De Rijdende Rechter geeft al jaren op televisie beslissingen over huis-, tuin- en keukengeschillen. Deze beslissingen zijn geen vonnissen maar adviezen waaraan partijen zich vooraf binden. In een recente uitspraak van de rechtbank kwam de vraag aan de orde wanneer zo’n bindend advies van de Rijdende Rechter kan worden vernietigd. Advocaat contractenrecht Sander Schouten legt uit.
De Rijdende Rechter moest een beslissing geven in een bouwgeschil tussen een opdrachtgever (de
eiser
De partij die gedagvaard wordt om te verschijnen in een rechtszaak wordt aangeduid als de gedaagde. Dit in tegenstelling tot de eiser, de partij die het initiatief tot de rechtszaak heeft genomen en daartoe door een gerechtsdeurwaarder een dagvaarding heeft laten betekenen aan de gedaagde.
» Meer over eiser
eiser) en een aannemer (
gedaagde
De partij die gedagvaard wordt om te verschijnen in een rechtszaak wordt aangeduid als de gedaagde.
» Meer over gedaagde
gedaagde). Volgens de opdrachtgever vertoonde het werk van de aannemer gebreken en had hij recht op vergoeding van de herstelkosten. De aannemer vorderde in een tegenvordering o.m. betaling van de onbetaalde facturen. De Rijdende Rechter besloot na een mondelinge hoorzitting (de uitzending) dat partijen over en weer niets meer van elkaar te vorderen hebben. Hun vorderingen werden met elkaar verrekend. Hier moesten ze het mee doen, aldus de Rechter.
De opdrachtgever kon zich niet bij het eindoordeel neerleggen. Hij vorderde vernietiging van het bindend advies omdat het naar maatstaven van
redelijkheid en billijkheid
Een bron van ongeschreven objectief recht waaraan mensen zich moeten gedragen jegens elkaar.
» Meer over redelijkheid en billijkheid
redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn om hem hieraan te houden. De rechtbank stelt voorop dat een bindend advies zoals deze moet worden aangemerkt als een vaststellingsovereenkomst. Een dergelijk advies komt pas voor vernietiging in aanmerking als het ernstig gebrekkig is gemotiveerd en/of er bij de totstandkoming fundamentele beginselen van een behoorlijk procesrecht zijn geschonden.
De rechtbank benadrukt voorts dat zij bij de toetsing van het bindend advies niet de rol van een
hoger beroep
Ons burgerlijk procesrecht kent het beginsel dat er onderzocht wordt in twee instanties: een ieder heeft het recht op een nieuwe behandeling van de zaak door een hogere rechter.
» Meer over hoger beroep
hoger beroep heeft. Zij beoordeelt slechts of de Rijdende Rechter in redelijkheid tot de door hem gegeven beslissing heeft kunnen komen. Er mag dus slechts marginaal getoetst worden. De rechtbank overweegt dat de Rijdende Rechter zijn beslissing voldoende heeft gemotiveerd. In tegenstelling tot hetgeen de opdrachtgever aanvoert, heeft de Rechter de deskundigenrapporten wel in zijn beoordeling betrokken. Dat er wellicht discussie mogelijk is over de juistheid van dit oordeel, maakt nog niet dat het standpunt van de rechter onhoudbaar is. Slotsom is dat het niet onredelijk is om de opdrachtgever aan het bindend advies te houden.
Een bindend advies is een soort
vaststellingsovereenkomst
De overeenkomst waarin partijen bindende afspraken maken ter voorkoming of beëindiging van een bestaande onzekerheid of een bestaand geschil.
» Meer over vaststellingsovereenkomst
vaststellingsovereenkomst. Dit brengt met zich mee dat de regels die gelden voor een algemene vaststellingsovereenkomst, ook op een bindend advies van toepassing zijn. Soms wordt een bindend advies verward met een arbitraal vonnis. Maar een advies wordt gegeven door een derde (meestal een deskundige) en niet door een rechter. Dit betekent dat een bindend advies geen vonnis is en dus ook niet zoals een (arbitraal) vonnis kan worden geëxecuteerd.
Als een partij een gegeven bindend advies niet nakomt, kan de schuldeiser met een advocaat wel nakoming vorderen in een procedure bij de burgerlijke rechter. Deze rechter heeft zich in principe te houden aan de inhoud van het bindend advies en zal deze slechts marginaal toetsen. Het bindend advies (net zoals iedere vaststellingsovereenkomst) kan daarom wel een effectieve vorm van alternatieve geschillenbeslechting zijn. Veel
arbitrage
Particuliere geschillenbeslechting buiten de overheidsrechtspraak om.
» Meer over arbitrage
arbitrage-instituten bieden naast een arbitrageprocedure ook beslechting door bindend advies aan. Dit is soms sneller en goedkoper. Voor meer informatie over bindend advies / vaststellingsovereenkomst, kunt u contact opnemen met één van onze procesrecht advocaten.