

Verzoekschrift indienen bij de rechtbank

Deze zaak ging in de kern om een echtscheiding van een in Dubai woonachtige man, een ondernemer, en zijn in Nederland woonachtige echtgenote. Zij hebben samen een kind, en het geschil gaat om de vraag wat de draagkracht van de man is voor de berekening van de door hem te betalen partnerbijdrage. De advocaat van de vrouw verzoekt de rechtbank om de partnerbijdrage vast te stellen op € 9.025,- bruto per maand. De man verzoekt de partnerbijdrage vast te stellen op nihil, omdat hij onvoldoende draagkracht zou hebben.

Vrouw leest e-mails van man

Volgens de advocaat van de vrouw doet de man ten onrechte alsof hij onvoldoende draagkracht zou hebben om een partneralimentatie van bijna € 10.000,- per maand te betalen. Zij geeft aan dat ze over bewijsstukken beschikt om het tegendeel te bewijzen. De vrouw heeft daarover verklaard dat zij – nadat zij in 2012 naar Nederland is vertrokken – zich toegang heeft verschaft tot het e-mailaccount van de man (de man en de vrouw kenden elkaars wachtwoorden), en erachter is gekomen dat uit haar onderzoek in zijn mailbox zou blijken dat het jaarinkomen van de man veel hoger zou liggen dan wat hij in de procedure zou hebben opgegeven. De man meent dat er een inbreuk is gemaakt op zijn privacy, dat de vrouw zijn briefgeheim heeft geschonden en dat zij geen informatie waarvan zij op onrechtmatige wijze kennis heeft genomen, in de procedure mag delen.

Onrechtmatig verkregen bewijs mag gebruikt worden

De rechtbank overweegt dat een inbreuk op het recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer (bijvoorbeeld door toegang te verschaffen tot andermans e-mailaccount) in beginsel een onrechtmatige daad Onrechtmatig handelen leidt tot aansprakelijkheid. In sommige gevallen geeft de wet aan dat een derde aansprakelijk is voor door een ander veroorzaakte schade.
» Meer over onrechtmatige daad onrechtmatige daad oplevert. Het bewijs is in dat geval dus onrechtmatig verkregen. Dat betekent echter niet dat de rechter er daarom geen acht op mag slaan. Het uitgangspunt dat de waarheid in rechte aan het licht moet komen, en het belang dat partijen hebben bij het aannemelijk maken van hun stellingen, weegt zwaarder dan het belang (van de man) bij uitsluiten van bewijs. Dat zou alleen anders kunnen zijn als er sprake is van bijkomende omstandigheden die uitsluiting van het bewijs rechtvaardigen.

Ook onrechtmatig verkregen bewijs is bewijs

Volgens de rechtbank doet het er in deze procedure niet zoveel toe of het bewijs onrechtmatig is verkregen: zij laat dat in het midden. Immers: ook als dat zo zou zijn, dan moet het bewijs alsnog worden toegelaten. De vrouw wordt daarom in de gelegenheid gesteld alsnog de stukken in het geding te brengen.

Maar: mogelijk wel onrechtmatige daad

Dat bewijs toelaatbaar is, betekent nog niet zonder meer dat de manier waarop het wordt verkregen niet onrechtmatig is. Het zou zelfs voor kunnen komen dat de manier waarop bewijs wordt verkregen, strafbaar is. Met andere woorden: het oordeel van de rechtbank is dus geen vrijbrief om bewijs op welke manier dan ook te verkrijgen. Los daarvan is het iedereen aan te raden om wachtwoorden periodiek te wijzigen. Dat geldt met name als die wachtwoorden bekend zijn bij derden, en die derden je wederpartij De tegenpartij in een procedure of de partij met wie een contract is gesloten.
» Meer over wederpartij wederpartij in een civiele procedure zijn geworden.